ніцкай дзейнасці. Прадстаўляецца неабходним вилучиць асноўния напрамкі культурна-асветніцкай дзейнасці Наша Ніви:
· Барацьба за стваренне нациянальнай школи. Царскі ўрад НЕ признаваў існаванне білоруського народу и яго права на навучанне на роднай мове, у адрозненне пекло інших народаў Расіі, якім у годину ревалюциі була дадзена магчимасць навучацца на роднай мове, хаця б і ў пачатковай школі. Нягледзячи на гета, ідея аб заснаванні білоруських шкіл, виказаная газетай атримала падтримку сярод пеўнай часткі білоруського грамадства и такія паўлегальния приватния и нядзельния школи з яўляюцца ў різни кутках Беларусі, сведчаннем чаго з яўляюцца материяли публікаций у газеце.
· Стваренне народних бібліятек и хат-читальняў, якія, па сведчанні газети, адчиняліся па ініциятиве інтелігенциі плиг народних школах у вагомі и фальварках. У іх читачи побачим з рускамоўнай літаратурай маглі знаеміцца ??з беларускімі периядичнимі виданнямі и нешматлікімі тади беларускімі кнігамі.
· Стваренне білоруських культурна-асветніцкіх суполак и таваристваў, якія пачалі ўзнікаць сярод білоруського студенцтва и інтелігенциі ў Пецярбургу, Масквє, на Украіне, ў Прибалтици и ў навучальних установах на териториі Беларусі. СПРОБА стварення такіх таваристваў прасочваюцца таксамо па материялах газети ў павятових Гарад, мястечках, асобних вагомі и фальварках. Члени гетих таваристваў НЕ толькі падтримлівалі з газетай перапіску, праводзілі яе ідеі на месцев, альо и фінансава дапамагалі їй.
· Паширенне білоруського кнігадрукавання. Газета імкнулася расказаць читачу аб усіх виданні, якія паяўляліся на білоруський мове, друкаваць уриўкі з іх, каб зацікавіць читачоў ў іх набицці. Яна шукала и знаходзіла магчимасці пашираць палю ўласную видавецкую дзейнасць. Намаганнямі редакциі пачалі видавацца часопіси: для моладзі - Лучинка и для сялян - Саха. Па ініциятиве редкалегіі газети ў Вільні пачаў видавацца Беларускі каляндар.
Безумоўна, шматгранная культурна-асветніцкая и грамадская дзейнасць газети не абмяжоўвалася пералічанимі вишей напрамкамі. Само виданні газети стала важнейшай з Явай у гісториі білоруський культури, якая ў многім перадвизначила яе развіцце ў пачатку XX стагоддзя. Больш таго Наша Ніва становіцца центрам, вакол якога аб ядналіся ўсе нациянальна-свядомия сіли білоруського грамадства, намаганнямі якіх ажиццяўлялася адрадженне білоруський мови и культури и фарміравалася ўсведамленне беларусаў як самастойнай нациі з багатай шматвякавой гісторияй. [3, с. 10-11]
Інша плинь у нашаніўскім руху - літаратурная. Літаратуру пачатку ХХ стагоддзя няредка називаюць нашаніўскай. Така назва, лічаць даследчикі, сама дакладная, бо пафас и змест большасці твораў пачатку мінулага стагоддзя самим непасредним чинам биў абумоўлени ідеалогіяй Наша Ніви. У дерло жа нумарах газети Беларускі народ биў вималявани як скриўджани, сами цемная паміж народаў Расійскай Імпериі. І хаця Такі висловила биў недакладни, калі мець на ўвазе, што ўзровень адукаванасці сялян у білоруських губерніях складаў 30%, а ў расійскіх - 25%, встежити за визначеннем редакциі вобразе занядбанага білоруса, забитага и абдзеленага Богам краю паланілі фантазію білоруських творцаў. У гетим Сенсит наша літаратура пачиналася як літаратура декадецкая, літаратура ўпадку и разбурення, расчаравання и адчаю.
Нягледзячи на цяжкія ўмов...
