епутатаСћ у ВярхоСћним Савеце БРСР, навукоСћцаСћ и пісьменнікаСћ арганізавала палю партию-Беларуская сациял-демакратичную Грамаду (БСДГ), уста-ноСћчи з'езд якой адбиСћся Сћ 1991 р. при праграмнай Заявивши гава-рилася, што Завданням партиі заснавани на агульначалавечих каштоСћнасцях и традициях білоруський сациял-демакратиі пачатку XX ст. Грамада асноСћнай Мета аб'явіла пабудову свабоднага и демакратичнага грамадства, заснаванага на принципах Свабода, роСћнасці, прияритету права. БСДГ ви-ступіла за пераСћтваренне грамадства з дапамогай реформ, без примусу и насілля плиг дасягненні сваіх Мет, абапіраючися на Канституцию и заканадаСћства.
Утваренне палітичних партами и аб'яднанняСћ сведчила аб глибокіх змена у грамадскім жицці и развіцці демакратиі. Нягледзячи на невялікі колькасни склад, яни садзейнічалі Сћзнікненню Сћ республіци парламенцкай апазіциі, паширенню правоСћ грамадзян, плюралізму подумки, поиска нових падиходаСћ да визначення Складання праблем грамадскага жицця. Шматпартийнасць азначала канец мапаполіі камуністаСћ на Сћладу. Пад уздзеяннем гетих працесаСћ пачалі Сћзнікаць ідеі аб неабходнасці рефармавання камуністичнай партиі Сћ напрамку яе демакратизациі и пераСћтварення Сћ партию парламенцкага типу. Аднако гетия СПРОБА аказаліся безвиніковимі, ​​бо сітуация Сћ краіне працягвала пагаршацца.
На палітику перабудови адмоСћни СћплиСћ аказалі міжнаци-янальния канфлікти, што разгареліся Сћ СРСР. У 1988-1990 рр.. абвастриліся Сћзаемаадносіни паміж Арменіяй и Азербайджаном з-за Нагорнага Карабаху, якія Хутка виліліся Сћ працяглую Вайн. У червені 1989 адбиліся сутикненні СћзбекаСћ з тур-камімесхецінцамі Сћ Фергані, дзе ахвярамі Сталі сотні бязвінних людзей. Усю краіну Сћразілі кривавия падзеі Сћ Ошскай вобласці Кіргізіі Сћ 1990 Абвастриліся Сћзаемаадносіни Грузіі з Абхазіяй и ПаСћдневай Асеціяй, причим канфлікт з апошняй виліСћся Сћ 1991 ва Сћзброенае сутикненне. Цяжкая сітуация склалось Сћ Малдавіі и Прибалтици, дзе Сћзрасла напружаннасць паміж Карен и рускамоСћним насельніцтвам.
Ва Сћмовах жорсткіх Сацияльна узрушенняСћ и міжнациянальних канфліктаСћ узнікла вань аб існаванні Савецкага САЮЗ. У республіках узмацніліся сепаратисцкія настроі. У лістападзе 1988 Естонія приняла Декларацию аб дзяржаСћним суверенітеце, якой абвясціла вяршенства законаСћ Республікі над агульнасаюзнимі, республіканскую Сћласнасць на зямля, нетрах, асноСћния сродкі витворчасці. ВярхоСћни Савета СРСР признаСћ гети дакумент несапраСћдним, альо спиніць "парад суверенітетаСћ "було Сћжо немагчима. Пасли вибараСћ у республіканскія и мясцовия Савета Вясна 1990 р., на якіх большасць галасоСћ атрималі прихільнікі самастойнага развіцця республік, декларациі аб дзяржаСћним суверенітеце принялі ВярхоСћния Савета Літви, Латвіі, Арменіі, Грузіі и Малдови. 12 червеня 1990 адпаведни дакумент з'явіСћся Сћ Расіі, а 27 ліпеня 1990 р. - у Беларусі. Регіени павялі з центрам барацьбу, якаючи атримала назви "вайну законаСћ". У яе падмурку ляжала права самастойна распараджацца палею уласнасцю и сродкамі, што адбівалася на стані народнагаспадарчага комплексу. Памкненне республік да самастойнасці примусіла кіраСћніцтва СРСР шукаць шляхі рефармавання САЮЗ и распрацаваць нови саюзни дагавор.
У студзені 1991 саюзния Сћлади паспрабавалі сілай спиніць сепаратизм у прибалтийскіх республіках, наладзіСћши Сћ Вільнюсе и Ризе СПРОБА Сћзброенага перавароту. Альо гета виклікала негатиСћную реакцию расійскага кіраСћніцтва и привяло да Сћзмацнення канфрантациі паміж Б.М. Ялина-циним и М.С. Гарбачовим. Каб паправіць сітуацию и спиніць кризіс федератиСћних адносін, ВярхоСћни Савета СРСР вирашиСћ правесці 17 сакавіка 1991 Усесаюзни референдум па вань аб неабходнасці захавання СРСР. У ім принялі Сћдзел каля 80% грамадзян. За захаванне СРСР виказаліся 76,4% удзельнікаСћ референдуму. Центр зрабіСћ виснову аб неабходнасці распрацоСћкі новаго саюзнага да-Гавор.
23 красавіка 1991 р. при резіденциі М.С. Гарбачова Сћ Нова-Агарові пад Масква адбилася сустреча кіраСћнікоСћ дзевяці республік (Расіі, Украіни, Беларусі, Казахстану, Узбекістана, Туркменіі, Кіргізіі, Таджикістана, Азербайджану) i презідента СРСР, атримаСћшая назви "9 +1". Вийсце з кризісу федера-тиСћних адносін удзельнікі Наради знайшлі Сћ падрихтоСћци тексту новаго саюзнага дагавора.
Пачаліся шматлікія сустречи па падрихтоСћци гетага Даку-мента, пад годину якіх узнікалі разиходжанні республік з центрам. Масква вимушана була саступіць. На 20 жніСћня 1991 була призначана дата падпісання дагавора. Аднако жнівеньскі (1991 р.) путч спиніСћ гети працес, што, як висвітили-лілася пазней, паскорила розпад СРСР. Працеси рефармавання грамадства праходзілі Сћжо ва Сћмовах самастойнага и незалежнага развіцця республік билога СРСР.
Спіс криніц и літаратури
1. Гістория Беларусі. У 2 ч. Ч.2. XIX - XX стст: Курс лекцій/П.І. Бригадзін, У.Ф. ЛадисеСћ и інш. Мн., 2002. p> 2. Гістория Беларусі. У 2 ч. Ч....
