нямі, крикамі падиходзілі да кожнай хати, запрашаючи ўсіх на Купалле. У сваім асяроддзі моладзь вибірала распарадчика свята, так званага ўрадніка, якога ўпригожвалі зелянінай больш за інших и Які займаўся падрихтоўкай: загадваў хлопцям и дзяўчатам ісці па весци, збіраць усялякую ўсячину - стария чобати, Анучит, лахмоцце, риззе, луб, сасновую кару, лапці и Г.Д. Пасли таго, як гетага ламачча була назбірана целая вялгзная купа, тади бралі на адной сядзібе каня, на іншій - коли, на трецяй - аглоблі и вивозілі за некалькі разоў сабрания непатребния речи ў поле для распальвання Вечар купальскага вогнішча. У інших населених пунктах на Беларусі гурт дзяўчат и хлопцаў ніс старе кола, якое, прийшоўши за вагомі, на скрижаванне дарога, абмазвалі дзегцем, абмотвалі Саломан І, примацаваўши да Шаста, запальвалі. Перакрижаванне дарога вельмі семантична значний локус у сістеме архаічнага светапогляду слов'ян. Тут, паводле народних вераванняў беларусаў, у купальську ноч збіраліся ведзьми. Паводле вераванняў беларусаў-палешукоў, «Ведзьми ж да ведзьмари ў гетую ноч пасюдаюць з сябе ўсюсенькую адзежу та так Голи ї ходзяць па палех да па сенажаці, збіраюць там розния зелкі, робяць у збожжи закруткі ЦІ перажони, або зажони, збіраюць з трави росу, каб цягнуць сабе суперечка з тих кароў, якія тут пройдуць, ЦІ робяць якія-небудзь іншия чари »[9 с. 39].
На Гродзеншчине адну з дзяўчат упригожвалі кущем (так як на Палессі на Троіцу) i Перад купальскай ноччу з песнямі вадзілі яе пекло хати да хати, а хлопці аблівалі іх вадой. А калі недалекого була речка або Возера, то куща кідалі ў Ваду.
Так раніци моладзь купалася ў реках, пампавалася па ранішняй раси, сустракала ўзиход сонца, у гонар якога и святкавалася Купал'е. Казалі, што ў купальську раніцу сонца «гуляє»- Двоіцца, троіцца и пераліваецца рознимі кветкамі.
Салярни культ
Аснова звичаяў Іванава дня складалі магічния дзеі, генетична звязания з культів сонца. 3 Сонцев биў звязана будучи ўраджай, багацце траў и раслін, приплод скаціни, шчаслівае жицце людзей. Агонь увасабляў сабою Сонца.
Як пісаў Петро Хмара ў сваіх оповідях аб багах кривіцкіх: «Старажитния оповіді кривічаў, данеслі да нас паданні пра купальскі агонь. Слухайце людзі легенди зямлі Наша: Па начах калі сонейка ў Вира Хава хадзілі па зямлі моці злия, слугі чарнабогавия, чарти хвастатия, ведз'ми пачиналі гул чорния, з людзей здзекваліся, безабаронних страшилі. I запальвалі кривічи агонь, што принес ім бог Ярила и разганяў тієї агонь сцені чорния, людзей цешачи, цеплиню даючи ». [9. С. 57],
Агонь виконваў цели шераг функції, якія заключалі ў сабе: а) урадлівае; б) засцерагальнае; в) ачишчальнае; г) гаючае значенні. Вось чаму такімі важнимі ў купальскім абрадзе з'яўляюцца Кастро. Як правіла яни билі вялікіх памераў, каб жита ўдалося високім, а ўраджай багатим. Купальскі агонь запальвалі спосабам Трен драўляних брускоў адзін аб другі. У тих месцев, дзе було мала дроў, касцер імітавала вялізная купа крапіви.
Ачишчальная и гаючая функция вогнішча укладати ў спальванні ў ім старих речаў, адзежи хворобах дзяцей. Ритуальним було спальванне «травня» - засохлай зеляніни, Якою ўпригожвалі хати на Троіцу. Димам пекло «травня», а таксамо специяльна згорілих лекавих раслін акурвалі дзяцей, хворобах. Часта вакол вогнішча абводзілі живелу.
...
