Усталяванне савецкай грамадска-палітичнай сістеми Сћ СРСР и БССР
1. УстанаСћленне аднапартийнасці
У виніку перамогі Кастричніцкай ревалюциі дзяржаСћная Сћлада Сћ краіне перайшла да бальшавікоСћ. Палю падтримку ім на ІІ РЋсерасійскім з'ездзе СаветаСћ виказалі Льови есери и абралі сваіх прадстаСћнікоСћ ва РЋЦВК. Што датичила СаветаСћ усіх узроСћняСћ як органаСћ дзяржаСћнай залагодить то Сћсе яни (за виключеннем ленінскага РНК) з'яСћляліся шматпартийнимі. На Беларусі Сћ іх склад уваходзілі прадстаСћнікі сациялістичних парту усіх плиняСћ. Такімі з'яСћляліся Аблвикамзах, Віцебскі и МагілеСћскі губернскія, амаль усьо павятовия и гарадскія Савета. Толькі ВРК визначаліся амаль суцельна бальшавіцкім складам. p> Шматпартийнасць була Сћласціва Савета да таго годині, Пакуль 6 студзеня 1918 НЕ биСћ разагнани РЋстаноСћчи сход и вярхоСћная Сћлада Сћ краіне Цалко НЕ перайшла да РЋсерасійскага Савета, а мясцовия Савета НЕ трапілі Сћ кампетенцию народнаго камісарията Сћнутраних спраСћ (Нкусі). З гетага годині будь дзейнасць, скіраваная супраць СаветаСћ як органу диктатури пралетарияту лічилася контрревалюцийнай. А паслися таго, як леви есери 6 ліпеня 1918 паспрабавалі здзейсніць у Масквє дзяржаСћни пераварот, то и яни билі аднесени бальшавікамі да контрревалюциянераСћ.
Зх Вясна-літа 1918 р. виявілася адноснае паслабленне роли СаветаСћ. Па заходи распальвання Сћ краіне грамадзянскай Вайни Сћлада Сћсе Мацнев канцентравалася Сћ руках РСДРП (б) - РКП (б). Каб застацца ва Сћладзе, яна була вимушана примусовимі захадамі забяспечваць абарону краіни и функциянаванне еканомікі. Здзяйсняць гета звичайнимі метадамі плиг наяСћнасці ворагаСћ и апазіциі було немагчима. У 1920 вядоми анархіст князь П. Крапоткін казаСћ, В«што Расія Сћжо зрабілася Савецкай республікай толькі па Назв; поза кіруюць у Расіі НЕ Савета, а партийния камітети, І, што диктатура партиі для стварення новаго сациялістичнага ладу безумоСћна шкодная В».
Так канца грамадзянскай Вайни РЋ. Ленін у рабоце В«Дзіцячая хвароба левізни Сћ камунізме В»прийшоСћ да виснови аб критим, што диктатура пралетарията немагчима інакш як праз диктатуру партиі, альо перасцярагаСћ саратнікаСћ пекло небяспекі прудкий Сћ партию декласіраваних елементаСћ. На мнение правадира, яе колькасни складах не павінен биСћ перавишаць 200 тис. чал. На справе Сћ їй налічвалася Сћжо 650 тис.
Як винікала з Палітичнай справаздачи ЦК КП (б) Б ІІІ з'езду Сћ лістападзе 1920 р., нягледзячи на палю малалікасць (1700 чал.) бальшавікоСћ НЕ турбавала наяСћнасць інших партах, бо плиг неабходнасці супраць іх маглі Биць викаристани репресіСћния сродкі. Так, пеСћни годину дзейнічала 20тисячна БПС-Р. Альо Сћжо Сћ лютим 1921 органи Надзвичайнай камісіі (ЧК) ариштавалі 860 Найбільший актиСћних яе функциянераСћ и шерагових членаСћ.
У сакавіку 1921 Усерасійская надзвичайная канференция Бунда, якаючи адбивалася Сћ Мінску 5-12 сакавіка 1921 р., приняла пастанову аб зліцці з РКП (б). Частка бундаСћцаСћ далучилася да сіяністаСћ, якія працягвалі дзейнічаць нелегальна.
Пастановай Палітбюро ЦК РКП (б) ад 8 сніжно 1921 членам меншавіцкай партиі було забаронена займацца палітичнай дзейнасцю. Резалюция XII (Жнівень 1922) Усерасійскай канференциі РКП (б) В«Аб антисавецкіх партиях и плинях В», паширала гетую норму и на іншия апазіцийния партиі, а таксамо признавала дапусцімим викаристанне репресій у дачиненні да іх. Так, у червені 1922 була ариштавана група меншавікоСћ, у жніСћні - група правих есераСћ. У червені 1924 на з'ездзе членаСћ БПС-Р було принята рашенне аб яе самароспуску. Признавалася, што палітика КП (б) Б Цалко адпавядае Сацияльна и нациянальним інтаресам працоСћнага народу.
У Першай палового 1920-х гадоСћ у БРСР працягвала палю дзейнасць ЯСћрейская камуністичная партия (Паален Циен). У снежні 1922 яе кіраСћніцтва заявіла пра адмову ад сіянісцкай ідеалогіі и разриСћ з Сусветним яСћрейскім камуністичним САЮЗ. У їй адбиСћся розкол: ліва Частка партиі Сћвайшла Сћ РКП (б), а права стварила лаяльную КП (б) Б ЯСћрейскую робочу камуністичную партию.
18 жніСћня 1925 намеснік ПаСћнамоцнага прадстаСћніка АДПУ па Заходнім краі І. Апанскі Сћ дакладзе В«Палітичнае становішча Сћ БеларусіВ» заявіСћ, што Сћ республіци НЕ адчувалася контрревалюцийнай дзейнасці інших парта, за виключеннем сіяністаСћ
пасли приняцця Сћ КП (б) Б часткі колишніх бундаСћцаСћ, паалейцияністаСћ, білоруських есераСћ колькасць вихадцаСћ з інших парти у їй павялічилася и склалось Сћ 1925 13, 5%. У ліку важливу ставіліся Завданням ідейнага вихаванне шерагових партийцаСћ, па паходжанні яСћреяСћ.
У БРСР завяршилася Сћсталяванне аднапартийнай сістеми Сћ сяредзіне 1920-х рр.. ЯСћрейская робоча камуністичная партия як аСћтаномная Частка КП (б) Б перастала існаваць у 1927 З цягам годині стария партийци з даревалюцийним стаж Сталі губляцца сярод нових членаСћ, колькасць якіх ...
