кі князь, ніжей - Князі-кіраСћнікі асобних зямель, княстваСћ, яшче ніжей - Князі дробових удзельних княстваСћ - "отчин", затим - ФЕА-Дали-Сћладальнікі маенткаСћ. p> У барацьбе супраць сялянства феадали маглі захаваць палі панаванне, толькі маючих Сћладу и апарат примусу - війська. Існавалі розния рангі феадальнага війська. У війську князеСћ служилі феадали, якія складалі бліжейшае акруженне сваіх уладароСћ - "старшу дружину". Многія феадали мелі Сћласнае війська, якое Складанний з васальних Баяр и служилих людзей, рамеснікаСћ, што вийшлі з абшчини сялян. Дружиннікі або Баяра атримлівалі пекло князеСћ права збіраць даніну і "кармленні" (збор даходаСћ з воласці). Так узнікалі ва Сћсходніх слов'ян прикмети васальнай залежнасці, якаючи виглядала як права атримання даніни з пеСћнай териториі дружиннікамі Сћ якасці васалаСћ вялікага князя. ДзяржаСћная арганізация дапамагала князям, дружиннікам, Баяра ажиццяСћляць панаванне над працоСћним насельніцтвам.
Поспехі, дасягнутия Сћ сельскагаспадарчай витворчасці, стварилі аб'ектиСћния еканамічния перадумови для аддзялення рамяства и Гандль пекло земляробства. Месцев канцентрациі гетих відаСћ гаспадаркі з'яСћляліся Гарад. Рускія летапіси даюць толькі агульнае СћяСћленне аб колькасці буйних населених пунктаСћ на териториі заходніх аблас-цей Русі.
Пад 862 р. упамінаецца Полацк, з Х ст. вядоми ТураСћ. Апавядаючи пра падзеі XI ст., Летапіси паведамляюць аб існаванні яшче 12 гарадоСћ: Бреста (Берасця), Віцебска, Кописі, Браслава, Луком'я, Пінска и інш. Та гета групи паселішчаСћ належиць аднесці и ЗаслаСће. Падзеі XII ст. пакінулі Сћ летапісах успаміни яшче пра 17 гарадоСћ: Слуцьк, БарисаСћ, Гродна (Гародня), Мазир, Бельчици, Гарадок. Чачерск, Кам'янець и інш. У XIII ст., Паводле пісьмових криніц, існавалі таксамо Речица, Нясвіж, Новагародак, Слонім, ВаСћка-виского, Турийск, Капилов, Кобрин. Відавочна, што летапісния дати першага Сћспаміну нераСћнаценния годині сапраСћднага Сћзнікнення горада.
АсноСћния спадзяванні Сћ даследаванні гісториі гарадоСћ на териториі Беларусі Сћскладаюцца на археалогію. За апошнія гади археалагічнаму вивученню білоруських гарадоСћ була нададзена вялікая Сћвага. Буйния раскопкі ажиццяСћлялі такія вядомия археолагі, як Е.М. Загарульскі, Г.В. ШтихаСћ, А.Р. МітрафанаСћ, М.К. Каргер, В.Р. Тарасенка и інш. Археалагічния знаходкі Сћнеслі значнії карективи Сћ вань аб годині з'яСћлення летапісних гарадоСћ. У Трох білоруських Гарад - Полацку, Віцебску, Лукомлі знойдзени пасяленні VIII - IX стст.; Х - пачат-кам XI ст.д.атуюцца сами раннія пласти Сћ Турава, Новагародку, ВаСћкависку, Бресце, Браславі, Лагойску, ЗаслаСћі; XI ст. можна датаваць узнікненне Мінска, Гродна, Друцка, Клецька, Кописі, Пінска, Слуцька, Рагачова, Орши, Свіслачи; XI - XII стст. - Барисава, Мазира, Гомеля, Слоніма, Чачерска. p> Хоць причини Сћзнікнення гарадоСћ билі адни и тия ж, іх з'яСћленне адбивалася па-рознаму. Вельмі распаСћсюджаним биСћ шлях узнікнення горада з феадальнага замку, Які з'яСћляСћся центрам адміністрацийнага и гаспадарчага жицця сяредневяковага горада. 3 феадальнага замку вирас ВаСћкависк. У замак була пераСћтворана "Шведська гірка" - пасяленне з круглай пляцоСћкай дияметрам каля 50 м. У XI ст. пасяленне було Сћмацавана 7-метровим валах. Раскопкі далі багатая речави материял, Які пераканаСћча сведчиць аб приналежнасці "мяшканцаСћ" (насельнікаСћ) крепасці да заможних феадальних вярхоСћ. На мяжи XI - XII стст. засяляецца суседняе Сћзвишша - Замчишча. Так гарадоСћ, якія сваімі памерамі и | тапаграфічнимі рисамі нагадвалі феадальния замкі, можна аднесці БраслеСћ, Клецьк, Копись, РагачоСћ, Свіслач, МсціслаСћ, Слонім, Чачерск, Гомель. p> Даволі вялікая група старажитних білоруських гарадоСћ заснавана воляй князеСћ. Гета - БраслаСћ, БарисаСћ, ЗаслаСће, Кам'янець, Гродна. Хутчей за Сћсе яни билі ваенна-адміністрацийнимі ці пагранічнимі крепасцямі.
УяСћляе інтарес гістория. фарміравання Пінска, аднаго з буйними гарадоСћ ТураСћскай зямлі. Ен узнік у XI ст., А Сћжо Сћ XII ст. дасягнуСћ вялікіх памераСћ, меСћ дакладнае дзяленне на дзядзінец и навакольни горад. Захаваліся абарончия збудаванні, Магутни культурний пласт. Развіццю горада сприяла и вигаднае геаграфічнае становішча на ажиСћленай воднай магістралі - Припяці, и шчильнае сельскае акру-женне, што було звязана з урадлівимі глебамі гетага регіена.
Гістория старажитнага Полацка поСћная легенд и паданняСћ. Раннія пісьмовия криніци ("Аповесць мінулих гадоСћ", ЛаСћренцьеСћскі, ІпацьеСћскі, НаСћгародскі летапіси, "Хроніка Лівоніі" Г. Латвійскага и інш.) гавораць пра Полацк канца IX - пачатку Х ст. як пра Сћмаца-'вани палітични центр са сваім вялікім князем, што примаСћ удзел разам з іншимі князямі Сћ далекіх паходу. Полацк заснавани Сћ нізіне р. Палати, пекло якой и атримаСћ палю Назв. Апроч старажитнага культурнага пласта з ляпни керамікай маюцца напластаванні Х - XIII стст., якія СћяСћляюць сабой решт...
