в напісанага.
У Аповесці бивалия сяляне вучаць В«бесталковихВ» суседзяСћ, як здабиваць сонца Сћ хату, як замяшаць талакно, як пілаваць бельку, як папарицца Сћ лазні. I Надав смяротния випадкі, пра якія гавориць аСћтар, виходзяць з-пад пяра празаіка бяскриСћдния, без насміхання и жорсткасці. Лагоднасць, міралюбнасць и разам з критим глибінная мудрасць прасвечваюцца Сћ кожнай фразою гетих простих людцаСћ. Мова іх перасипана трапнимі примаСћкамі, приказкамі.
Найбуйнішим мастацкім творити В. ЛастоСћскага з'яСћляецца аповесць В«ЛабіринтиВ». Мяркуючи па перапинку Сћ публікациі на старонках часопіса В«КривічВ» (1923. № 2, 3, 6), можна зрабіць виснову, што твор и биСћ напісани Сћ 1923 Принамсі, дапісваСћся, дапрацоСћваСћся адначасова з публікацияй. Гета найяскравіша Мастацкая реч у літаратурнай літературна спадщина В. ЛастоСћскага. Апавяданне Сћ Аповесці вядзецца пекло аСћтарскага імя. В«Пекло некалькіх гадоСћ стала Сћ мяне Звичай виязджаць на тидзень-два Сћ Які-колечи закутак Беларусі для пазнання роднаВ старасвеччини В», - так Пачатковая оповідей акресліСћ ЛастоСћскі галоСћнае захапленне свойого героя. Яно и приводзіць няСћримслівага шукальніка сівой даСћніни Сћ старажитни Полацк, дзе ен знаеміцца ​​з сябрамі так званай Археалагічнай Вольнай Контерфратерніі - заСћзятимі аматарамі роднаВ старасветчини. З характаристик іх можна меркаваць, што падзеі Сћ розчини адбиваюцца Сћ канц XIX - пачатку XX ст. Принамсі, у даревалюцийния годинник. В«Адзін з іх биСћ мясцови чиноСћнік, абрусели німець, якога я знаСћ з брашури, напісанай ім калісь, калі було яшче моднае и паплатнае для чиноСћніцкае кар'ери русіфікатарства. У гета брашури ен задаваСћся Мета давесці, што па-расейской треба пісаць назвами горада не "ПолоцькВ», а Полотскій В»и што биццам у гетим перайменаванні старої Назвіть криСћся сам центр В«абрусення краю В». Душею гуртка гісторикаСћ-краязнаСћцаСћ з'яСћляСћся аматар-археолаг Іван Іванавіч, на запрашенне якога и приехаСћ у Полацк галоСћни герой. Размови СћдзельнікаСћ гуртка захапляюць сваімі глибокімі пазнаннямі з гісториі роднаВ зямлі. Што толькі НЕ закранаюць яни! I перасяленне пляменаСћ яцвягаСћ, и культуру Старажитнай Грециі, Індиі, Рима, Егіпта, и скарби знакамітай полацкай бібліятекі, якую, В«здабиваючи Полацк у 1572 Годзе, шукаСћ Іван Грозний и НЕ знайшоСћ В».
Сярод манускриптаСћ, апраСћлених Сћ широкія, драСћляния, абцягнутия скурай пераплети, нібита захаваліся и летапіс Полацкага княства, пісани рукою Св. Ефрасінні, и В«ПраСћдзіви примірникВ« Аповесці мінулих часоСћ В», иВ« Сћласнаручния пісанні братоСћ Кірила и Мяфодзія, Візантийскія хранографи ... В». p> Сярод суразмоСћнікаСћ глибокімі ведамі вилучаСћся В«мясцови полацкі мешчанін Григір Н., маСћкліви, сівавуси старац, Які Сћпарта гавариСћ толькі па-беларуску, а годинах притвараСћся, што не розум некатора слоСћ па-расійску І, па некалькі разоСћ перапитаСћши, паСћтараСћ слова Сћ перакладзе на білоруську, з асаблівим на яго націскам В».
Калегі надзялілі яго мянушкай В«Падземни ЧалавекВ», бо В«Ніхто не міг так заварожліва апавядаць дзівосния легенди аб падземних хадах и дзівах, прихованих у іх В». Гамонка бяседнікаСћ зацягнулася да позняй ночи, альо, развітаСћшися з усімі и вярнуСћшися Сћ свій нумар ательє, галоСћнаму герою Суджай було спакойнага адпачинку. Дерло ягони сон стривожиСћ ціхі стукіт у акно. Гета биСћ В«Падземни ЧалавекВ», Які таямніча признаСћся, што даСћно відав хід у схаваную бібліятеку и прапанаваСћ пайсці агледзець падземния скарби. Калі нарешце начния вандроСћнікі дабраліся да першага широкага падзямелля, дзе зграя дубова труна-Корстена, яни прачиталі на їй надпіс, Зроблено В«глаголіцкіміВ» літарамі. В«Я, Ярамір, ходи гетия працай многай утвариСћ и деманаСћ пяці, МЗЦАО слоСћ таємних, на пілнаванне давечнае СћвязаСћ тут. Хай унасячага сюди прапусцяць, а на винасячим споСћніцца слова В». Праваднік запатрабаваСћ ад галоСћнага героя Сћрачистай присягі: В«Акром мяне, з живих, Ніхто Не відають аб гетим ходзе. Ти другі будзеш ведаць аб ім и перадасі патомним В». Калі Сћ гулкім падзямеллі гучалі хвалюючия словами, раптоСћна патухае свічка. Пасли вялікіх намаганняСћ, адшукаСћши сернікі и запаліСћши агонь, Перад вачима аСћтара-героя паСћстала кривавая сцена смерці В«Падземнага ЧалавекВ».
У пошуках вийсця з падзямелля галоСћни герой сустракае ... живую постаць з абліччам ... Івана Іванавіча. Висвятляецца, што и цяпер у глибокіх падзямеллях живуць далекія продкі. Далейшия дзівосния пригоди и аповеди пра падзямельнае жицце паСћстаюць ніби працяг дзеннай размови на Кватера Сћ Івана Іванавіча и виглядаюць досиць реалістичнимі. ПераканаСћчасць ім надаюць глибокія веди аСћтара, якімі валодаСћ слинни ідеолаг нациянальнага адрадження. Твор, насичани нястримнай гістаричнай фантазіяй, - бясспречная вяршиня творчасці ЛастоСћскага-празаіка. Такім чинам, феномен Уладзіміра Караткевіча Сћ білоруський літаратури биСћ запраграмавани и праз дзесяцігоддзі СћвасобіСћся.
...
