рази. Праваслаўнае насельніцтва пераважала ва ўсіх білоруських губерній, Акрам Віленскай, дзе перавагу захоўвалі каталікі.
Узрасла таксамо колькасць праваслаўних культавих забудоў и парафій. Так, калі ў пачатку 60-х гадоў у чатирох праваслаўних епархіях (Літоўскай, Мінскай, Магілеўскай, Полацкай) дзейнічалі 2826 церкваў, то ў пачатку 70-х гадоў - 3039, 80-х - 3211, 90-х гадоў - 3793. Колькасць приходаў ў 1890 Годзе склалось 1857. Найбільший інтенсіўни зростання колькасці церкваў адбиваўся на захадзе Беларусі. Наприклад, у Гродзенскай губерні іх колькасць з 1861 па 1880 ўзрасла амаль на трець (з 317 да 460 сабораў и церкваў). [37, с.92]
Зростання колькасці праваслаўних вернікаў, храмаў, стваренне нових приходаў виклікалі неабходнасць павелічення колькасці праваслаўних святароў. У 1892 Годзе ў Беларусі Белага духавенства було: протаіереяў - 104; святароў - 1924; д яканаў - 234; пявучих, званароў, вартаўнікоў - 1991. Па епархіях яни размяркоўваліся Наступний чинам: Магілеўская епархія - 1121 Чалавек, Мінская - 1192, Літоўская - 1195, Полацкая - 744. Колькасць чорнага духавенства ў пачатку XX стагоддзя складалі 643 манахи и манашкі и 1163 паслушнік и паслушніци . [37, с.18]
В іншої палового XIX - пачатку XX стагоддзяў атримала далейшае развіцце сістема праваслаўнага навучання. У канц 90-х гадоўна на териториі білоруських губерняў дзейнічалі 4 духоўния семінариі, 11 мужчинскіх духоўних вучилішчаў, 5 жаночих вучилішчаў духоўнага ведамства, 2 жаночих епархіяльних вучилішча, сітка народних шкіл. Наприклад за 10 рік з 1883 па 1893 колькасць царкоўних шкіл Літоўскай епархіі павялічилася ў 10 разоў з 14 да 1399. [37, с.96]. Працес навучання ў многіх з іх, па сведках криніц, биў арганізавани на досиць високім ўзроўні. Так канца XIX стагоддзя практична ўсе святари ў Беларусі мелі семінарскіх падрихтоўку.
Так ліку праблем, што вельмі непакоілі и римска-каталіцкае духавенства, и ўлади адносілася касцелабудаванне. Аналіз законаў Расійскай імпериі, якія дзейнічалі да 1905 р., паказвае, што каталікі маглі будаваць свае храми плиг Наступний умів:
. виконванні патрабаванняў будаўнічага статуту;
. згодзе каталіцкага епіскапа и рашенні приходскага грамадства;
. наяўнасці грашових сродкаў;
. папяредніх зносінах з праваслаўним епархіяльним кіраўніцтвам, якое вирашала, ЦІ будз ўзвядзенне новаго каталіцкага касцела адмоўна ўпливаць на праваслаўнае асяроддзе, ЦІ НЕ занадта блізка да праваслаўнага храму мяркуецца пабудаваць касцел и р. д.;
. залежнасці дазволу пабудови пекло колькасці жилих дамоў и прихаджан и адпаведнасці колькасці малельних будинкаў штатам. [37, с. 207]
Гетия правіли тичиліся ўсіх, Акрам праваслаўнай канфесіі. Яни азначалі Прама ўзаконенае ўмяшанне праваслаўнай царкви ў впорався інших канфесій. І хоць каталіцкаму духавенству, як сведчаць гістаричния факти, плиг падтримци мясцових упливових фамілій ўдавалася займацца справай касцелабудавання ў Першай палавіне ХІХ ст. даволі актиўна, пасли паўстання 1863 гета праворуч прийшла ў заняпад. Згодна циркуляру генерал-губернатара М. Мураў єва будаўніцтва філіяльних касцелаў, а таксамо алтароў, капліц, іх рамонт з перабудовай НЕ дапускаліся без дазволу Галоўнага начальніка краю. Толькі ў 1896" височайшим повелінням гети циркул...
