СтанаСћленне Білоруський дзяржаСћнасці
В
ЗМЕСТ
1. СтанаСћленне Беларуськай дзяржаСћнасці
1.1 Абвяшченне Беларуськай Народнай Республікі
1.2 Утваренне Беларуськай Савецкай Сациялістичнай Республікі
1.3 Білорусь у годину савєцкую-польскай Вайни 1919-1920 гадоСћ
1.4 Гаспадарка Беларусі Сћ годину грамадзянскай Вайни. Палітика "Ваеннага камунізму"
СПІС ВИКАРИСТАНИХ КРИНІЦ
1. СтанаСћленне Білоруський дзяржаСћнасці
КіраСћнікі Аблвикамзаха и інших савецкіх органаСћ залагодить займалі резка негатиСћную пазіцию па вань нациянальнага самавизначення Беларусі. Яни НЕ билі беларусамі па паходжанню, на Беларусі апинуліся дзякуючи ваенним абставінам, мясцовай нациянальнай специфікі НЕ ведалі, а дзейнічалі зиходзячи з пазіций вядомай нам теориі "Заходнерусізма". Аднако Беларускія нациянальния партиі, у там ліку сациялістичния, притримліваліся іншага пункту гледжання. Вялікая беларуская рада пача рихтаваць Усебеларускі кангрес, Які павінен биСћ вирашиць далейши ліс білоруських губерній. Адначасова Сћрад Савецкай Расіі даручиСћ Беларускаму абласному камітету так сама правесці Усебеларускі з'езд з аналагічнай Мета, на гета мераприемства билі видаткавани грашовия сродкі. Хутка ВБР и БАК аб'ядналі палі намаганні и призначилі Усебеларускі кангрес правесці Сћ Мінску Сћ снежні 1917 року. p> Беларускі абласни камітет биСћ створани плиг Усерасійскім савеце сялянскіх депутатаСћ з делегатаСћ УстаноСћчага відразу, прадстаСћнікоСћ арміі и фронту. Па палітичнай афарбоСћци гета була больш леваесераСћская арганізация. КіраСћнікамі ВАК билі прадстаСћнікі гета партиі Я.Канчар, Ф.Караткевіч, В.СеліванаСћ. БАК биСћ лаяльна налаштовані да савецкай залагодить, альо НЕ лічиСћ Аблвикамзах усебеларускім органам залагодить. У ВАК и ВБР билі разиходжанні па некатора вань правядзення з'езда, альо яни вимушани билі аб'яднаць палі дзеянні. ПрадстаСћнічи з'езд білоруських арганізаций самаго широкага спектру пачаСћся 14 сніжно 1917 р., аднако Частка делегатаСћ приехала яшче 5 сніжно І з гетага дня пача праводзіць Наради. Канчаткова на з'езд приехала 1872 делегати, 1167 з якіх мелі права рашаючага Голаса. Найбільший прадстаСћнічия фракциі мелі партия есераСћ и БСГ. У виніку дискусій паміж "Абласнікамі" (виступалі за Білорусь у складзе федератиСћнай Расіі), "радаСћцамі" (Виступалі за поСћную незалежнасць Беларусі) i левимі (Цалко падтримлівалі бальшавікоСћ и іх праграма) була випрацавана пастанова з'езда. Згодна з їй З'езд абвясціСћ сябе вишейшай уладай на Беларусі, устанаСћліваСћ республіканскі лад и органам часовай виканаСћчай залагодить на Беларусі абвясціСћ Усебеларускі Савета сялянскіх, робітника І салдацкіх депутатаСћ.
РНК Заходняй вобласці и фронту (К.Ландар) Сћважліва сачиСћ за правядзеннем з'езда, таму, калі стала вядома, што яго делегати імкнуцца ствариць альтернатиСћния Аблвикамзаху нациянальния органи Сћлади, заклікаюць да республіканска-демакратичнай форми кіравання, РНК разагнаСћ з'езд у ноч на 18 Сніжне и ариштаваСћ Найбільший актиСћних яго СћдзельнікаСћ. Арганізатари з'езда, якіх пакінулі на свабодзе, стварилі праз місяць ВиканаСћчи камітет Ради РЋсебеларускага з'езда (старшиня - Т.Гриб), Які и павінен биСћ узначаліць барацьбу за адрадженне білоруський дзяржаСћнасці.
Аблвикамзаху, Які захапіСћ Уладу на Беларусі, прийшлося сутикнуцца з рознимі реальнимі пагрозамі палею уладзе. У студзені-лютим 1918 пачаСћ ваенния дзеянні 1-и польскі корпус пад кіраСћніцтвам Ю.Р.ДоСћбар-Мусніцкага, сфарміравани яшче Сћ ліпені 1917 на териториі білоруських губерняСћ як Частка рускай арміі. На пачатак 1918 корпус налічваСћ каля 25-30 тис. Чалавек. У корпусі не билі виканани загидила аб демакратизациі війська, забаранялася агітация сярод салдат. Польскія легіянери НЕ дазвалялі праводзіць канфіскациі памешчицкіх маенткаСћ и нацияналізаваць прадприемстви, адначасова легіянера рабавалі насельніцтва. У адказ на аришт бальшавікамі камандзіра корпусу 12 студзеня 1918 легіянери аб'явілі Вайн Савецкай республіци. Ім билі захоплени Бабруйск, РагачоСћ и Жлобін. З двох апошніх палякі Хутка билі вигнані, альо ім на змена прийшла больш сур'езная небяспека: 16 лютаго пачалі настанням нямецкія войскі.
Яшче Сћ лістападзе 1917 року Сћ мястечку Соли каля Смаргоні делегация Ваенна-ревалюцийнака камітету Заходняга фронту уклали перамір'е з камандаваннем нямецкіх войскаСћ, а 20 Лістапада пачаліся мірния пераміви Сћ Бресце паміж савецкай делегацияй, делегацияй Украінскай Народнай Республікі и германскім камандаваннем. Делегация пекло Усебеларускага з'езда (уваходзілі С.Рак-МіхайлоСћскі, А.Цвікевіч, І.Серада) па патрабаванню Л.Троцкага да перамоСћ дапушчана була. Німці патрабавалі кантролю над акупіраванимі териториямі. У адказ Л.Троцкі адмовіСћся падпісваць мірни дагавор и пакінуСћ Брест. Пасли Сћльтиматуму, на Які Савецкі Сћрад НЕ адказаСћ, Няме...
