карні, шпіталі. У кальвінізм перайшла большасць магнатаСћ и шляхти. Так, з 600 шляхецкіх фамілій Наваградскага ваяводства Сћ праваслаСћі застали толькі 16.
значний активізавалася духоСћнае жицце, вирасла роля асвета, кнігадрукавання, Широкий Сталі вядоми ренесансния ідеі, наладжваліся міжнародния кантакте.
У другі перияд - з 1570 па 1596 рр.. (Та Берасцейскай царкоСћнай уніі) пачалі Сћзмацняцца пазіциі каталіцкай царкви, узмацнілася кантррефармация. Пача звужацца Сацияльна база Рефармациі - Шляхта и магнати, што дасягнулі сваіх Мет, пакідалі раді кальвіністаСћ. Пасли Люблінскай уніі вигадней було перайсці Сћ каталіцтва, бо каралі Стефан Баторій и Жигімонт ІІІ Ваза шмат клапаціліся пра каталіцтва, Надав атрималі за гета прозвішчи "каталіцкіх Караль ". У 1570 віленскі біскуп Валер'ян Пратасевіч запрасіСћ у Вільню езуітаСћ, якія пачалі праводзіць актиСћную палітику контррефармациі. Тою не менше, у 1573 на ВаршаСћскім сеймі биСћ абвешчани "релігійни мір", палаженні аб ім билі Сћключани Сћ Статуту ВКЛ 1588
На працягу трецяга етапу Рефармациі - з 1596 па сяредзіну XVII ст. яшче больш Яскрава праявіліся тенденциі, што пачаліся Сћ папяреднім перияду. Магнати и асноСћная Частка шляхти пакінулі кальвінскую царкву, альо яе структура застали, роля яе була мізернай. Шляхта и магнати, што пакідалі Рефармацию, що не варочаліся тому, у праваслаСће, а пераходзілі Сћ каталіцтва - гета давала значнії палітичния и еканамічния перавагі. Пача праследванне радикальних релігійних рухаСћ - ариянства ці антитринітарияСћ.
Арияне, дзякуючи широкай сацияльнай праграма, мелі Широкий падтримку сярод Гараджаєв и сялян. У гетим русі виразна видзялялася дзве плині - ліва (плябейска-сялянская) І Правил (шляхецка-бюргерська).
Льови (Петро Ганезій, Марцін Чаховіц, ЛаСћренці КришкоСћскі и інш.) Критикавалі асноСћния принципи феадальнага грамадства, патрабавалі скасавання пригонніцтва, виступалі супраць дзяржаСћнай залагодить наогул, патрабавалі спиніць війни. Праграма будавалася на принципах примітиСћнага камунізму.
Правия (Симон Будний, Васіль Цяпінскі) признавалі сацияльния праблєми, альо часткова, яни критикавалі свавольства магнатаСћ, альо больш увагі надавалі релігійним впоратися.
Абедзве плині спрабаваСћ аб'яднаць ФаСћст Социн, Які Сћ 1580-х рр.. распрацаваСћ нову канцепцию ариянства (сациніянства). Нова вученне адкінула сацияльния праблєми, альо феадали, напалохания магчимасцю вибухая сялянскай Вайни, перамятнуліся на бік контррефармациі. Радикальния прапаведнікі праследваліся на Сћсей териториі княства. Еретични рух у сваіх актиСћних праявах паступова згаса.
Рефармация адиграла важливу ролю Сћ гісториі Вялікага княства:
- яна садзейнічала фарміраванню грамадзянскай самасвядомасці;
- сприяла пранікненню и распаСћсюджванню гуманістичних, ренесансних ідей;
- активізавала духоСћнае жицце Сћ княстве, садзейнічала развіццю асвета І кнігадрукавання;
- паширила міжнародния сувязі княства, садзейнічала больш широкаму Сћключенню князівства Литовського у еСћрапейскі гістарични працес;
- садзейнічала культурнай и палітичнай паланізациі білоруських магнатаСћ и шляхти, што несприяльна адбілася на развіцці білоруський мови и культури.
Каталіцкая царква НЕ здавай, яна ініциявала пачатак контррефармациі - гета рух у каталіцкай царкве з Мета вярнуць страчания пазіциі. Пасли Триденцкага сабора (1545-1563 рр..) Падтримку папи римскага атрималі езуіти (каталіцкі орден, створани Ігнацем Лайолай у 1534 р.), якія паспяхова вярталі страчания каталіцтвам пазіциі. Кантррефармациі сапутнічалі такія з'яву, як інквізіция, спіси забаронених кніг, альо так сама и видатная сістема адукациі.
У князівства Литовського езуіти з'явіліся Сћ 1570 у Вільне па запрашенню Віленскага біскупа Валер'яна Пратасевіча. Гета билі Петро Скарга, Франц Сун'ер, СтаніслаСћ Влошак. Адразу биСћ заснавани калегіСћм - Навучальная Сћстанова, што давала сяреднюю Адукация. Вельмі Сћдалай дзейнасці езуітаСћ у княстве сприяла талерантнасць и верацярпімасць, дзякуючи чаму езуіти заснавалі палі прадстаСћніцтви па Сћсей краіне. Була створана адна з 35-ці правінций у ЕСћропе - ЛітоСћская езуіцкая правінция з центрам у Вільні. Там жа дзейнічала створаная Сћ 1579 на базі калегіСћма езуіцкая академія (з правамі Сћніверсітета). Другі горад княства, дзе зацьвердзіліся езуіти - Полацк, калегіСћм адкрилі Сћ 1581г., а так пачатку XVII ст. калегіСћмаСћ стала 10 - у Нясвіжи, Орши, Бяресце, Пінске, Наваградке, Гародне, Віцебске, Мінске, Слуцьку, и гета билі лепшия навучальния Сћстанови Сћ княстве. Адукация там маглі атримаць як католікі, так и праваслаСћния, уніяти, пратестанти. Адначасова навученцаСћ паступова схілялі да пераходу Сћ каталіцтва.
Езуіти дасканала ведалі білоруську мову и каристаліся нею Сћ набаженствах, іх пропаведзі Сћзрушвалі. На білоруську мову билі перакладзени святия кнігі и багаслоСћская літаратура,...