ешно, марилі. Аб чим? Першай, вядома - перамагчи, інше-вижиць. Адна гавориць: Скончицца вайну, и я нараджаю купу дзяцей , інакша: Я паступлю Сћ інститут , а НЕХТІЙ А я з цирульні не виліз. Буду пригожа апранацца, сябе глядзець . Було Сћ іх яшче целае жицце наперадзе, з усімі жаночимі радасцямі и засмученнямі. Альо, спазнаСћши таке, што НЕ забиваецца, жилі яни, увесь годину павярнуСћшися назад . Яни пераживалі тое, што ми можам толькі ведаць. Павінни ведаць!
Вайна мяняла жанчин. Вайна фарміравала, таму што заспела ва Сћзросце, калі складваецца характар, подивившись на жицце. Вайна примушала іх многае Сћбачиць, многае з таго, што Лепша б Чалавек наогул НЕ бачиць, критим больш жанчине. Вайна примушала пра многае падумаць. Пра ДАбро и зло, наприклад. Пра жицце и смерць. Пра тия питанні, на якія Чалавек адольвае навука адказаць пеСћним чинам, пражиСћши жицце. А яни толькі пачиналі жиць. І павінни билі Сћжо адказваць на гетия питанні ...
ПраСћда тих дзен незваротная, яна набитак сведак и непасредних удзельнікаСћ Вайни. Так, пра вайну пішуць и будуць пісаць шмат, альо сведчанні саміх удзельнікаСћ непаСћторния. Іх памяць зберагае дзесяткі епізодаСћ, деталей, падрабязнасцей адчуванняСћ, якія Нельга ствариць, видумаць. Усе гета адбивалася ці з самої расказчицай ці на яе вачах. запамінаць, адбіраць деталі-гета свойого роду Талент, адметнасць жаночай памяці. Іх вайну травні и колер, и гу. Прайшло Сћжо шмат гадоСћ пасли Вайни, а яни гавораць: Не було начи, каб мені не снілася вайну, каб я спала спакойно. Я ненавіджу саме слова вайну . Яна забрала Сћ мяне радасць жицця, хоць я і застали живой [2, с. 150].
Што здзіСћляе амаль ва Сћсіх споведзях: гора адчулі агульнае, хоць у кожнага була паля частка, свой страшні Сћзятак Вайн НЕ адразу Сћзяла Сћва Сћсіх. Чи не знойдзецца сям І, якую яна б абишла, альо тади, па дерло годині, над многімі злітавалася. Альо и тия, каго пашкадвала и каго няма, усьо роСћна адчулі сябе як штосьці адно, як штосьці непазельнае, целае. Вось гетая дзівосная чалавечая еднасць и стала тою, чаму пад сілу аказалася вицерпець Сћсе и перамагчи. Гора адчувалі агульнае, а адказнасць за тоє, што будз далей, шкірно браСћ на сябе: і мужчина, и дзіця, и старі, и жанчина. Партизанка Валянціна ПаСћлаСћна Кажамякіна расказвала: Я не памятаю, каб була ПАНІКА. Було вялівае гора-гора було. Альо панікі не було. Усе верилі, што перамога будз наша [2, с. 220].
Перамога! Як чакалі яе, як верилі! як чакалі дня, калі вораг пакіне іх Радзі...
