парадженні центральних и мясцових залагодить, сачилі за грамадскім парадці. Для правядзення реформи Сћ жицце ствараліся специяльния органи - павятовия міравия з'езди и міравия пасреднікі, губернскія па сялянскіх СПРАВАХ присутнасці.
Міравия пасредні призризначаліся губернатарамі з мясцових памешчикаСћ. Ім падпарадкоСћвалася сялянскае кіраванне некалькіх валасцей. АсноСћним іх абавязкам було садзейнічанне Складання актаСћ, якія визначалі пазямельни лад и павіннасці сялян згодна "Палаженням". Губернська па сялянскіх справах для присутнасць кіравала правядзеннем реформи Сћ губернії, старшиня яе биСћ губернатар, членамі - мясцовия пемешчикі и чиноСћнікі. ПрадстаСћнікоСћ пекло сялян не було Сћ гетих установах. p> умів адмени пригоннага права не билі приняти беларускім сялянствам и паслужилі штуршком для развіцця широкага сялянскага руху.У 1861-1862 рр.. білоруський сялянства аказвала сур'езнае супрацьдзеянне міравим пасреднікам, стваренню нових органаСћ сялянскага "самакіравання" і Сћвядзенню СћстаСћньк грамат. Так лютаго 1863 р., гета значиць да канца визначанага терміна іх стварення, не було падпісана амаль 80 % устаСћних грамат. Кульмінацийнай кропкай сялянскага руху було паСћстанне пад кіраСћніцвам К. Каліноускага ПаСћстанне було падаСћлена, аднако аказала сур'езни СћплиСћ на палітику царизму Сћ аданосінах да Беларусі. Царскі Сћрад вимушани биСћ пайсці на Сћступкі сялянам.
1 сакавіка 1863 вийшаСћ указ аб адмене часоваабавязанага становішча сялян у Віленскай, Гродзенскай и Мінскай губерній і 4-х Павєтьє Віцебскай губерні. Праз вки місяці гети Сћказ биСћ распаСћсюджаци на МагілеСћскую губерній и Беларускія Павєтьє Віцебскай. Указ уводзіСћ абавязкови викуп сялянскіх надзелаСћ. Часоваабавязания адносіни спиняліся паміж селянінам и памешчикам з 1 травня 1863 Викупния плацяжи за надзельную зямля зніжаліся на 20 %. Сяляне пераходзілі Сћ разрад сялян-уласнікаСћ и павінни билі Сћносіць викупния плацяжи Сћ павятовае казначейства. Указам пекло 9 красавіка 1863 ствараліся паверачния камісіі, якія павінни биді правериць правільнасць складання Сћстауних грамат пасли 19 лютаго. Няправільна складзения ануляваліся. У виніку праверкі у часткі сялян билі павялічани зямельния надзели, зніжан аброк и адпаведна вькупния плацяжи, за сялянамі замацоСћваліся сервітутния Сћгоддзі (паши, лугі, сенажиці, вадапоі и р. д.), якімі яни каристаліся дз реформи 1861
Урадавая адміністрация надавала вялікае значенне землеСћладкаванню беззямельних и малазямельних сялян. На падставе циркуляра 17 жніСћня 1863 сяляне, абеззямеления пасли 1857 р., павінни билі атримаць палі надзели Сћ поСћним аб'еме. Змянілася и землеСћладкаванне дзяржаСћних сялян Беларусі. Па законом да 16 травня аброчная Подаца пераСћтваралася Сћ викупния плацяжи, и дзяржаСћния сяляне станавіліся Сћласнікамі зямельних надзелаСћ. Такім чинам, у виніку реформи 1863 р., сялянству Беларусі вярнулі адрезания пекло іх ранєй земли, а таксамо билі значний аблегчани Сћмови викупу зямлі. У адрозненні пекло Сћнутраних губерній Расійскай імпериі феадальния адносіни на Беларусі билі ліквідавани Сћ 1863 праз спиненне часоваабавязанага становішча сялян. p> Настрій сялянства Сћ сувязі са змяненнем СћмоСћ правядзення аграрнай реформи добра адлюстроСћвае виказванне аднаго селяніна: "Дзякуем Вам, панцю, и всяму панству, що Ви взбунтоваліся. Інакш б нам такий ласкі від царя під вік не дачакацця ".
Реформа 1861 з'явілася пераломним момантам, мяжой паміж дзвюма епохамі у гісториі Беларусі - феадалізмам и капіталізмам. Асабістае визваленне ліквідавала манаполію памешчикаСћ на експлуатацию сялянскай ПРАЦІ, садзейнічала зростанню ринку працоСћнай сіли як у прамисловасці так и Сћ сельскай гаспадарци. Умів реформи забяспечвалі як памешчикам, так сялянам пераход пекло пригоніцкай да капіталістичнай гаспадарци. Буржуазна па зместу сялянская реформа разам з критим захавать шматлікія пригонніцкія перажмткі, галоСћним з якіх з'яСћлялася памешчицкае землеСћладанне.
Спіс літаратури
1. Білорусія в епоху капіталізму: Зб. док. і матеріалів: У 3 т. Мн., 1983 - 1990. Т. 1 -2. Мн., 1990. p> 2. Дакументи i материяли па гiсториi Беларусi. Т.2. (1772 - 1903 рр..). Мн., 1940. p> 3. Ходзін С.М. Криніци гісториі Беларусі (гісторика-кампаратиСћнае вивученне) Мн., 1999. p> 4. Селянська реформа в Росії 1861 м. Зб. законодавчих актів. М., 1954. p> 5. Бiч М. Адмена пригоннага права. Мн., 2008. p> 6. Хрестоматія з історії Білорусії. З найдавніших часів до 1917 р. Мн., 1977. br/>
