палітичнимі. Віцебск - вузлави горад да дніпра-дзвінскіх волакау шляху "З варагау у грекі", Заслауе, як и безумоуна існавауши на тій годину Мінск - дригавіцкія Гарад на кривіцкім памежжи. У ХІ ст. шляхам пабудови нових гарадоСћ ідзе працес умацавання дзяржаСћнай териториі ва ужо визначаних межах, адначасова з паступовим паширеннем дзяржауних граніц.
Сярод інших гарадоу, якія узніклі на Полаччине Сћ ХІ ст. Найбільший цікавасць з пунктом гледжання теритарияльнага размяшчення маюць Браслав, Копись, Ворша, Усвяти. Усьо яни билі памежнимі. Браслав - на памажжи з літоускімі пляменамі, Ворша, Копись, Усвяти - з Смаленскай зямля, пригаданае ранєй Заслауе и Мінск - памежжа з тієї жа Літвою и Тураускай зямля.
Калі ми Зверни да палітичнай гісториі, то заСћважим, што згадкі кривічоСћ пад 882 и 907 рр.. звязана з паходамі князя Алега на Кіеу и Канстантинопаль, у 944 р. - паходу Ігара на Візантию. У ранніх летапісних паведамленнях кривічи виступаюць як-би пасіСћна: ідуць у паходу з чужимі князямі, атримліваюць кантрибуцию, плацяць даніну. Виключеннем з "яСћляецца толькі 862 р., калі кривічи разам з іншимі пляменамі запрашаюць варагаСћ. Альо, пригледзецца Сћважліва, то відаць, што вектар усходнееСћрапейскай палітикі ІХ-Х стст. Цалко праходзіСћ па пауночна-паудневаму меридияну. Ад запрашення варагаСћ, іх заваеви землян аж да Кіева и падначалення іх сабе, та паходаСћ на Канстантиянопаль - усьо гета нішто іншае, як паступовае палітичнае пранікненне па гандлева-геаграфічнаму шляху "З_Варагау у Грекі". Полацкая зямля на гетим шляху Займаюсь адно з центральних месцаСћ. А калі улічиць, што Дзівінскі шлях биу карацу да Готланда и таму приаритетним, то становіцца відавочним, што рання палітика Полацкай дзяржави була падначалена менавіта здабичи-большага прибитку, карисці са свойого геапалітичнага становішча. Удзели у паходу на Канстантинопаль - правядзенне тієї жа палітикі у яе паудневим накірунку. Менавіта у такім кантексце треба разглядаць палітичную актиунасць палачанаСћ Х-ХІ стст.
У "Аповесці мінулих часо" пад 980 р., Цвярскім г Густинскім летапісах пад 988 р., ЛаСћренцьеускім спісе пад 1128 апавядаецца пра Сватання да полацкай князеуни Рагнеди кіеСћскага Яраполка Святаславіча и ноугарадскага Уладзіміра Святаславіча. Уладзімір паслау да полацкага князя Рагвалода свойого Дзядзько Дабриню прасіць рукі Рагнеди. Рагвалод питаецца у Рагнеди? "Ці хочаш за Уладзіміра? "Яна адказвае:" Не хачу разуць сина рабині, бо за Яраполка хачу ". Абражани адказам Уладзімір збірае війська з варагау, славен, чудзі и ізборскіх кривічоСћ и ідзе паходу на
Полацк. Яго війська трапляє да Полацка Сћ годину, калі Рагнеду збіраецца везці у КіеСћ. Пасли аблогі горад биСћ узяти. Рагвалод, яго Жонка и два сини билі забітия, а Рагнеда примусам стала жонкаю пераможци. Адпаведна М.Ермаловіча гетая падзея адбивалася каля 977 р., з чим можна пагадзіцца/Ермаловіч М.І. Старажитная Білорусь. Полацкі и Навагародскі перияди. Мн., 19Е0.С.70 /. p> У дадзеним аповедзе есць вельмі важкія для розуміння полац-кай гісториі ремарка - характаристика самогу князя Рагвалода: "Рагвалод жа прийшоСћ з-за мору и МЕУ Уладу палю Сћ Полацку. А Тур у Турава; пекло яго и турауци празваліся ". У ЛаСћренцьеСћскім летапісе характаристика князя дапауняецца яшче и наступнимі словамі: "Раг-валодя тримау, валадариСћ и княжиСћ Полацкую зямля, а Уладзімір биСћ у НоСћгарадзе ".
Гетия радкі летапісау характаризуюць НЕ толькі асобі першага вядомага полацкага князя Які, на наш погляд, бясспречна биу скан-динавам - хутчей за Сћсе вихадцам з Пауночной Нарвегіі/Тарасау С.В. Чарадзей Семаго століттю Траяна. М., 1991. С.9 /, альо и характар ​​зешняй палітикі Полацкай дзяржави. Калі улічиць, што па звестках Іаакімаускага летапіса нападу я на Полацк папяреднічау напад самогу Рагвалода на ноСћгарадскія воласці/Татішев В. Історія Російська. М., 1774. Т.2. С.12 /, то становіцца зразумелим, што спречка наміж Полацкам и НоСћгарадам ішла за кантроль пауночних земляСћ Усходняй Еуропейше, а дакладней - пауночнага адрезку гандлевага шляху "з Варага у грекі".
Ми НЕ можам пагадзіцца з критим, што Мета спречкі биу вихад Полацка да Дняпра/Ермаловіч М. Старажитная Баларам Мн., 1990. С.73 /. У адваротним випадкі гета примушала б ісці паходамі и на Смаленск, и на КіеСћ, и на іншия дняпроускія Гарад. Так яно здарицца сапрауди у ХУ від. Альо Пакуль була толькі барацьба за приаритет у транзітним гандлі, кантролі над дніпра-дзвінскімі волакамі. У палітичнмм трохкутніку, Які стварилі Полацк, НоСћгарад и КіеСћ безумоСћни аутаритет биу у Кіева, як аношняй и адзінай кропкі на Дняпри непасредна Перад "Грекамі". У тієї пані годину Полацк и Ноугарад стваралі два амаль роСћнавартасния пачаткі гетага шляху. Паміж сабою ім даводзілася спрачацца за приаритет.
Няснрауджани САЮЗ Полацка з Кіевам праз шлюб Рагнеди и Яраполка, далейшая смерць Яраполка и пачатак княження Сћ Кіеве Уладзіміра, нанеслі Моцний Сћдар па самастойнасці Полацкай ...
