вани першимі салдатамі, якія дасягнулі горада. Правіянт и фураж, назапашания акупантамі и іх наймітамі Сћ Мінску и Віцебску, билі захоплени войскамі Вітгенштейна и Чичагава.
Спроба рускiх палкаводцаСћ акружиць решткi французаСћ у раене Мiнска i Барисава поСћнасцю НЕ Сћдалася, альо 1416 Лiстапад плиг пераправе праз Бярезiну французаСћ спасцігла сапраСћдная катастрофа: да 30 тис. Чалавек тут знайшлі сабе магілу. 23 Лiстапад Сћ Смаргонi Напалеон пакінуСћ войскі и з'ехаСћ у Париж.
пасли Маладзечна супрацiСћленне французаСћ амаль перапинiлася. Білоруський війська неахвотна замагают на баку Напалеон. Іх Спроба спиніць рускіх пад Слонiмам и Вільняй скончиліся вялікімі для сябе людскімі стратамі. Решткi ацалелай білоруський пяхоти адийшлi разам з Ю. ПанятоСћскiм у Польшчу i Прусiю.
Такім чинам, В«Вялікая Французька армія В»перастала існаваць. Рускія войскі страцілі каля 200 тис. салдат. На Беларусі ахвярамі Вайни стаСћ шкірно чацверти жихар, асабліва гараджане, колькасць якіх зза голаду и хвароб зменшіть Сћдваяутрая. Нягледзячи на страти и разбуренні, царскі Сћрад НЕ змяншаСћ цяжар павіннасцей з сялян. Разлік сялян на скасаванне пригону пасли Вайни НЕ спраСћдзіСћся.
У пачатку 1813 руская армія перайшла дзяржаСћную мяжу и рушила на Францию. Напалеон спрабаваСћ узяць реванш за няСћдалую рускую кампанію, альо биСћ канчаткова разбіти пад Ватерлоа.
1 кастричніка 1814 м. у Відні адкриСћся кангрес еСћрапейскіх манархаСћ, каб визначиць пасляваенния граніци на карисць саюзнікаСћ - пераможцаСћ напалеонаСћскай Франциі. Так, паводле падпісанага 9 червеня 1815 В«Заключнага актуВ», Герцагства ВаршаСћскае пераходзіла да Расii. Хоць Аляксандр I абвяшчаСћ сябе В«Караль польскімВ», палякі набивалі так звану В«канституцийную Хартия В»и разам з їй істотную аСћтаномію. Кіраванне царством Польскім здзяйсняСћ Адміністрацийни Савета на чале з братам імператара Канстанцінам.
Такім чинам, з розгрому військ Напалеон інша пасла паСћстання Т. Касцюшкі Спроба палякаСћ аднавіць палю дзяржаСћнасць пацярпела няСћдачу. Нягледзячи сприяльния для польскай шляхти Сћмови далейшага Сћнутрипалітичнага існавання Польшчи, ідея аднаСћлення незалежнай, у межах 1772 РП заставали непарушнай
3. Грамадскапалітичнае жицце Сћ Першай палового ХІХ ст.
Падзеі, звязания з войнамі Напалеон и Сћдзел у іх шляхти, надалі значний імпульс грамадскапалітичнаму жиццю Сћ заходняй ускраіне Расійскай імпериі. Адним з центраСћ яго заставали Вільня. НяСћдалия спадзяванні мясцовага насельніцтва на адрадженне ВКЛ и РП НЕ знізілі яго антирасійскіх настрояСћ. Студенцтва Сћніверсітета стварала сприяльнае асяроддзе для фарміравання нациянальнай свядомасці, вольналюбівих ідей. Так, члени В«Тавариства шубраСћцаСћ В»(гультаеСћ) ставілі на меце з дапамогай сатири змагацца за високамаральнага Чалавек. Таму ж служиш іх газета В«Ведамасцi брукавияВ». p> 1 кастричніка 1817 р. було створана В«Тавариства сяброСћ кариснай забавиВ», якое криху пазней плиг Сћдзеле Я. Чачота и Т. Зана було реарганізавана Сћ В«Тавариства філаматаСћВ» (тих, хто імкнецца да ведаСћ). Усе Сћдзельнікі імкнуліся шляхам адукациi принесці карисць Айчине, якой лічилі РП. Філамати вивучалі ПРАЦІ асветнікаСћ, гісторию и духоСћную культуру роднага краю. Яни пісалі розчини па навукових праблєми, літаратурния сачиненні, вялі дискусіі аб прачитаних кнігах. Пад відпливаючи прафесара Сћніверсітета І. Лялевеля члени тавариства захапіліся грамадскапалітичнай тематикай. Так іх далучиліся будучия змагари за незалежну РП І. Дамейка, М. Рукевіч и інш. p> У 1820 па ініциятиве Найбільший актиСћних філаматаСћ - А. Мiцкевiча, Я. Чачота и Т. Зана було створана так званае В«Тавариства прамянiстихВ», у якое Сћвайшло 168 чал. Паводле статуту, яно мусіла клапаціцца аб павишенні маральнага и інтелектуальнага СћзроСћню студентаСћ. Увага да яго з боці гарадской моладзі Сћзрасла та такий Ступені, што будинак ​​універсітета стаСћ для В«прамяністихВ» Цесна. І прамяністия, и іх прихільнікі каристаліся дасягненнямі Народнай культури, папуляризавалі гістаричнае мінулае и р. д. Такім чинам, іх дзейнасць вийшла далека за межи Сћніверсітета, што паслужила фармальнай падставай для яе перапинення кіраСћніцтвам універсітета.
Альо кіруючае ядро В«ФіламатаСћВ» и В«прамянiстихВ» начинням нову, на гета раз таємну суполку - В«Тавариства фiларетаСћ В»(аматараСћ дабрадзейнасцi) пад старшинствам Т. Зана, якое дзейнічала ва Сћніверсітеце з 1820 па 1823 рр.. Філарети виказвалі прихільнасць ідеі адрадження РП. На гета Аснова будавалася Сћся іх навуковаасветніцкая Працюю, прапаганда и агітация. У метах канспiрациi тавариства падзялялася на пяць Секція, якiя Сћ палю складаліся з гурткоСћ. Кола філаретаСћ паширалася за кошт нових членаСћ, причим, що не толькі студентаСћ, а інтелігентаСћ, прагресіСћнай шляхти и інш. Усяго арганізация налічвала 200300 чал. Такія ж таваристви Сћзніклі Сћ асяроддзі навученцаСћ Віцебска, Полацка и Беластока. p> ...
