, так и целае нациі В»23, - пісаСћ Вольни (3. Бядуля). ТрактоСћка добу-насці мови як з'яв духоСћнага парадку, бясспречна, уздимала престиж и літаратурнай критикі, и Сћсяго нациянальнага Мастацтва, а Сћ канчатковим виніку активізавала дзейнасць нациянальнай інтелігенциі. p align="justify"> Блізкіх да 3. Бядулі поглядаСћ притримліваліся таксамо Я. Кся-невіч (Я. Лесік) i М-ч (Міхась Міцкевіч, ен жа Антосьо Галіна). Дерло з іх рабіСћ СПРОБА асенсаваць глибінную Сћнутраную сувязь паміж МОВА народу и станам яго духоСћнай дзейнасці, яго літаратурай. Ад узроСћню распрацаванасці мови непасредна залі-жиць и Сћзровень пригожага пісьменства и Надав навукі: В«Тієї народ, Каторі дажиСћся да шчасця пераховиваць у палею мове НЕ толькі памяць вякоСћ, альо ї людскія дамисли ї даследи, - тієї народ пачувае сябе народів І Будз змагацца за мову палю, як и за зямля В».
А вось Міхась Міцкевіч праблему мови разглядаСћ у іншим ас-пекце - у сувязі з арганізацияй и дзейнасцю білоруський Іпколи. В«Асноваю нациянальнай школи, - пісаСћ ен, - служиць рідна мова - адзнака нациі, яе духоСћни твар. Мова збірае Сћсе, што травні Сћ сабе дух нациі. Няма Сћ нациі нічога ні малогаб, ні вялікага чаго б мова не відає. Без мови НЕ адбиваецца творчасць народу В»25. p align="justify"> Гетак жа Глибока турбавалі білоруських критикаСћ и питанні арганізациі видавецтваСћ, распаСћсюджванне білоруський кніжкі. А. Вілейскі Сћ артикуле В«білоруський видавецтваВ» сцвярджаСћ: В«... Треба нациянальна вихоСћваць інтелігенцию и народ. Для Першай треба Даць адпаведную літаратуру - палітична-літа-літературних журнал, месячнік з паважним літаратурна-навуковим зместам, треба Даць таку кніжку, якаючи здавальняла б духоСћния патреби білоруса-інтелігента В»26. p align="justify"> Акресленую тут праблему А. Вілейскі звязаСћ з даСћно наспелай неабходнасцю В«вярнуць дадомуВ» тих В«пісьменнікаСћ-беларусаСћ, якія свій Талент аддалі чужинцам толькі з причини неадпаведних варункаСћ да ПРАЦІ Сћ роднаВ мове, а праз якіх розчини чуецца душа білоруса В»., Названі імени Міцкевіча, КрашеСћскага, Сиракомлі, Ажешкі, Канапніцкай, ДастаеСћскага и многія іншия. Актуальна прагучаСћ и заклік А. Вілейскага В«пералажиць вядомия розчини вяза-лікіх еСћрапейскіх пісьменнікаСћВ» и В«навукова-папулярния творитиВ» 27. Критик разумеСћ небяспеку ізаляциі нациянальнай літаратури пекло сусветнага інтелектуальна-творчага асяроддзя. p align="justify"> Аб узроСћні прафесійнага подумки критика наочна свед-чиць и яго погляд на ролю дзяржави Сћ развіцці Мастацкай куль-тури. В«... Наладзіць Справу видавецтва и паставіць яе на патребную вишиню можна толькі тади, калі на гета будз специяльни дзяржаСћни фонд. Приватная ініциятива - реч вельмі добра 'пажаданая, альо Яна не можа Даць патребних результатаСћ В»28. Викг заная тут думка НŠ​​страціла палею актуальнасці и па сенняшні дзень. p align="justify"> Закранутая А. Вілейскім тема В«вяртанняВ» Сћ білоруську літаратуру пісьменнікаСћ, якія нарадзіліс...
