Уводзіни
Творчасць Уладзіміра Караткевіча - прикметная з'ява білоруський літаратури XX стагоддзя. Усім Лепша, што створана гетим пісьменнікам (а ен полон працаваў як Пает, празаік, драматург, есеіст, публіцист, літаратурни критик, перакладчик и сценарист), магла б ганарицца будь високаразвітая сучасности літаратура.
Асаблівая заслуга Караткевіча Перад білоруський літаратурай у стваренні висакаякаснай гістаричнай прози, дзе пісьменнік узняў широкія пласти нациянальнай гісториі, виявіў буйния характар, здолеў раскриць багатая духоўни світло сваіх герояў и звязаць іх асабісти ліс з лісам народним.
Слоўнікави запас будь мови бесперапинна змяняецца. Падчас СЛОВА змяняюць свае значенне, а інши раз и ўвогуле перастаюць уживацца. Узнікаюць Нови словами, и замяшчаюць сабою стария. Некатория СЛОВА існуюць у мове вельмі доўга и на працягу стагоддзяў атримліваюць Нови и Нови значенні. Яни становяцца палісемічнимі. Другія слова не затримліваюцца надоўга и перастаюць існаваць, що не пакінуўши и сляда. Па гета причине слоўнікі з яўляюцца такімі неабходнимі для перакладчикаў. Менавіта ў слоўніках можна знайсці значенне слова, якоє було ва ўживанні некалькі стагоддзяў таму назад і значенне якога Нікому невядома цяпер.
Як правіла, ми не заўважаем гетих змяненяў, бо працес гети вельмі павольни. Альо калі ми разглядаем больш значний перияд годині, то гетия змяненні становяцца відавочнинимі. Аднако Найбільший iнтенсiўни етап развiцця гiстаричнага жанру ў білоруський лiтаратура припадае на наш годину.
Пісьменнік дасканала ведаў и па-Мастацкая адлюстроўваў падзеі далекай мінуўшчини. Ен жиў гісторияй, яна була арганічнай часткай ягонага духоўнага жицця, ягонай істоти, з'яўлялася ягонай стихіяй и ягоним Натхнення. Уладзіміра Караткевіча цікавіла гістория пераважна як швидше, легенда, падання. Ен Широкий абапіраўся на ТВОРЧА вигадка, яка не капіраваў з навуковай дакладнасцю гістаричния падзеі и факти, а ствараў мастацкі летапіс роднай зямлі. Гістория яго цікавіла ў критим плані, Які ўплиў зрабіла яна на духоўнае жицце народу, на яго грамадскую свядомасць.
Для пісьменніка важлива було паказаць тієї годину, пра Які ен пісаў, раскриць адносіни паміж людзьмі, перадаць іх псіхалогію, іх жицце. Характерная адзнака творчай манери аўтара плиг ўзнаўленні Падзу далекай мінуўшчини - фальклорна-рамантични падиход да гістаричних Падзу, увага да гістаричнай легенди.
Сусветная літаратура новаго годині стварила цікавия вобразе, характар. Гета герой «сусветнага смутку», «лішні Чалавек», «Маленькі Чалавек», «нігіліст», «страчанае пакаленне» и інш. Думаецца, што ў кагорце гетих герояў зойме належнае месца и герой У. Караткевіча. Яго можна назваць лицарем Беларусі. Яскрава Такі герой увасобіўся ў Маеўскім з апавядання «Аліва и меч», у Петраков Ясюкевічу з апавядання «Сіняя-сіняя», Андре Беларецкім з «Дзікага палявання Караль Стаха», Раману Ракутовічу з «Сівой легенди», Олесю Загорскім з «Каласоў пад сярпом тваім», Гервасію Виліваху з «Ладдзі Роспачи», Юрася Братчику з Рамана «Христос призямліўся ў Гародні» и ў інших героїв.
З любоўю и цеплиней апавядаў празаік пра рідний край ў Аповесці «Сівая легенда». Тут не толькі паказана пригожае и трагічнае Кахане патомнага двараніна Рамана Ракутовіча и пригоннай дзяўчини Ірини, аль...
