і, а яго лірични герой зариентавани на адвечния льно-етичния принципи и норми жицця працоўнага асяроддзя, багатия покладів калектиўнага вопиту и традиций.
А Танк імкнуўся асенсоўваць з Яви и працеси заходнебеларускай речаіснасці ў іх анталагічним змесце, бачиць іх духоўна-Сацияльна природу, асноватворную сутнасць и напоўненасць, перспективи далейшага развіцця. Духоўна-Мастацкая свядомасць майстра слова активізавалася балючай думкай пра зняволени рідний край, спакутаваную Зямля, пригнечани и занядбани народ, пра кінутих у змрочния туремния лехі братоў па змагарнаму руху и падпольніцкай дзейнасці. Глибокім адчуваннем героікі годині, рамантичнай узвишанасцю драматичнага пераживання, патриятичнай ахвярнасцю дихалі многія вершить Паета, наприклад:
Хто пачуў тваю пісню залізну,
Хто астрожную Скаргу пачуў?
Білорусь, твае далі бязмежния
Ўскалихнуць палею песняй хачу!
Толькі, можа, апець НЕ прийдзецца
тваю радасць, Світання зару, на польнай на стоптанай сцежци
Пад ескорт Закуто памру.
Зашуміць, можа, вецер Кудлатий
придарожнай расстайнай Сасна.
Чи не забудзь тади меншаму братові
Принясці паказаць кайдани [4, с.83].
Альо ўжо тади, у 30-я гади, адчувалася, што Паету зацесна ў межах прагназуемай камуністамі Нова цивілізациі, перанасичанай агульнимі ідеямі, скіраванимі на нівеліроўку ўсяго індивідуальнага, на адмаўленне традицийнай культури. У центри паетичнага Роздуми М. Танка - ліс Заходняй Беларусі, сялянскага краю, Які апинуўся на гістаричним пераломе, на шляху да Нова цивілізациі. Яго абмінуў духоўни кризіс, у якім аказалася ТВОРЧА інтелігенция Заходняй Беларусі ў сувязі са сталінскім терорам и настане таталітаризму ў СРСР, аднако водгукі чалавечих трагедією чутні и ў яго песні. Услухаемся ў «Прадспеў да паеми» Нарач:
Прийдзем яшче, значна, твае Пісняри,
Чи не з торбамі Пісенні жабрачних, -
Смиком серабраним на струнах зари
Табі заіграем іначай.
Присядзем ля призби, на нови парог,
вяселим и ясним абліччам,
Вярнуўшися з дальніх етапних дарога,
Хоць шмат каго з нас недалічим.
Ти звесіш чуприну саломенних стрех
Пад песні, шум цемнага бору, випливуць Зазори на сіні начлег,
На сінія хвалі азераў.
Закінуць свій Невада візерункові на дно,
У ціхія Нарачи Тоні,
Дзе місяці толькі Стальова нарог,
Затоплено буран, звоніць.ўбачим тади, як радзіми прастор, пісню, што просіцца з серца, струни живи пялесткамі зор
Асипле кастричніцкі вецер; знікнуць тумани з дарога-каляін,
Зара чирвань-хустку накіне
На гребень саснових густих верхавін,
На плечах етапнай краіни [4, с.95].
У гетих Радка есць и прадчуванне трагічнага лісі вескі, и вобразе «етапнай краіни. Аўтар »Нарачи и інших цудоўни...
