тва па Простан лініі, забойства чоловіка (жонкі), звязанае з пералюбам, и інш. Для диспензациі прималіся сами розния падстави: приміренне варагуючих сем'яСћ, немагчимасць для Сћдави іншим спосабам вихаваць асірацелих дзяцей и Г.Д. Диспензация дазваляла недапушчальни паводле царкоСћнага права шлюб або надавала сілу несапраСћднаму шлюбу з моманту диспензациі.
Першимі вядомимі сведчаннямі царкоСћнай юрисдикциі Сћ КіеСћскай мітраполіі билі Статути Уладзіміра-Яраслава, што регулявалі Шлюбна-сямейния дачиненні пасли приняцця хрисціянства и визначалі кампетенцию царкви Сћ жицці цивільнага грамадства.
Статут Яраслава (у Вялікім княстве - "Скрутак ЯраслаСћля "), Які регуляваСћ Шлюбна-сямейния дачиненні, що не страціСћ свойого значення да XVI-XVII стст. и не раз пацвярджаСћся манархамі Вялікага княства ЛітоСћскага [18]. p> 3 аналізу паширанай редакциі Статуту Яраслава и "Скрутка ЯраслаСћля" винікае, што галоСћнимі Сћмовамі сапраСћднасці шлюбу билі Свабода волевияСћлення и Свабода пекло пеСћнага стану: пекло знаходжання Сћ ШЛЮБ [19], у сваяцтве [20], приналежнасці да іншага веравизнання [21]. НесапраСћднимі признаваліся таксамо ШЛЮБ, звязания з гвалт, викраданнем без Згоди бакоСћ [22]. У Статуце змяшчаецца норма аб адказнасці бацькоСћ Перад публічнай уладай за примус да шлюбу, калі ен спричиніСћся да трагічнага випадкі [23].
аналіз Статуту Яраслава пацвярджае, што царква Сћсяляк імкнулася Сћмацаваць шлюб, якую б форму ен ні меСћ, забараняючи скасаванне Надав нецаркоСћнага (нявенчанага) шлюбу [24]. Статут прадугледжваСћ адказнасць за парушенне змов аб ШЛЮБ [25]. p> Статут Яраслава і "Скрутак ЯраслаСћля", падкресліваючи блізкасць каталіцкай и праваслаСћнай царкви, дазвалялі ШЛЮБ и сувязі паміж праваслаСћнимі и каталікамі .. Гета було асабліва важлива для насельніцтва Вялікага княства ЛітоСћскага. Забароне падлягалі сувязі и ШЛЮБ з прадстаСћнікамі інших релігій [26], паганцамі [27], адлучанимі пекло царкви [28].
Регуляванне дачиненняСћ паміж прадстаСћнікамі різни церкваСћ уваходзіла Сћ кампетенцию свецкай залагодить. Такі парадак усталяваСћся даСћно и знайшоСћ адлюстраванне яшче Сћ дамов Яраслава Уладзіміравіча з немцамі 1189-1229 рр.., Згодна з якімі Сћ гетих випадкі прадугледжвалася юрисдикция князя [29]. Паводле "Скрутка ЯраслаСћля" питанні СћзаемадачиненняСћ царкви и свецкай залагодить часцей развязваліся на карисць царкви. Падкреслівалася, што Свєцко Сћлада Сћ асобі дзяржаСћних чиноСћнікаСћ, мясцовай адміністрациі НЕ павінна Сћмешвацца Сћ юрисдикцию царкви, альо падтримліваць стабільнасць ва Сћзаемадачиненнях церкваСћ. Альо Сћ актах сустракаецца шмат сведчанняСћ умяшання свецкай залагодить Сћ шлюбния Справитися насельніцтва феадальнай Беларусі. Шлюб як адзін з важливих інститутаСћ грамадства регуляваСћся и свецкім заканадаСћствам.
3. Шлюбния дачиненні Сћ свецкім заканадаСћстве.
дерло агульназемскі Привілей пекло 20 лютаго 1387 Надал дочкам и Сћдовам баярскага стану права свабоднага Сћступлення Сћ шлюб. Гета права, падараванае вялікім князем, крейди палітичную и еканамічную Аснова. У Вялікім Княстве манарх традицийна биСћ уласнікам усей дзяржаСћнай териториі, таму асобнае феадальнае Сћладанне разглядалася менавіта як уладанне (а не Сћласнасць) на правах служби вялікаму князю. Манарх як найвишейши Сћласнік регуляваСћ уладанні феадалаСћ шляхам надзялення іх зямельнимі Сћладаннямі и перадачи апошніх па літературна спадщина. Так узнікла права вялікага князя праз ШЛЮБ кантраляваць пазямельнае Сћладанне феадалаСћ, паводле якога (права) Сћдови або дочкі фактична пазбаСћляліся феадальнага Сћладання.
АсноСћнай причинай умяшання манарха Сћ інститут шлюбу було: існаванне звичаю пераходу зямельних уладанняСћ, з якіх ішла вайсковая служба, у рукі дачок як спадкаемак. Атриманне па Привілеі 1387 м. права свабоднага злучення Сћ шлюб, гета значиць без дазволу и примусу гаспадара, було сведчаннем пераходу часткі Сћлади вялікага князя да шляхоцкага стану. У гетим жа привілеі замацавана імкненне найвишейшай залагодить распаСћсюдзіць у дзяржаве каталіцтва. У приватнасці, указвают, што рацію и вольнасці, якія даруюцца, у критим ліку и права свабоднага Сћступлення Сћ шлюб, распаСћсюджваюцца толькі на каталікоСћ.
У Привілеі пекло 22 лютаго 1387 падкреслівалася, што дзеля паширення каталіцкай віри Сћ нашим гаспадарстве забараняюцца ШЛЮБ каталікоСћ з праваслаСћнимі да таго годині, Пакуль праваслаСћния НЕ примуць каталіцтва. У випадкі парушення гета забарони праваслаСћнаму суженцу призначалася фізічнае пакарану, пасли чаго шлюб признаваСћся сапраСћдним. У далейшим інститут шлюбу для асобаСћ хрисціянскага веравизнання абедзвюх канфесій не зазнається якіх-небудзь імператиСћна-забараняльних регламентаций и гетая норма привілею сталлю нежиццяздольнай. Права Свабода на шлюб пацвярджалася Сћ Привілеях 1447 и 1492 гг. p> Паширенне регулявання шлюбно дачиненняСћ адзначаецца Сћ Статутах Вялікага княства ЛітоСћскага 1529, 1566, 1588 рр.. p> дерло Стату...
