то жилі на дзяржаСћних землях, припісваліся да дзяржаСћних сялян, на землях памешчикаСћ - і вільних людзен.
Царскі Сћрад приняСћ заходи па далейшим паширенні рускаго Сћпли-ву на білоруських землях. 29 Лістапада 1830 биСћ видадзени Сћказ аб адмене з 1 студзеня 1831 ЛітоСћскага Статуту на териториі Віцебскай и МагілеСћскай губерняСћ. Указам пекло 18 лютаго 1831 на землях Беларусі Сћводзілася Нова заканадаСћчае Сћлаженне аб губернії. На падставе СћказаСћ пекло 30 кастричніка 1831 и 11 студзеня 1832 усім дзяржаСћним установам и Пасадена на Білорусь сі билі дадзени расійскія Назв.
У 1832 створани "Асабови камітет па справах для заходніх губер-няСћ ", Які павінен биСћ распрацоСћваць и ажиццяСћляць план паширення расійскага дваранскага землеСћладання и адпаведния заходи Сћ галіне кіравання, суду, асвета, культури. У мясцовия адміністрацийния органи пачалі призначацца пераважна расійскія чиноСћнікі. У 1832 биСћ закриті Віленскі універсітет як небяспечни ачаг вальнадумства. Указамі пекло 11 травня и 11 червеня 1832 польська мова Сћ судовай справе замінена на рускую. У 1840 поСћнасцю адменена дзеянне ЛітоСћскага Статуту. Расійскае заканадаСћства распаСћсюджвалася на Сћсю територию Беларусі. ДзяржаСћнае справаводства и викладанне Сћ Вишейш навучальних уста-Новах павінна було весціся на рускай мове. У 1839 було праведзена аб'яднанне уніяцкай царкви з правас-лаСћнай, каб аслабіць польска-каталіцкі СћплиСћ на білоруський насельніцтва. На пачатку 40-х гадоСћ царскі Сћрад пазбавіСћ духавенства, як каталіцкае, так и праваслаСћнае, права валодаць зямля з сялянамі, тлумачачи забарону критим, што клопат аб уласнасці адцягвае Сћвагу святароСћ пекло іх Прама ідеалагічних и духоСћних абавязкаСћ.
Усімі гетимі мерамі була поСћнасцю ліквідавана юрисдикция мяс-цових феадалаСћ на Беларусі, падарвани ідеалагічни фундамент іх магутнасці - каталіцтва. Адначасова царскі Сћрад распачаСћ поиск на широкай апорії Сћ асяроддзі сялянства. Гета меце сприяла розпод-цаваная Сћ 1860 - 1862 рр.. адукацийная праграма, якаючи дазваляла Сћ школах ніжейшай Ступені Сћживаць білоруську мову. Як пісала газета славянафілаСћ "Дзень", "каб Беларускі селянін адчуСћ сябе рускім, ен павінен адчуць сябе Перш за Сћсе білорусам: разам вилепіць з яго велікарускага мужик немагчима, дий няма патреби. -. Ми лічьш дзеля гетага, што було б надзвичайна карисна викладаць першапачатковия веди и Сенсит урадавих загадаСћ беларускаму селяніну на білоруський мове, навучиць читаць и пісаць яго па-беларуску, а потим безварункова па-расійску и па-царкоСћнаславянску ".
Асаблівую навантаження па Сћмацаванні расійскіх пазіций на Беларусі ди и Сћ інших далучаних губерній несла на сабе праграма Сацияльна-еканамічних реформ, запланованих з Мета мадернізациі старих феадальних парадкаСћ.
СПІС ЛІТАРАТУРИ
1. 150 питанняСћ и адказаСћ з гісториі Беларусі/Уклад. З. Санько, І. Саверчанка - Вільня: "Наша будучиня", 2002;
2. АрлоСћ У., Сагановіч Г. Дзесяць вякоСћ білоруський гісториі. - Вільня: "Наша будучиня ", 1999;
3. Запавет МураСћева, графа Віленскага. Записка про некоторих' вопросах' по влаштуванню Північно-западнаго краю// Нови Година № 11 (16), 2003;
4. Гістория Беларусі. У 2-х ч. Ч. 1. /Я.К. Новік, Г.С. Марцуля, І.Л. КачалаСћ и інш. - Мінск: "Універсітецкае", 2000;
5. ІгнатоСћскі У.М. Кароткі нарис гісториі Беларусі. - Мінск: "Білорусь", 1992;
6. Ілюстрована хронологія історії Білорусі. - Мінськ: "БелЕн", 1998;
7. Історія Білорусі в документах і матеріалах/Авт.-упоряд. І.М. Кузнєцов, В.Г. Мазец - Мінськ: "Амалфея", 2000;
8. КаліноСћскі К. За нашую вольнасць. Творити, дакументи/Уклад. Г. КісялеСћ - Мінск: "Беларускі кнігазбор", 1999;
9. К. Калиновський. З друкарського і рукописної спадщини. - Мінськ: "Білорусь", 1988;
10. Краіна Білорусь. Ілюстраваная гістория/У. АрлоСћ, З. Герасімовіч. - Martin: "Neografia", 2003;
11. Нариси гісториі Беларусі. У 2-х ч. Ч. 1. М. П. Касцюк, У.Ф. Ісаенка, Г.В. ШтихаСћ и інш. - Мінск: "Білорусь", 1994;
12. Таляронак С. Генерал Міхаіл МураСћеСћ 7 - "Вешальнік"// Беларускі гістарични часопіс № 3, 1997;
13. Шалькевіч В. Ф. Кастусь Калинівський: Сторінки біографії. - Мн.: Університетське, 1988. - 240 с.: Іл. p> 14. Енциклапедия гісториі Беларусі. У 6 т. Тт. 1-6/ч. 1 /. - Мінск "БелЕн", 1993-2001
