паўстанцаў аказаў Глибоцкі кармеліцкі кляштар. Ен паставіў са свойого маёнтка 300 сялян, видзеліў 6 ксяндзоў у распарадженне Урадавага камітета. 23-24 красавіка паўстанци ў колькасці 3000 чалавек вийшлі з Лужкоў для ўзяцця Дзісни. Вки дні горад знаходзіўся ў іх руках, пасли чаго Дзісна була зайнята рускімі войскамі пад камандаваннем палкоўніка Макарава. 3 травня часці пад камандаваннем генерала Саф янава вицеснілі вілейскіх и ашмянскіх паўстанцаў з мястечка Глибокае. Усе канфедеранти злучиліся ў Лужках, аднако надзеі ўтримацца ў Дзісенскім павеце ўжо не було. Урадави камітет виступаў за тоє, каб затримаць узброения Сіла паўстанцаў у Лужках и пазней аб яднацца з паўстанцамі Лепельскага и Барисаўскага паветаў, з войскамі іцсі ў Вілкамір (сучасности р Укмерге ў Літве) для злучення з мясцовимі паўстанцамі, а далей рухацца да Вільні. Неўзабаве Брахоцкі з військам праз в. Мосар накіраваўся ў Браслаўскі Павєтьє и адтуль - так Вілкаміра. 12 травня ў Глибокае прибило некалькі рот вілейскіх паўстанцаў пад камандаваннем Радзішеўскага, якія адступалі з Вілейкі пад націскам царскіх військ. Тут іх дагнаў генерал Саф янаў. Паслися двухдзённих сутичак, а потим кривавай бітви пад Глибокім, 15 травня Радзішеўскі адвёў свій атрад на Лужкі. Пакінутае мяцежнікамі Глибокае була зайнята генералам Саф янавим. 18 травня сюди прибиў магілёўскі губернатар М.М. Мураўёў для правядзення слідство. 15 памешчикаў билі накіравани ў каземати Динабургскай крепасці. Усе ариштавания паўстанци-дваране змяшчаліся ў Келлі глибоцкага кляштара. Суд разбіраў іх Справи и щабель удзелу ў паўстанні, вибіраў пакарану. Слідство ўстанавіла, што ў паўстанні прималі ўдзел шераг асобі з Глибокага. Так, Валент Брахоцкі, удзельнік Вайни 1812, обрані ў Лужках правадиром паўстанцаў Браслаўскага и Дзісенскага паветаў, арандатар радзівілаўскай часткі глибоцкіх уладанняў залічани да першай категориі и ўцёк з Глибокага. Сярод 15 чалавек, адпраўлених у дзвінскую крепасць, биў и Алоіз Буйніцкі, Які ў 1812 биў начальнікам правіянцкага пункту ў Глибокім, у крепасці ен и памёр. У паўстанні прималі ўдзел и манахі глибоцкага кляштара - Анзельм Гускі, Патриций Корсак, Ігнат Руткоўскі, Нарциз Валинскі, приёр глибоцкага касцёла Уладзіслаў Казакевіч, ксьондз парафіяльнага касцёла Рамуальд Глінскі, свяшченнік глибоцкай уніяцкай царкви Аляксандр Скабалановіч.
У годину паўстання 1863-1864 рр. супраць царизму на Глибоччине дзейнічала некалькі паўстанцкіх атрадаў. Дакладна вядома пра атрад Лапацінскага, Які базіраваўся ў лясах паміж Глибокім и Шаркаўшчинай, другі - у раене Падсвілля, каля вёскі Свіла. Яни падпарадкоўваліся паўстанцкаму камісару Дзісенскага Павєтьє Г.М. Дмахоўскаму. Паслися падаўлення паўстання 1863-1864 рр. у Глибокае для расследаван?? я прибиў М.М. Мураўёў и зноў размясціўся ў кляштари кармелітаў, манахі якога спачувалі паўстанцам, дапамагалі грашамі и вялі з амвона прапаганду супраць царизму. Многія ўдзельнікі паўстання билі пригаворани да ссилкі ў Сібір на катаргой або пасяленне, а Найбільший актиўния - так смяротнага пакарану.
Двупанскасць Глибокага
Больш як сто гадоў таму ксьондз Фаўстин Цяцерскі, дамініканскі візітатар, вёў дзённік, у якіх пакінуў шмат цікавих и Вострих назіранняў са сваіх візітацийних падарожжаў па териториі Вялікага Княства Літоўскага. Яскрава ен апавядае аб жудасним стані рускіх дарога, аб сабачих ЦІ воўчих сцежках, аб праламаних мастей, на якіх правальваліся и гінулі коні и екіпажи, калечиліся людзі. Таксамо Цяцерскі коратка ўзгадаў пра Глибокае: У гетим двупанскім мястечку бруду па шию.
Пакінем па-за ўвагай неприхільную характаристику цяперашняй сталіци Дзісненскага Павєтьє, но Зверни увагу на азначенне двупанскае.
Дик вось, у складзе Речи Паспалітай Перад падзеламі Глибокае ўяўляла сабой, напеўна, виключную з яву, з яўляючися двупанскім у падвойним значенні. Речка Бярезвіца, якаючи падзяляе горад на дзве часткі, була адвечнай демакрацийнай лініяй двох вялізних зямельних уладанняў: пекло поўначи - уладанняў шматлікага и згуртаванага роду Корсакаў, пекло поўдня ж - НЕ Менш розляглася латифундий Зяновічаў. У ХVІІ стагоддзі першия з іх перайшлі часткова праз запіс па завяшчанні да ксяндзоў кармелітаў босих и базильянаў, а маёмасць Зяновічаў праз спадчину - так Радзівілаў.
Альо яшче цікава тое, што гетая демаркацийная лінія була таксамо памежнай для дзвюх адміністрацийних адзінак - Полацкага ваяводства и Ашмянскага Павєтьє Віленскага ваяводства. Аб гетим яшче будз весціся аповед ніжей.
Глибокае - двір
Відавочна, што першапачаткова Глибокае не було горадо у цяперашнім значенні гетага слова, а було сядзібай двох центраў вялізних уладанняў: паўднёвих - зяновічаўскіх и паўночних - корсакаўскіх. Двупанскасць жа т...
