анскі фельдмаршал Гінденбург у загадзе аб школах у акупіраваним краі абвясціСћ білоруську мову раСћнапраСћнай з польскай, літоСћскай и яСћрейскай мовамі. Нягледзячи на супраць дзеянне польскіх памешчикаСћ и ксяндзоСћ, Беларускі нациянальни рух значний аживіСћся. На акупіраванай териториі билі адчинени Беларускія школи, створани видавецтви. Пача виданні на білоруський мове газет, часопісаСћ. Стала виходзіць газета "Гоман". У Вільні дзейнічалі "Беларускі камітет дапамогі пацярпеСћшим пекло Вайна", "Беларускі клуб", згуртаванне "Золак", "Навуковае тавариства", "Беларускі вучицельскі САЮЗ" і інш. p align="justify"> КіраваСћ усей гета працюй створани Сћ 1915 у Вільні Беларускі народні камітет (БНК), Які СћзначальваСћ А. Луцкевіч. Спачатку камітет притримліваСћся ідеі стварення канфедератиСћнай дзяржави Сћ формі ВКЛ, альо пазней виказаСћся за Сћтваренне Беларуска-ЛітоСћскай дзяржави з унутраним размежаваннем "аСћтаномних Беларуськай и ЛітоСћскай зямель паводлуг матчинай мови жихароСћ". БНК приняСћ удзел у рабоце канференциі народаСћ Расіі, якая адбилася Сћ Стакгольме Сћ красавіку 1916 На гета канференциі камітет абвясціСћ палю декларацию, у якой гаварим, што Беларускі народ Чака визвалення з-пад няволі. У червені 1916 камітет виступіСћ з мемарандумам на міжнароднай канференциі Сћ р. лазаньї. Делегация БНК на чале з В. ЛастоСћскім звярнулася да Сћсіх цивілізаваних народаСћ світла з заклікам примусіць царизм паважаць нациянальния и культурні та праві білоруського народу, якія дазволяць яму свабодна развіваць палі інтелектуальния, маральния и еканамічния сіли, стації гаспадаром на Сћласнай зямлі. p align="justify"> У канц 1916 БНК зрабіСћ некалькі захадаСћ, каб дамовіцца з ЛітоСћскім нациянальним камітетам аб утваренні ЛітоСћска-Беларуськай дзяржави Сћ етнічних межах беларусаСћ и літоСћцаСћ. Аднако літоСћци адмовіліся ад перагавораСћ. Пад уздзеяннем германскіх акупантаСћ ЛітоСћскі камітет разарваСћ сувязі з БНК и СћтвариСћ у Вільні ЛітоСћскую дзяржаСћную раду (Тарибу) як вярхоСћни дзяржаСћни орган Літви. У склад гета ЛітоСћскай дзяржави билі Сћключани и захопления немцамі Беларускія земли. Білорусь атримала Сћ Тарибе два месцев. У гетих Складання умів БНК працягваСћ працю взяти. Ім була склікана и праведзена Сћ 1918 у Вільні Беларуская канференция. На їй абралі Віленскую білоруську раду, якой БНК здаСћ палі паСћнамоцтви. p align="justify"> У білоруський гістаричнай літаратури даецца Сћ асноСћним адмоСћная аценка дзейнасці БНК. Ен абвінавачваецца Сћ нацияналізме, у поСћ-ним адиходзе пекло палітичнай праграма білоруського нациянальнага руху, распрацаванай и принятай на II з'ездзе Беларуськай сациялістичнай Грамада Сћ студзені 1906
У гетих абвінавачваннях НЕ Сћлічваецца тое, што Беларускі народні камітет ва Сћмовах акупациі прикладаСћ вялікія намаганні, каб звярнуць уваг сусветнай грамадскасці на ліс Беларускага краю, яго культуру, каб абудзіць нациянальную свядомасць білоруського народу.
...
