1905 рр.. у РСДРП налiчвалася 14 тис. бальшавiкоСћ i 12, 5 тис. меншавiкоСћ. На Беларусi яе буйнейшия арганiзациi узнiклi у Мiнску, Гомелi, Вiцебску, Барисаве, Бабруйск, Магiлеве, Мазири, Полацку. ПадпарадкоСћвалiся яни Палескаму (Гомель) i ПаСћночна-Заходняму (Вiльня) камiтетам. p> У пачатку 1900-х рр.. на Беларусі адбивалася фарміраванне нациянальних партій. Асобі актиСћнасць вияСћляла яСћрейскае насельніцтва. З яго асяроддзя вилучиліся чиста нациянальная сіянісцкая партия, сациялістичния яСћрейская робоча партия (Нациянальна-народніцкага кшталту), Паален Циен (Нациянальна-сациял-демакратична-га кшталту). З улікам Бунда, РСДРП, ПС-Р присутнасць яСћреяСћ у палітичних партиях була самай масавай. p> З 1900 у Вiльні, Мiнску, Смаргоні дзейнiчалi невялiкiя групи СДКПіЛ, о з 1902 р. - ППС. У тієї годину, як СДКПiЛ iмкнулася да супрацоСћнiцтва з РСДРП, ППС була прихiльнiцай самастойнай дзейнасці. Частка партийцаСћ вилучилiся Сћ асобную В«ППС на ЛiтвеВ». p> Визначальную ролю Сћ кансалідациі білоруського народу, абудженні яго палітичнай свядомасці адиграла нациянальная демакратичная інтелігенция. У канц ХІХ ст. у Мiнску сярод навученцаСћ гімназій утвариСћся гурток па вивученню білоруських нациянальних праблем. У 1902 яго заснавальнiкi - братчики Антон i Iван Луцкевiчи працягвалі гетую дзейнасць у Пецярбургу, у студенцкiм В«гуртка білоруський Народнай асветаВ». p> Зiмою 1902/1903 рр.. члени гуртка (у критим лiку братчики Луцкевiчи, Цетка, К. Каганець, А. Бурбiс, В. IваноСћскi, Ф. УмястоСћскi) з удзелам моладзi Мiнска i Вiльнi заснавалi В«Беларуская ревалюцийную ГрамадуВ». З'езд БРГ, якi адбиСћся Сћ 1903 р., пазіцияніраваСћ сябе Сацияльна-палiтичнай арганiзацияй білоруського працоСћнага народу. Як винікала з яе праграма, канчатковай Мета абвяшчалася знiшченне капiталiстичнага ладу i пераход у грамадскую Сћласнасць зямлi, сродкаСћ витворчасцi i транспарту. Блiжейшай задачай абвяшчалася звярженне самаСћладдзя. Меркавалася дамагацца палiтичнай аСћтаномii Беларусi з сеймам у Вiльнi i Культурно-нациянальнай аСћтаномii для етнiчних груп краю. p> Недзе памiж 1904 i 1905 рр.. БРГ приняла Назву В«Беларуская сациялістичная грамадаВ» (БСГ). Зх моманту свойого Сћтварення яна Сћстала на ревалюцийни шлях барацьби з самаСћладдзем, за Сћсталяванне Сћ Расіі федератиСћнай демакратичнай Республікі и самавизначенне білоруського народу. Роля БСГ сярод інших партах, якія існавалі на Беларусі да 1905 р., у агульним ревалюцийним працесе була невялікай. br/>
5. Ревалюция 1905-1907 рр.. Пачатак парламентаризму
У 1905 у Расіі адбилася буржуазна-демакратичная ревалюция. Яе виклікала абвастренне супяречнасцей памiж самаСћладдзем i грамадствам, памешчикамi i сялянамi, буржуазiяй i пралетариятам, царизмам i народамi нациянальних ускраiн; няСћдали хід i винiкi для Расii Вайни з Японiяй. p> Пачаткам ревалюциi паслужила В«Кривавая нядзеляВ» - расстрел 9 студзеня 1905 мiрнай манiфестациi працоСћних Пецярбурга, якiя ішлi да цара з просьбай аб паляпшенні іх становішча. У виніку пекло салдацкіх куль загінула больш 1000 чал. У адказ абурания рабочия i прагресiСћная iнтелiгенция Сћ тієї жа дзень вийшлi на вулiци сталiци пад лозунгамi В«ДалоСћ самаСћладдзе!В». Акциi салідарнасці пракацiлiся па Сћсей краiни. У іх удзельнічала каля 440 тис. На Беларусі Найбільший актиСћна виступілі працоСћния Мінска, Гомеля, Бреста, Смаргонi, Мазира, Полацка, Слонiма и інш. Арганiзатарамi виступленняСћ билi партийния камiтети Бунда, РСДРП и ПС-Р. p> Чарговай падставай для ревалюцийнага Сћздиму зрабілася святкаванне 1 травня. Деманстрациi, маеСћкi, сходкi праходзiлi пад лозунгамi В«ДалоСћ самадзяржаСће!В», В«Няхай Живе демакратичная БелТА В»!. У Пінску и Віцебску адбиліся сутикненні деманстрантаСћ з паліцияй.
Пад уздзеяннем ревалюцийних Падзу сяляне прадпрималі СПРОБА дамагчися паляпшення свойого становiшча. У асноСћним іх виступленні СћяСћлялі сабой патрави панскіх лугоСћ, парубкi лісі, зредку - падпали i розгроми маенткаСћ. Забастовачни рух сельскіх пралетарияСћ адбиваСћся пад відпливаючи агiтациi арганiзаций РСДРП, Бунда, ПС-Р. p> 6 жнiСћня 1905 Мікалай ІІ Сћ адказ на патрабаванні реформ падпісаСћ распрацаванае міністрам унутраних спраСћ Булигiним В«Палаженне аб вибарах у законадарадчую ДзяржаСћную думуВ». Альо Сћ виніку абвешчанага В«левиміВ» партиямі вибари Сћ яе так и НЕ адбиліся. p> У кастричнiку пача Сћсерасiйская страйк пад лозунгамi звярження самаСћладдзя i усталявання демакратичнай республiкi. На Беларусi яе падтрималі працоСћния 32 гарадоСћ и мястечак. Функциі стачачних центраСћ виконвалі партийна-прафесійния камітети. Зх далученнем да Сћсерасійскай стачкі САЮЗ чигуначнiкаСћ дзейнасць царської Сћрада була паралiзавана. У виніку 17 кастричніка Мiкалай II биСћ вимушани абнародаваць Маніфест з В«дараваннемВ» народові - демакратичних Свабода и заканадаСћчай Думи. 21 кастричнiка абвяшчалася амнiстия палiтичним зняволеним i iнш. АсноСћная маса насельніцтва імпериі Сћсприняла Маніфест з ...
