Адначасна Прат. КоСћш редагаваСћ Беларускі царкоСћни часапіс "Беларуская Зарніца", у якім прапагаваСћ адбудову Беларуськай ПраваслаСћнай Царкви, як аСћтакефальнай, згодна з білоруський гістаричнай традицией. За палю релігійна-нациянальную дзейнасьць Прат. КоСћш биСћ Жорсткий прасьледвани расейскім кіраСћніцтвам Віленскай епархіі аж да забарони Сћ сьвяшченнаслуженьні некалькі разоСћ. ПазбаСћлени приходу Прат. КоСћш на працягу некалькіх рік веСћ няроСћную барацьбу. Нарешце расейци перамаглі и Прат. КоСћш биСћ змушани виехаць з Вільні на глухі сельскі приход у Ласіцу, ПастаСћскага Павєтьє, ди спиніць палю Широкий дзейнасьць за беларусізацию царкви. Варожасьць расейцаСћ да Прат. А. КаСћша була такою вялікай, што яни Сћсякімі сродкамі стараліся яго зьнішчиць.
Станавілася ясним, што мітр. Панцялейман ня будз дапушчаць да беларусізациі царкви, а Будз стабілізаваць яе Сћ колишнім расейскім напрамку. Яп. Філафей у Гутарко з паасобнимі прадстаСћнікамі активу висьвятляСћ, што плиг ачоліваньні царкви праз мітр. Панцялеймана ен ня можа нічога зрабіць у напрамку беларусізациі яе. Виглядала, што плиг адсуненьні мітр. Панцялеймана пекло кіраСћніцтва и Сћзг алаСћленьні царкви праз яп. Філафея, праворуч беларусізациі царкви пойдзе Хутка наперад. Дзеля гетага Сћ Генеральни Камісарият биСћ пададзени мемарандум праз сяброСћ активу, у якім:
1) висьвятлялася шкадлівасьць ачоліваньня праваслаСћнай царкви праз мітр. Панцялеймана для білоруський нациянальнай впорався и Жадан неадкладнае аддаленьне яго пекло кіраСћніцтва царквой и пасяленьне на супачинак у Жировіцкі монастир;
2) кіраСћніцтва царквой прапанавалася абняць яп. Філафею;
3) Жадан висьвяченьне нових япіскапаСћ: архімандрита Апанасов, Прат. СеСћбу и запрашеньне на Білорусь яп. Веніяміна;
4) дамагалася хутчейшага апрацаваньня статуту и ​​правядзеньня аСћтакефаліі Беларуськай Царкви.
Мемарандум займеСћ скуткі. На пачатку лютаго 1942 яп. Філафей биСћ запрошани Сћ Генеральни Камісарият, гдзе яго приняСћ кіраСћнік палітичнага аддзелу Юрдан. НасьветліСћши неадпаведкасьць мітрапаліта на становішчи кіраСћніка Беларуськай Царкви дзеля ягонага кірунку царкоСћнай палітикі Сћ мінулим и Сћ сучаснасьці (некатория моманти насьвятленьня пакриваліся з тезамі мемарандуму, пададзенага беларускім активам), Юрдан заявіСћ, што мітрапаліт будз вивезені Сћ Жировіцкі монастир, а кіраСћніцтва царквой павінен пе-раняць яп. Філафей. На гета яп. Філафей адказаСћ, што ен ня можа бяз паСћнамоцтва мітрапаліта кіраваць Менскай епархіяй и арганізаваць царкву; калі-б мітрапаліт биСћ вивезені з Менського, то яп. Філафей, ня хочучи паступаць некананічна, адмовіцца ад релігійнай дзейнасьці на Беларусі и виедзе Сћ Варшаву. Тади Юрдан пагадзіСћся, каб мітрапаліт застаСћся Сћ Менського, альо бяз умешваньня Сћ Справитися кіраСћніцтва царквой.
Яп. Філафей неадкладна перадаСћ мітрапаліту аб жаданьнях Юрди. На Наступний дзень мітрапаліт з Прат. Бала наведаСћ Генеральни Камісарият. Юрдан катогарична зажадаСћ пекло мітрапаліта перадачи кіраСћніцтва царквой яп. Філафею и висунуСћ іншия дамаганьні, з якімі мітрапаліт пагадзіСћся. Пасьля гетага мітрапаліт напісаСћ на імя яп. Філафея распарадженьне, у якім гаварим: На падставе пажаданьня генеральнага камісара, виказанага мені Юрдан у присутнасьці Прат. Балая, даю загад:
1) пропаведзі и навука Законом Божага павінни адбивацца на білоруський мове;
2) забараняецца хрисьціць жидоСћ;
3) пакідаю за сабою апрацаваньне статуту Беларуськай ПраваслаСћнай Царкви;
4) кіраСћніцтва Менскай мітрапалітальнай епархіяй и Сћсімі приходамі на Сћсходзе, апрача тих, якімі кіруе япіскап Венедикт, даручаю япіскапу Філафею.
У гету пару приехаСћ з Генеральнай Губерні Сћ Менск архім. Апанас, запрошани для архіпастирскай ПРАЦІ на Беларусі мітр. Панцялейманам и яп. Венедиктам. Архім. Апанас и прибиСћши з ім Б. Стрельчик, сябри Беларуськай ЦаркоСћнай Ради Сћ Варшаві, запрапанавалі Сћладикам склікаць Сабор япіскапаСћ, падзяліць Білорусь на епархіі, призначиць епархіяльних архіреяСћ и прьгаяць нутрани статут Беларуськай Царкви. Мітрапаліт НЕ даваСћ Згоди на скліканьне Сабору япіскапаСћ, о з асабістих гутарак з мітрапалітам винікала, што ен праектуе арганізаваць адну мітрапалітальную епархію для Сћсяе териториі Беларусі, а іншия япіскапи маюць Биць толькі яго вікариямі. Супроць такий канцепциі билі Сћсе іншия япіскапи, таму мітрапаліт астаточна згадзіСћся на арганізацию царкви згодна з існаваСћшай на Беларусі традицияй. Апрацаваньне статуту царкви мітрапаліт даручиСћ архім. Апанасов и нарешце згадзіСћся на скліканьне Сабору япіскапаСћ.
Дня 3-га сакавіка 1942 распачаліся паседжаньні Сабору япіскапаСћ плиг удзеле: мітр. Панцялейман - як старшиня, яп. Венедикт, прибиСћши з Горадні и яп. Філафей - сябри и архім. Апанас - з дарадчим голасо. На пачатку Сабор разважиСћ Справу царкви Сћ Горадзеншчине, аддазеленай немцамі пекло Беларусі. Горадзеншчина, ...
