УВОДЗІНИ
Творчасць вядомага білоруського Паета Алеся Пісьмянкова, лаўреата преміі Ленінскага камсамола (1988), Літаратурнай преміі імя Аркадзя Куляшова (1998), аўтара кніг «Бели камінь» (1983), «Читаю Зазори» (1988), «Заўзятари» (1993), «Планіда» (1994), «Ласуня-Веселун» (1997), «вершити» (1997), «Журавель над студняй» (1998), добра вядомая читачам. Відавочна, причина такої папулярнасці паезіі А. Пісьмянкова ў яго стаўленні да Слова як да святая святих, дадзенага чалавеку для таго, каб зберагчи ў души ўсё ўзвишанае, Світлана, - слушно заўважае даследчик А. Бельскі [1, с. 61].
Редка хто можа пахваліцца такім раннім и ўдалим творч дебютам, як А. Пісьмянкоў. У сувязі з гетим А. Вішнеўскі адзначае: Хіба што можна згадаць яшче незабиўную Яўгенію Янішчиц, тади школьніцу з вёскі Рудка Пінскага Раена, якаючи, биццам хуткакрилая ластаўка, узнялася над Палессе, каб адразу ж «призямліцца» на старонках вельмі аўтаритетнай на тій годину газети (штотиднёвікам яна стані пазней) «літаратура и мастацтва» [2, с. 127]. Аднако и А. Пісьмянкоў биў зусім юним, калі виступіў у чарговим зборніку «Дзень паезіі», што вийшаў у 1976 На тій годину ен вучиўся на другім курсі аддзялення білоруський мови и літаратури філалагічнага факультета Беларускага дзяржаўнага ўніверсітета.
Алесь Пісьмянкоў з таго пакалення, чия вонкавая біяграфія - бацькоўскі будинок, школа, Вишейшая навучальная ўстанова, армія, прафесійная служба. Хай и здараюцца пеўния зігзагі лёсу - падзеі, випадкі, непадобния да тих, што адбиваліся ў інших такіх жа людзей, што прайшлі тієї жа шлях пекло бацькоўскага парог да заводу, лабараториі, ферми, альо, на мнение даследчикаў, штосьці ритуальнае ў падобних біяграфіях ёсць. Паету Нельга замикацца ў ритуалах. Мастак НЕ можа апяваць тое, што стала штодзённасцю, бо яго призначенне - адкриваць и паказваць у іх незвичайнае, затримлівацца на асацияциях, адчуваць метафаричную сілу штодзённих малюнкаў и банальних пачуццяў. Свойого асабістага жиццёвага вопиту чалавеку з такої распаўсюджанай біяграфіяй, буває, и не зграї, каб маляваць каларитния и змястоўния паетичния палотни. Уражанні виціскаюцца и адсоўваюцца роздуми, рефлексіяй, аналітичнимі разважаннямі. Вершити тади міжволі робяцца Разумова-разважлівимі.
Небагато було адпушчана лёсам видатнаму майстру слова Алесю Пісьмянкову (25.02.1957-23.04.2004), адметни паетични Голас якога ўпеўнена загучаў у 1970-я рр. Няшмат, у параўнанні з многімі пісьменнікамі такогого самаго ўзросту, застала яго твораў: Пісаў ен мала, но грунтоўна. Биццам адразу збіраў вибранае [1, с. 62]. Відаць, таму и няма ў яго випадкових, «прахадних» вершаў, з самаго пачатку яго лірика визначалася шчиримі, непасреднимі інтанациямі, маляўнічимі вобразамі, технічнай дасканаласцю и витанчанасцю. Пает ніколі НЕ виціскаў з сябе радкі, па ўласним признанні, ен НЕ пісаў, а думаў вершити.
Пісаў А. Пісьмянкоў у сваіх вершити пра тое, што було ягонаму серцу люба и дорага, што спадарожнічала з маленства, пекло нарадження, и чим була напоўнена яго ўражлівая, яшче ў большай Ступені адкритая душа. Праўда, гета нам, читачам, здавай (і тади, дий паслися), што ен проста пісаў. А ен и тади, и пасли НЕ пісаў у традицийним разуменні гетага слова. I Надав НЕ жиў вершамі, а думаў ІМІ, - сцвярджае А. Вішнеўскі [2, с. 128].
А. Пісьмянкову ўласціва ёмістае мислення; ен піша лапідарна, що не дазваляе ніякай распливістасці ў словах и Радка.
На наш погляд, сама привабнае ў яго імкненне адлюстраваць то паўнагучним и маляўнічим, то ескізним и нібита мімаходзь замацаваним словами свае непасреднае пачуццё. Першароднае!
Важка причина перачитаць Паета Алеся Пісьмянкова. Паразважаць. І адразу ўспливае наёмае, даўняе:
Усплёскі хвалять.
Ружови Ветразь.
Ружови світло.
Ружови сад.
Яшче ні кропелиа нявер'я,
Яшче ні ў чим НЕ вінават [3, с. 75].
Безумоўнае и адвечна Простану, першаснае и неаспречнае, інстинктиўна імпресіяністичнае - уражанні, уяўленні, адчуванні. Золаку жицця. Хараства світлу. Водар бицця.гета застаецца асноўним лейтмативам творчасці Паета. Ен вядзе размову «на мове годині и дзікага меду» (В. Мандельштам). I критим прицягвае паезія Алеся Пісьмянкова - світло яснати, чисціні, пекнати. Дзе «Водар свежай м'яти, змяшанай з цёплим Малаков», що дзе «густия снегапади», «духмяния дажджи», дзе «аерам пахне Сёмуха, и ябликамі - Спас», дзе «читаюцца Зазори» и «вершити думаюцца». Менавіта так. Чи не ствараюцца, що не ладзяцца, що не майструюцца, а приходзяць, з яўляюцца. Як з яўляюцца думкі. Нібита незнарок, Самі. Пра што згадвае сам Пает: «... я ніколі НЕ пісаў вершаў ... - я іх дум...
