ь була аб'яднана адной, тшцінецкай Культурал (і яе разнавіднасцямі - сосніцкай, камароСћскай, лебядоСћскай), якаючи Займаюсь абшари пекло Польшчи да басейна Дзясни. Павяліченне колькасці насельніцтва и статкаСћ, адначасовае пагаршенне СћмоСћ для живелагадоСћлі примушалі Пляма перасяляцца на Новому земли. Такія вандроСћкі (міграциі) адбиваліся хвалямі. Розростання и цеснае Сћзаемадзеянне Пляма у бронзавим століттю адбивалася на тлі больш глибіннага працесу, узнікнення маемаснай няроСћнасці паміж супляменнікамі (Сем'мі), родамі и пляменамі. Мацяринска-родавия адносіни билі виціснути патриярхальнимі, ШЛЮБ з чужаземцамі паялічвалі разнастайнасць антрапалагічних типаСћ, узбагачалі генафонд, судзейнічалі паяСћленню пакаленняСћ, больш здатн для паскоранага развіцця.
У народднай культури беларусаСћ захаваліся некатория СћяСћленні, характерния для мацяринска-родавага ладу, татемізму. Многа стражитних рисаСћ у "каравацним" вясельним абрадзе. Значную ролю адигриваюць живели - дзеючия асобі фальклору: пяреваратні, Буслов, мядзведзі ... Витокі геамітричних арнаментаСћ легка прасачиць сярод узораСћ неалітичнага посуд.
Жалезни століття. Балти и слов'яни
майстр-металургі
Пачатак жалезнага століттю звязана з асваеннем людзьмі спосабаСћ атримання жалеза и виробок з яго разнастайних речаСћ для гаспадаркі, побиту и ваеннай впоратися. Здабиваць жалеза на териториіі Беларусі людзі пачалі Сћ 700-600-я гади да н. е.., а Сћ паСћночнай яяе частци, на вки-Чатир стагоддзі пазней. Яни маглі Самі винайсці спосабами яго здабичи або запазичиць гета Сћ суседзяСћ.
Узровень развіцця витворчих СІЛ и грамадства принята параноСћваць з еСћрапейскім гальштат - периядам ранняга жалезнага століттю (900-400-я гг.да н. е..), Які змяніСћся Латенам, што існаваСћ да пачатку Наша ери. Старажитния майстр-металургі НЕ маглі атримаць такий високай температури, плиг якой плавіцца жалеза. Аднако яни винайшлі больш прості спосабами здабиваць яго з балотних руд. Балотную руду "Варилі" Сћ пячах-домніцах. Така печ рабілася з гліни и крейді Сћ папяречніку 0,5 м. Ля самаго дна знаходзіліся адтуліни, куди СћстаСћляліся гліняния трубкі - сопло. У примітиСћную домніцу засипалі пластамі драСћляни вугаль и згадзя роздробленості балотную руду. Вугаль падпальвалі и праз сопла Сћдзіламі халоднае "сире" паветра. Пагетаму працес, Які адбиваСћся Сћ печи, даследчикі називаюць сирадутним.
Многія кам'яні и бронзавия Прилад ПРАЦІ Сћ жалезним століттю билі замінені жалезнимі. З дапамогай жалезнай сякери можна було ачишчаць пекло лісі значнії дзялянкі, якія билі неабходни для падсечнай (ляднай) сістеми земляробства, характернай для ранняга жалезнага століттю Сћ лясной паласі. Ссечания древи спальвалі и Попель угнойвалі Глібу. У яе висявалі зерні и баранавалі "сукаваткай", якую рабілі з верхавіни древа. Вирошчвалі проса, пшаніцу, баби. Калі Сћраджай резка зніжаСћся, дзялянку пакідалі и пераходзілі на іншую, загадзя падрихтавану. Кінутае поле заростала хмизняком и травою, станавілася "ляда". Ляднае земляробства паступова ператварилася Сћ галоСћни занятак старажитних Пляма. Развіцце земляробства пависіла гаспадарчае значенне живелагадоСћлі (гадавалі робочу живелу).
Жалеза з'яСћлялася асноСћним материялам, з якога вираблялі зброю - наканечнікі стрел и дзідаСћ (Коп'яСћ), баявия сякери, нажи ди шмат што іншае. З дапамогай жалезних сякер и цяслаСћ уводзілі больш тривалия, чим ранєй, жилия и гаспадарчия пабудови. Жалезния Прилад ПРАЦІ забяспечилі далейшае развіцце інших галін хатняга рамяства - апрацоСћку древа, косці и роги живел. Значнага развіцця дасягнула апрацоСћка бронзи и інших калярових металаСћ, з якіх звичайна вираблялі Сћпригожанні.
Разлаженне першабитнаабшчинних адносін, сутичкі паміж родамі и пляменамі знайшлі адлюстраванне Сћ характар ​​ўмацаваних паселкаСћ, решткі якіх називаюцца гарадзішчамі. Побачим з многімі гарадзішчамі знаходзіліся неСћмацавания селішчи, на якіх жила большасць мясцових жихароСћ. У годину небяспекі яни знаходзілі притулак за равамі и валамі гарадзішчаСћ.
В
Археалагічния культури ранняга жалезнага століттю
У раннім жалезним століттю на териториіі Беларусі знаходзіліся некалькі вялікіх груп Пляма са сваімі асобнимі прикметамі материяльнай культури и ритуалам пахавання. ПаСћдневую Білорусь засялілі Пляма мілаградскай и паморскай культур. У сяредняй и паСћночнай частци Республікі була паширана культура штрихаванай керамікі и дніпра-дзвінская.
Мілаградская культура належала пляменам ранняга жалезнага століттю, якія Сћ 7-3 стст. Та н. е.. Жилі Сћ Сяреднім и Верхнім ПаднапроСћі на териториіі сучасности Гомельскай, МагілеСћскай, усходзе Бресцкай, поСћдні Мінскай абласцей, поСћначи Украіни. Насельніцтва жило на гарадзішчах и неСћмацаваних паселішчах. Мілаградци каристаліся дзідамі ди стреламі з жалезнимі наканечнікамі, жалезнимі сякерамі, сярпамі, нажамі и Надав бритвамі. ...
