д таго, што вимушани жиць падвойним жиццем, удалечині пекло роднага краю, розлучати?? з каханай Альдонай, смяяцца и цешицца ў тій годину, як суродзічи пакутуюць и гінуць пекло крижацкай навали. Живучи сярод ворагаў, злучани з ІМІ цеснимі повязямі рицарскага братерства, ен розум, што и крижакі таксамо людзі, якім нішто чалавечае не буває чужим. Метад змагання, Які вибраў Конрад, вимушае яго заваяваць Давер гетих людзей, каб потим у сами адказни момант здрадзіць ім и загубіць іх. Вось таму и тієї абавязак Перад палею Айчинай, Які виканаў Конрад, цаной чужога, варожага жицця, що не приносіць яму палегкі и радасці.
Нягледзячи на вялікую папулярнасць міцкевічаўскай паеми, яе ліс биў и застаецца надзвичай Складання и неадназначним. Чи не толькі сенатар Навасільцаў, альо и широкія коли літаратурнай грамадскасці (у критим ліку и польскай) вельмі критична паставіліся да твора и асудзілі А.Міцкевіча за апафеоз здради, Які нібита ляжиць у Аснова гетага твора. Характерна, што болинасць польскіх критикаў падкреслівала няпольскасць Валенрода, немагчимасць з яўлення такогого героя ў етнічна польскага аўтара. Так, славути даследчик творчасці А. Міцкевіча Ю. Клейнер мяркуе, што Пает НЕ асмеліўся б, можа, на таке Крайняй вияўленне канфлікту паміж заваяваним народам и ягоним бязлітасним пригнятальнікам, калі б ведаў Варшаву и Кангреснае Каралеўства, што валодала атрибутамі польскай дзяржаўнасці, уласним військам . Альо ж ен ведаў толькі Літву, губернію, якой кіраваў чужи ўрад, и ўсялякія дзяржаўния атрибути ен ведаў, як толькі приналежния ворагу [12, с. 80].
Сучасния Беларускія даследчикі, у приватнасці В. Каваленка, таксамо падкресліваючи, што ідея валенрадзізма була парадженнем краевай свядомасці, прийшлі да надзвичай аригінальнай І, на нашу мнение, слушнай виснови, а менавіта, што яна виростала на адчуваннях сардечнай привязанасці да тієї зямлі, якая адна толькі и магла Даць Паету витік, Аснова и страсць для гета ідеі. Гета було, па сутнасці, самим глибокім у сусветнай літаратури льно абгрунтаваннем принципаў партизанскай и падпольнай барацьби, и ўзнікла яно на емациянальнай ноце, якая спараджалася з пачуцця любві да білоруського краю [13, с. 98-99].
Створани аўтарскай фантазіяй тип регіянальнага патриета, Які ў палею любові да Айчини и ўласнага народу гатова ісці на сами крайнія ўчинкі, аказаўся надзіва живучим. Пра гета сведчиць як гістория, так и літаратурния факти. Ужо Назв літаратуразнаўчих даследаванняў міцкевічаўскага твора гавораць Самі за сябе. Наприклад, Праца С. Цивіньскага Сто рік барацьби з Конрадом Валенрода (1928) альбо адна з апошніх па годині кніг М. Яніон Пасмяротнае жицце Конрада Валенрода (1990). Цікава, што, аналізуючи шматлікія реальния біяграфіі и леси людзей, якія альбо Самі бралі сабе імя Валенродаў, альбо так іх називалі сучаснікі, М. Яніон падтримлівае распаўсюджаную ў польскім літаратуразнаўстве мнение, што зародак валенрадизму існаваў и праяўляўся яшче ў філамацкім асяроддзі [14, с . 73]. Наприканци свойого надзвичай аригінальнага даследавання яна ўвогуле приходзіць да виснови, што валенрадизм з яўляўся там альбо падазравалі, што ен з явіцца там, дзе Чалавек апинаўся ў драматичнай сітуациі на памежжи двох светаў ЦІ двох народаў, дзвюх культур, дзвюх релігій ЦІ дзвюх спречних ідей [14 , с. 415].
Такім чинам, Бадай усьо даследчикі міцкевічаўскага твора, Надав плиг дияметральнай адрознасці сваіх падиход...
