моў (196 чалавек) больш у параўнанні з Тарифам 1775. Розніца гета магли скласціся як з-за недакладнасці люстрациі 1755 року, так и з-за натуральнага приросту насельніцтва. Насельніцтва Глибокага ў апошнія гади ХVІІІ стагоддзя відавочна перависіла 3000 асобаў. Належиць падкресліць, што така колькасць насельніцтва горада для тих часоў була виключеннем: на териториях цяперашніх Браслаўскага и Дзісненскага паветаў большай колькасцю насельніцтва вилучалася толькі Друя - 3400 жихароў, астатнія ж Гарад и мястечкі (за виключеннем Дзісни) заставаліся далека ззаді.
Тасама бачна, што колькасць жихароў у кармеліцкай частци була амаль у дві рази меншай, чим у радзівілаўскай; апошняя була перадусім часткай гандлёвай, габрейскай, густа заселенай, у тієї жа годину кармеліцкая частко, дзе габреяў НЕ прималі, крейди Риси НЕ столькі горада, колькі асяродка релігійнага жицця, а таксамо адміністрациі вялікіх зямельних уладанняў - була кляштарам и Двар par excellence. Цікава, што ў ХVІІІ стагоддзі менавіта так и разумеліся адносіни абедзвюх частак: адзін з дзяржаўних дакументаў за 1765 адкрита гавориць пра горад Глибокае, прадмесце якога да Полацка (г.зн. належиць да Полацкага ваяводства), а горад сам у Ашмянскім рачулкай Беразінкай ( памилка - павінна Биць Бярезвіца) адмежавани. Таксамо и ва ўзгаданим вишей падимним Тарифе за 1775 рік уживаецца для Глибокага Радзівілаў термін горад, а для кармеліцкага толькі мястечка.
Што яшче можна зразумець з вишейприведзених люстрація?
У абедзвюх частко горада налічвалася каля 170 зямельних димоў (абрабляючих ворной Зямля), каля 120 без зямлі (пляцових, агародних), а таксамо больш за дзясятак халупних, убогіх, що не маючих маёмасці; а таксамо вки духоўния аб екти (кляштар, каталіцкая и ўніяцкая плябаніі), два приватния дваркі (шляхецкія) i адзін будинок заезни. Апрача таго, згодна з тагачасним Звичай, тут мусіла Биць значная колькасць корчмаў, якія ўтримлівалі габреі. Тая класіфікация дазволіла нам падзяліць усьо насельніцтва на пеўния еканамічния Ступені. 170 зямельних димоў виключна належалі хрисціянам-земляробам, якія мелі Палов ЦІ чверць валокі гарадской зямлі, плацячи за яе ўласнікам чинши, а таксамо виконваючи нязначния па Памер працоўния павіннасці. 120 агародних утваралі глибоцкі паў-пралетарият, хрисціянаў и габреяў, якія мелі толькі па пари моргаў и прентаў плиг сваіх дамах и зараблялі ЦІ працюй плиг Двар, ЦІ дробовим Гандль и рамяством. Нарешце, халупнікі, кутнікі - якія НЕ маюць маёмасці - гета билі людзі, няўпеўнения ў заўтрашнім дні, а таксамо галота. Некалькі габрейскіх сем яў складалі Глибоцькому алігархію, решта іх адзінаверцаў Займаюсь дробовим Гандль, рамёствамі, арендай фальваркаў ЦІ корчмаў. З невялікімі виключеннямі так було паўсюль у приватних мястечках Вялікага Княства Літоўскага.
Што да тапаграфіі горада: яго планом, назваў вуліц, таксамо призначанай ворнай Гліба - то падобних звестак НЕ ўдалося знайсці.
Школа
Згадвае таксамо наш тариф з 1775 аб зафундаваних плиг каталіцкай плябаніі парафіяльних школах.
Досиць цікавую згадку присвячае глибоцкай вучельні інвентар касцёла 1782: Школа збудаваная НЕ паводле загадуй, но паводле магчимасці плябана. Ізба біла ... у вки вакни ... Директар - арганіст Юзаф Аўгусціновіч, адукавани ў дияцезіяльних школах, дістатися репутациі, характар ??нядренни (г.зн. паважани и нядренни почирк, Каліграфія). Акрам акциденсу (г.зн. випадкових паступленняў), атримлівае заробак наяўнимі грашима: 10 бітих талераў (80 злотих) штогод пекло плябана и харчуецца на сродкі плябана. Парафіяне на гета сродкі НЕ ўносяць. Школи пачинаюцца пекло св. Міхала, заканчваюцца Перад св. Аўгустам. Дзяцей ad praesens (на гети момант) шляхецкіх - 3, гарадскіх - 8, вяскових - 2. [Тия], якіх ранєй вучилі читаць, зараз вучаць па вёсках інших [дзяцей]. Вучацца читаць, пісаць и пачатковия лічби, а павучиўшися ў парафіяльнай школі, некатория адпраўляюцца ў большия школи базильянаў беразвецкіх, што ў паўмілі пекло Глибокага. Яшче некалькі падрабязнасцяў аб гета школци падає акт праверкі, Які знаходзіцца ў музеі Чартарийскіх у Кракаве. Наприклад, у 1789 Годзе тієї сами ксьондз Федаровіч утримліваў за ўласни кошт 20 вучняў, якіх екзаменавалі з катехізму - досиць добра адказвалі, - адни вучиліся читаць, другія паказвалі свае пісанне и апавядалі пачатковия лічби. Уласна Кажучи, гета була не така парафіяльная школка, існаванне якой мусіла забяспечваць пастаянная фундация и якіх мноства паўстала пасли ўказання біскупа Масальскага. Гета падкресліваюць пазнейшия інвентари касцёла, наприклад, за 1817: парафіяльнай школи няма, таму што фундациі на яе няма, но на Пачатковая навука, хто б яе хацеў мець, ёсць арганіст, абавязани пекло ксяндза плябана. Такім чинам, глибачане атримлівалі Пачатковая Адукация, дзякуючи висакародним намір сваіх пробашчаў; Самі парафіяне да ...
