ри. Прадстаўнікоў білоруський інтелігенциі абвінавачвалі ў критим, што яни биццам б ставілі нациянальния інтареси вишей за класавия.
Кульмінацияй распраў над інтелігенцияй у 1930-31 рр.. стала сфабрикаваная праворуч аб нацдемаўскай контрревалюцийнай арганізациі САЮЗ визвалення Беларусі. Па їй було ариштавана 108 прадстаўнікоў білоруський інтелігенциі.
У 1933 пача нова хвалячи репресій. Людзей ариштоўвалі за ўживанне білоруський мови, виданих на їй літаратури, за працею па гісториі, якія биццам б не аб ектиўна яе трактавалі.
Найбільший вялікія страти беларуская культура панесла ў 1937-1938 гадах. У гетия гади репресіравани А. Дудар, М.Зарецкі, П.Галавач, В.Вольни, В.Каваль, Т.Кляшторни, Ю.Лявонни, В.Маракоў, І. Харик и шмат інших. Зноў згусціліся Хмари над Я. Купали и Я.Коласа. На першага було вибіта 41 паказанне, на другог - 31. Цяжкія страти панесла театральнае мастацтва (Ф.Ждановіч, М.Рафальскі, У.Галубок и інш.), Навука. У 1930 Годзе билі ариштавани 33 навуковия супрацоўнікі, 1935 - 16, 1936 - 15, 1937 - 45, 1938 - 27. Страти панеслі кампазітари, мастакі, святари.
Репресіі падвяргалася мова, уживанне якой скарачалі. Скарачаліся беларускамоўния школи, Народния дами, хати-читальні, змяншалася виданні білоруських кніг и газет, справаводства пераводзілася на рускую мову, з Пасад кіраўнікоў звальняліся білоруси, распускаліся Беларускія краязнаўчия арганізациі. Нерепресіраваная Частка інтелігенциі вимушана була стація на шлях пристасавання да режиму. Пристасавания павінни билі чарніць вядомих дзеячаў білоруський культури. Пает-демакрат Ф. Багушевіч биў абвешчани кулацкім Пает. Я.Карскі - вялікадзяржаўним чарнасоценцам, пісьменнік М. Гарецкі - контрревалюциянерам. Адмаўлялася и забаранялася ўсе тое, што було Зроблено ариштаванимі. Панавалі цензура, стан страху.
З верасня 1939 репресіі закранулі и далучаную да БССР заходная Білорусь. Больш як 100 тисяч жихароў Заходняй Беларусі було департавана ў Сібір, няма расстраляна як агентаў польскай разведкі. Усяго за перияд 1917-1953 рр.. на Беларусі було репресіравана больш 600 тисяч жихароў Республікі. Толькі пісьменнікаў ариштавана 238 Чалавек. Гетия репресіі абяскроўвалі білоруську інтелігенцию, падривалі яе творчия сіли, ламалі ліс, Моцний тармазілі культурнае развіцце.
заразили ідзе працес реабілітациі тих, хто биў репресіравани. Реабілітавана больш за 200 тисяч жихароў Беларусі. Гета лічба сведчиць аб критим, што репресіі билі незаконнимі. Многія НЕ будуць реабілітавани ўвогуле, бо іх сем и знішчани поўнасцю и зараз няма каму ўзбудзіць впоратися.
Заключенне
Развiцце культурнага жицця, безумоўна, аказвала виключни ўплиў на фарміраванне нациянальнай самасвядомасці білоруського народу, яго светапогляд. Альо ў 20-я - 30-я гади яно праходзіла ў Складання, часта драматичних умів. Перияд Першай сусветнай Вайни вельмі адмоўна адбіўся на развіцці Беларусі. Значнії страти панесла насельніцтва, билі зруйнавани Гарад и вескі, знішчани шматлікія культурні та каштоўнасці. Многа таленавітих людзей з'ехала з рідних мясцін. Альо и ў гетия гади Беларускія грамацкiя и культурні та дзеячи клапаціліся аб развіцці культури, захаванні яе літературна спадщина. 20-30 рр. ХХ стагоддзя билi для Наша краiни годинах значних дасягненняў и цяжкіх страт. Альо, няглядзячи на вялікія...
