/p>
Старац смяяСћся з дзіцячай віри, пахіляСћ люстерка, и зайчик, здавай, ужо злоСћлени, уцякаСћ з-пад Ганьчиних ручак. Тади ізноСћ пачиналася лоСћля светлаго зайчика. Ганька тупала каля сцяни и хапала ручонкамі світлу лапінку, лапінка Сћцякала и так бясконца.
... Сколькі ж такіх зайчикаСћ лавіСћ шкірно з нас?! .. "
В«ЗайчикВ» - гета НЕ толькі дебют У. ЛастоСћскага-празаіка, альо и адзін з пачаткаСћ, першавиток білоруський дзіцячай літаратури XX ст. Маленькаму читачу пазней будуць присвечани асобния казкі пісьменніка В«Князь Барис и чортВ», В«дзедо и СћнукВ», В«Певень и гусяВ», В«вуж Куртат и мужик багатоВ» и целия читанкі, складзения ім пад годину кіраСћніцтва Беларускім видавецкім тавариствам у Вільні (Кnizyca dla bielaruskich dzietak dzela nawuki cytannia; Rodnyje Ziarniaty: Кnizyca dla skolnaha cytannia; абедзве Вільня, 1916).
Першия празаічния ЛастоСћскага вилучаліся музичнай настраевасцю, ліризмам, пранікненасцю, што сведчила пра несумненни Талент Маладога літаратара. ПараСћноСћваючи ранню творчасць Власта з празаічнимі творамі Коласа, Бядулі, Гарецкага, Цеткі, заСћважаецца, што ревалюцийния падзеі 1905-1907 рр.. як би закранулі ЛастоСћскага Менш за астатніх. Пісьменнік намацаСћ сваю тему - пераважна гістаричную, хоць міг па-Мастацкая адгукнуцца В«на злобу дняВ» (В«Панас гуляєВ», В«Міст у КутахВ»). Тади ж ен виступіСћ з польскамоСћним юбілейним гістаричним артикулам В«Гадавіна Грунвальд В»(Rocznica Grunwaldska// Litwa. 1909. № 19; пад псеСћданімам Wlast). У Лепша сваім апавяданні В«Лебядзіная пісняВ» (1910), якое па праву можна назваць хрестаматийним НЕ толькі Сћ ТВОРЧА даробку Власта, пісьменнік адним з дерло у Наша літаратури паказаСћ вобразе білоруса-селяніна, што пайшоСћ на заробкі Сћ горад, альо НЕ здолеСћ там прижицца. У серци галоСћнага героя Ригора Лежні невилечна залягла туга па вяскових Карань, ЄП не примае местаВся речаіснасць з конкамі и фабрикамі и Сћсімі фібрамі души прагнем вярнуцца дадому. I Штодн вяртаецца Сћ призабитую, даСћнюю, альо таку яскраву сялянскую Маладосць. Аднойчи салодкая мройлівасць трагічна абарвецца: Григора пераехала карета ...
Зростання Власта як літаратара адбиваСћся неверагодна шпаркі. Першага студзеня 1910 сваім навагоднім нумарам В«Наша НіваВ» распачала друкаваць ягоную В«Кароткую гісторию Беларусі В». Затим яна пабачила світло асобним видався у слаСћнай друкарні Марціна Кухти. p> Апроч манаграфічнага виданні широкія звесткі пра Білорусь ЛастоСћскі падаваСћ у сваіх публікациях В«Дзе ми живем и колькі нас?В», В«Якога ми роду-племеніВ». Яни пазней складуць асобнае виданні В«Што треба ведаць кожнаму Білорусі?В» (1918).
Гістаричнаму мінуламу Беларусі присвечани шматлікія публікациі на старонках В«Наша НівиВ», дзе адказни сакратар завеСћ специяльную редактарскую калонки В«З Наша мінуСћшчини В»:В« Колькі слоСћ аб даСћнай віри беларусаСћ В»;В« Стани Сћ старої Беларусі В»; В«Копния судиВ»; В«Гарадельская уніяВ»; В«Наша стара славаВ»; В«Хлебаробства на Беларусі Сћ даСћния годинник В»и інш. Сярод іх вилучаецца В«Беларускі радаводВ» (1913), у якім літаратурна апрацавана паходжанне 160 В«радоСћ нашихВ».
Власт, аднако, узрастаСћ НЕ толькі як В«старасвецкіВ» даследнік. Толькі за адзін 1910 р. ен публікуе апавяданні В«СльозиВ», В«АпаСћшия лісціВ», В«Есць більВ», В«КраскіВ», В«МариВ», В«Міст у КутахВ», В«Лебядзіная пісняВ», В«Панас гуляєВ». Таму НЕ дзіСћна, што Максім Багдановіч у критичним В«Аглядзе білоруський краснай пісьменнасці 1910В» (Падзагаловак артикула В«Брили и слаіВ»), гавариСћ виключна пра мастацкі Сћзровень ЛастоСћскага-празаіка, Ані НЕ спиняючися на бясспречнай В«кніжци рокуВ» - В«Кароткай гісториі БеларусіВ». Асабістае знаемства двох літаратараСћ адбилося пад годину приезду М. Багдановіча з ЯраслаСћля Сћ Вільню (1911). ЛастоСћскі приняСћ дзейсни Сћдзел у падрихтоСћци да виданні паетавага зборніка В«ВянокВ» (1913).
ВацлаСћ ЛастоСћскі - Ініциятар Першай у Беларусі XX ст. широкай дискусіі пра шляхі развіцця, ТВОРЧА Метад, кірунак и Стила будучай літаратури. У 1913 В«Наша НіваВ» надрукавала артикул Ю. Верашчакі В«Сплачивайце доСћгВ». Далеко не Сћсе читачи-падпісчикі віленскай газети ведалі, хто схаваСћся за такім псеСћданімам.
Критика и публіцистика В. ЛастоСћскага виразна пазнавалася на старонках В«Наша НівиВ» палею праніклівасцю, пераканаСћчасцю, вялікімі гістаричнимі ведамі, бескампраміснасцю, баявітасцю и разам з критим шчимлівим пачуццем синоСћняй любові, прагі хутчей пабачиць рідний край и народ, не Сћ рабскім ярмі.
У 1912 Власт напісаСћ и апублікаваСћ аповесць В«Пригоди Панаса и ТарасаВ». Яна вийшла Сћ Пінску пад псеСћданімам Арцем Музика. Сюжет яе няхітри: В«Нядзеляю Сћ адней з Весак Піншчини Панас и Тарас, седзячи на призбе, гутарилі аб критим, як дзе живуць людзі и аб іхніх Звичай и парадці В», и вирашилі праехацца, каб паглядзець уласнимі вачима на жицце суседзяСћ - В«мазуроСћВ». Убачанае ІМІ и склалось Аснова твора - бліскуча, з тонкім и добрим Гумаро...
