Адмена пригоннага права i асаблівасці правядзення буржуазних реформаСћ 1860-1870 рр.. на Беларусі
1. Адмена пригоннага права. Буржуазния реформи 1860-1870-х рр..
У сяредзіне XIX ст. Расійская імперия зграя Сћ Кроці пекло ревалюцийнага вибухая. Адсутнічалі станоСћчия винікі папяредняй палітикі па сялянскаму вань. У 1858-1860 рр.. толькі Сћ Беларусі адбилося вище названих 40 буйних виступленняСћ сялян. НаглядаСћся агульни кризіс гаспадаркі краіни. Резка вирасла запазичанасць памешчикаСћ Перад Дваранскім банкам, што гаварим аб кризісе панскай гаспадаркі. Татальнае адставанне Расіі пекло ЕСћропи виявілася пад годину Кримскай Вайни 1853-1856 рр..
Патрабавалася терміновае приняцце заходів па рефармаванню краіни, и Сћ дерло Чарга - треба було адмяніць пригонніцтва. На етан падрихтоСћкі реформи Сћ студзені 1857 р. биСћ створани В«Сакретни камітет па сялянскай справеВ». Ен збіраСћ пажаданні памешчикаСћ аб умів правядзення реформи. Памешчикі Беларусі и Літви прапанавалі визваліць сялян, альо без зямлі.
20 Лістапада 1857 віленскаму генерал-губернатару РЋ.І. Назімаву биСћ накіравани рескрипт пекло імператара Аляксандра II - дерло афіцийни Сћрадави дакумент аб сялянскай реформе. Ім дазвалялася ствариць у Віленскай, Гродзенскай І Ковенскай губерній камітети І агульную камісію Сћ Вільна для випрацоСћкі пректу палаження аб адмене пригоннага права. Згодна з рескриптам урад рекамендаваСћ памешчикам Даць сялянам невялікія надзели зямлі - іх сядзіби за викуп, бо Сћрад разумеСћ небяспечнасць беззямельнага визвалення сялян.
8 студзеня 1858 В«Сакретни камітетВ» биСћ пераСћтворани Сћ ГалоСћни камітет па Сћпарадкаванні сельскага насельніцтва. Гета було афіцийним пачаткам рефармавання. Ен збіраСћ прапанови пекло усіх губернскіх камітетаСћ імпериі. Беларускія памешчикі адзінадушна прапанавалі визваліць сялян без зямлі. Толькі Віцебскі и МагілеСћскі камітети билі НЕ супраць надзялення сялян зямля за викуп. У гетих губерній глеба була нізкай якасці, а большасць памешчикаСћ атримлівала даходи Сћ виглядзе аброку.
АсноСћния дакументи реформи билі рапрацавания Сћ Редакцийних камісіях. 19 лютаго 1861 яни билі падпісания Аляксандр II.
Маніфест аб адмене пригоннага права аб'яСћляСћ аб пачатку правядзення реформи Сћ дзяржаве, указваСћ на причини и мети реформи.
У В«Агульним палаженні В»змяшчаліся адзіния для імпериі принципи правядзення реформи: памешчикі билі Сћласнікамі Сћсей зямлі, якаючи належала ім да реформи; Частка зямлі адводзілася сялянам у пастаяннае каристанне без права маемасці; на 9 рік уводзілася часоваабавязанае становішча сялян, и яни адпрацоСћвалі паншчину ці виплачвалі аброк Сћ поСћним дареформеним памери, ім була забаронена пакідаць зямля; уводзіліся СћстаСћния грамат, якія визначалі пазямельнае Сћпарадкаванне и павіннасці сялян на карисць памешчика; альо адмянялася асабістая залежнасць сялян пекло памешчикаСћ; сяляне атримлівалі некатория грамадзянскія праві - яни маглі займацца промисламі, гандляваць, набиваць Рухом І нерухомости маемасць, паступаць у навучальния Сћстанови І на службу, несці асабістую адказнасць Перад судом.
Уласнікам зямлі селяніна рабіла викупна здзелка. З пераходам на викуп часоваабавязания адносіни спиняліся, сяляне залічваліся Сћ разрад уласнікаСћ. Правіли викупу билі аднолькавимі для Сћсіх губерняСћ Расіі. Викупна сума була такогого памеру каб памешчик, паклаСћши яе Сћ банк (пад 6% гадавих), міг атримліваць прибитак, роСћни штогадоваму аброку з зямлі, якаючи перайшла ва Сћласнасць селяніна. Плиг викуп надзелаСћ сяляне павінни билі заплаціць 20% викупної суми, астатнюю частко - 80% памешчикі атримлівалі пекло дзяржави Сћ виглядзе каштоСћних папер. Сяляне станавіліся даСћжнікамі дзяржави и павінни билі на працягу 49 гадоСћ плаціць їй викупния плацяжи І праценти за позику (виплати Цалко адменени 1 студзеня 1907 р.). Па сутнасці, сяляне викупалі НЕ зямля, а кампенсавалі памешчикам палі феадальния павіннасці.
Утвараліся органи кіравання сялянамі - сельскія и валасния Сћправи. Яни кіравалі Збора подацяСћ, аб'яСћлялі сялянам дзяржаСћния закони, сачилі за грамадскім парадці. Для практичнага ажиццяСћлення реформаСћ 1861 билі Сћведзени специяльния Пасадена - міравия пасреднікі (призначаліся з мясцових памешчикаСћ), павятовия міравия з'езди І губернскія Сћстанови па сялянскіх СПРАВАХ.
В«Мясцовае палаженне для вялікарускіх, новарасійскіх и білоруських губерняСћ В»дзейнічала Сћ МагілеСћскай и васьмі Павєтьє Віцебскай губерні дзе Панаван абшчиннае землекаристанне. У ім билі визначани межи сялянскага надзелу - В«ВишейшВ» пекло 4 да 5,5 дзесяціни и В«ніжейшиВ» пекло 1 дзесяціни 800 кв. сажняСћ да 1 дзесяціни 200 кв. сажняСћ. У сялян з большим надзелам праводзілі адрезкі. Так у МагілеСћскай и Віцебскай губерній у виніку В«адрезакВ» сяляне страцілі пекло 25 да 40% зямлі. p> За каристанне надзелам визначалі...
