"Школа набивала свецкі напрамак и ад яе кіраСћніцтва адхілялася духавенства. Са школи виганяліся схаластика и тупе завучванне. У вучебним плані шкіл значнае месца адводзілася прадметам фізіка-математичнага циклу. Асабліва Широкий ставілася викладанне фізікі ". Уводзіліся адзіная праграма и адзіния падручнікі, у якіх атрималі адлюстраванне найноСћшия дасягненні філасофскай и природазнаСћчанавуковай думкі. p align="justify"> На териториі Беларусі Едукацийная камісія адкрила 20 шкіл (у Гролне, ВаСћкависку, Паставах. Навагрудку. Мінску, інших Гарад). Некатория школи, наприклад, у Бресце, Нясвіжи, мелі свае батанічния сади, Кабінети природи, калекциі раслін и живел, музеі. Плиг школах билі невялікія бібліятекі свецкага напрамку. p align="justify"> Нягледзячи на іх малу колькасць и НЕ-працягли перияд дзейнасці, яни адигралі пеСћную станоСћчую ролю Сћ прапагандзе навукових ведаСћ. Школи билі асноСћним каналах распаСћсюджвання вучебнай літаратури на Беларусі. Едукацийная камісія падрихтавала и видала шераг нових падручнікаСћ па арифметици, геаметриі, логіци, фізіци, природазнаСћчих навука. Многія з іх неаднаразова перавидаваліся и мелі тиражи Сћ некалькі тисяч. p align="justify"> У 70-80-я рр.. XVIII ст. урачи, якія практикавалі на білоруських землях, випускалі медицинскія кнігі, некатория з іх з'яСћляліся дисертацийнимі даследаваннямі. Шераг прац биу падрихтавани придворнимі Сћрачамі князеСћ РадзівілаСћ, наприклад, адзін з дерло твораСћ па медицинскай геаграфіі Беларусі и Літви - "Короткий сообшеній про хвороби, які мають повсе-місне поширення в Польському королівстві, але переважно у Великому князівстві Литовському". p align="justify"> У красавіку 1792 у Гродно пачаСћ виходзіць часопіс "Pismo tygodniowe medyczne" ("Штотидневи медицинскі часопіс").
В іншої палавіне XVIII ст. ва Сћсходняй частци Польшчи, Беларусі и Літве не було медицинскіх навучальних устаноСћ, таму вялікае значенне крейди стваренне Сћ Гродно Сћ 1776 - 1731 рр.. Медицинскай академіі. Яе заснавальнік вядоми магнат-рефарматар Антон Тизенгауза запрасіСћ з Ліона для навуковай роботи и кіраСћніцтва вучебним працесам знакамітага француз-Скаген вучонага, доктара медицини Жана Емануеля Жилібера (1741 - 1814). p align="justify"> У складзеним Жиліберам вучебним плані Академіі важнае месца адводзілася природазнаСћству. У Гродно Жилібер займаСћся вивученнем карисних викапняСћ, а таксамо СћласцівасцяСћ хімічних елементаСћ, мясцових мінералаСћ, неарганічних и арганічних спалученняСћ, састаСћленнем навукових кіраСћніцтваСћ па біялогіі. Жилібер биСћ адним з дерло даследчикаСћ флори Беларусі, вивучаСћ раслінни и мінеральни світло у наваколлях Бреста, Навагрудка, Нясвіжа, у інших мясцовасцях Беларусі. p align="justify"> Жилібер апублікаваСћ Праця "Florf lithuanica inchoate seu enumerato plantarum quas circa Grodna" (Гродна, Вільня, 1781-1782), "Ехеrtitatio phytologica" і іншия, у якіх падрабязна апісаСћ раслінни світло Беларусі, Літви и Польшчи "адпаведна М...
