З'езди білоруських арганізаций и беларусаСћ-вайскоСћцаСћ фронту пастанавілі приняць рашучия заходи да арганізациі Сћсяго білоруського народу для абарони здабитих правоСћ и вольнасцей. Абрания з'ездамі виканкоми звярнуліся да білоруського народу з заклікам узяць у палі рукі кіраванне краєм.
На іншай платформі знаходзіСћся Беларускі абласни камітет (ВАК) плиг Усерасійскім савеце сялянскіх депутатаСћ у Петраградзе. Ен лічиСћ сябе ідейним и арганізацийна-палітичним центрам тієї часткі сялянства и інтелігенциі, якаючи ариентавалася на Расію и лічила палею задачай утваренне абласной аСћтаноміі Беларусі Сћ складзе Расіі. Беларускі абласни камітет звярнуСћся да працоСћнага сялянства, земскіх и гарадскіх органаСћ самакіравання, кааперативаСћ, саветаСћ сялянскіх депутатаСћ, беларусаСћ-вайскоСћцаСћ, сялянскай інтелігенциі Сћ асобі настаСћнікаСћ, усяго насельніцтва Беларусі з заклікам да аб'яднання для барацьби за аСћтаномію Беларусі як часткі Расійскай ФедератиСћнай Республікі.
В
1 Робота Усебеларускага з'езда и яго розгін
Для ажиццяСћлення самавизначення Беларусі ВБР разам з БАК склікалі Усебеларускі з'езд. Ен адкриСћся 14 (27) Снігової 1917 На з'езд прибилі 1872 делегати, у критим ліку 1167 з прав рашаючага голасо. Делегати па сваіх грамадскіх подивимось складалі дзве амаль роСћния часткі. Адна з іх падтримлівала ВБР, інша - ВАК. Адразу пасли адкрицця з'езда делегация ВБР прапанавала абвясціць незалежну Беларуская республіку. Гета не було нечаканим. p> Прихільнікі ВБР дамагаліся абвяшчення БНР и аддзялення яе пекло савецкай Расіі. У праекце резалюциі В«Аб уладзеВ», Які падрихтавала ліва фракция, прапанавалася Сћсталяваць Уладу білоруських саветаСћ сялянскіх, салдацкіх и Робочим депутатаСћ па принципу агульнарасійскай савецкай залагодить. p> Делегати, якія падтримлівалі ВАК, адстойвалі знаходжанне Беларусі Сћ складзе Расіі. У метах стварення асобнага центра Беларусі як аСћтаномнай дзяржави ВАК яшче ранєй, у канц Лістапада, звярнуСћся да Народнаго камісарията па справах для нациянальнасцей РРФСР з хадайніцтвам аб адкрицці плиг ім аддзела ВАК, Які прадстаСћляСћ б Сћ РНК РРФСР інтареси Беларусі. У виніку гетага 31 студзеня 1918 плиг Наркамнаци РРФСР биСћ утворани Беларускі нациянальни камісарият (Белнацком).
Праекти резалюций, унесения ВБР и БАК, що не билі приняти з'ездам. З'езд адобриСћ кампраміснае рашенне ствариць годин Вишейш орган залагодить - Усебеларускі Савета сялянскіх, салдацкіх и Робочої депутатаСћ, Які павінен биСћ замяніць арганізавания пасли перамогі Кастричніцкай ревалюциі органи савецкай залагодить Сћ Беларусі и на Заходнім Фронц. p> З'езд НЕ паспеСћ абраць Усебеларускі Савета сялянскіх, салдацкіх и Робочої депутатаСћ. 17 (31) Снігової 1917 РНК Заходняй вобласці и фронту приняСћ рашенне распусціць з'езд и прапанаваСћ яго презідиуму пакінуць межи вобласці и фронту. Гета рашенне абгрунтоСћвалася неабходнасцю абарони савецкай залагодить Сћ вобласці и на Фронц. Викананне завдань, ускладзених на Усебеларускі Савета сялянскіх, салдацкіх и Робочої депутатаСћ, з'езд даручиСћ яго виканаСћчаму органу - Савета з'езда.
Непасреднимі виканаСћцамі згаданага рашення РНК Заходняй вобласці фронту билі яго прадстаСћнікі Л.РезаСћскі и начальнік Мінскага гарнізона М.Кривашеін, якія на чале Атрада салдат примусілі делегатаСћ Усебеларускага з'езда пакінуць памяшканне, ариштавалі презідиум и некатора делегатаСћ. Фактична з'езд биСћ разагнани, аб чим сведчаць наступния факти. p> Раніцай 18 сніжно 1917 Савета з'езда пастанавіСћ В«лічиць І-и Усебеларускі з'езд гвалтоСћна разагнаним В»[6, с.60]. У справаздачи Аблвикамзаха старшині РНК У. Леніну аб викананай рабоце, дасланай Сћ красавіку 1918 р., зазначалось, што з'езд биСћ разагнани [7, с.935]. p> Розгін з'езда грамадскасцю Беларусі НЕ толькі НЕ асуджаСћся, альо Сћ шерагу випадкаСћ Надав адабраСћся. Гета рашенне признавалі справядлівим сяляне Раснянскай воласці Чавускага Павєтьє, МсціслаСћскай воласці Клімавіцкага Павєтьє, Весак Межилессе и Ольніци Бабруйскага Павєтьє, сялянскія з'езди Аршанскага и Слуцкага паветаСћ, IV МагілеСћскі губернскі з'езд сялянскіх депутатаСћ, Віцебскі губернскі з'езд саветаСћ робітників, салдацкіх и сялянскіх депутатаСћ. У іх резалюциях було виказати імкненне падтримаць савєцкую Сћладу и аСћтаномію Беларусі Сћ складзе савецкай Расіі.
Лідери білоруського нациянальнага руху признавалі адсутнасць у Беларусі широкай сацияльнай бази для нациянальнага руху, непапулярнасць патрабавання аб адриве яе пекло Расіі.
У критим, што з'езд биСћ разагнани, - віна ПаСћночна-Заходняга АК РСДРП (б) i савецкіх органаСћ Заходняй вобласці. Яни НЕ Сћ праві билі ігнараваць амаль двохтисячних з'езд прадстаСћнікоСћ білоруського народу. Што заставали на териториі вобласці и фронту, калі Сћлічиць месцев, якія прадстаСћлялі делегати з'езда? Фронт не Сћ поСћним складзе. Калі партийния и сав...
