тку 1825 у гетим корпусі Сћзнікла "Тавариства ваенних сяброСћ" на чале з капітанам К.Ігельстромам. Тавариства Сћстанавіла сувязі з тайнимі гурткамі мясцовай моладзі. 24 сніжно 1825 р., праз 10 дзен пасли паСћстання дзекабристаСћ на Сенацкай полишаючи Сћ Пецяр-Бурга, сябри тавариства спрабавалі падбухториць салдат ЛітоСћскага корпусу, альо билі ариштавани. НяСћдачай Сконч и Спроба сяброСћ "Тавариства аб'яднаних сла-вян" у лютим 1826 падняць паСћстанне Сћ ПалтаСћскім палицю Сћ Бабруйск. p> ПадавіСћши паСћстанне дзекабристаСћ, расійскі Сћрад разграміСћ и тайния таваристви на Беларусі. Шмат іх удзельнікаСћ було ариштавана.
У 1824 - 1825 рр.. урад, улічваючьі, што центрам таємних таваристваСћ билі навучальния Сћстанови, приняСћ заходи па Сћзмацненні Нагляду за навученцамі. У адпаведнасці з указам Аляксандра 1 жихарам Беларусі и Літви забаранялася адпраСћляць дзяцей на вучобу Сћ замежния універсітети. СтаСћ болипой жорсткім агульни нагляд за навучальнимі Сћстановамі. Праводзілася перлюстрация лістоСћ. p> аднако гета НЕ спиніла грамадска-палітични рух у заходніх губернії. Перадавая грамадскасць Беларусі и Літви була Цесна звязана з польскім визвален-чим Рухам. Улістападзе 1830 у Варшаві апазіцийная шляхта Сћзняла нациянальна-визваленчае паСћстанне. Незадаволенасць шляхти падзеламі Речи Паспалітай, парушенне царизмам польскай канституциі 1815 1 билі галоСћнимі причинамі паСћстання. Аднако тия ревалюцийния сіли Полипчи, якія адстойвалі ідеі буржуазна-демакратичних пераСћтваренняСћ, що не змаглі Сћзначаліць паСћстанне. Польскім аристакратам удалося захапіць кіраСћніцтва паСћстаннем и викаристаць яго для барацьби за аднаСћленне Полипчи Сћ межах 1772
Царскі Сћрад імкнуСћся прадухіліць паширенне паСћстання на териториі Беларусі, Літви и Украіни. Тут було Сћведзена ваеннае становішча. Аднако ужо на пачатку красавіка 1831 дзеянні паСћ-станцаСћ ахапілі Сћсю Літву и ПаСћночна-заходная Білорусь (Ашмянскі, БраслаСћскі, Дзісенскі и Вілейскі Павєтьє). ПадрихтоСћку да яго ажиццяСћлялі дваране, афіцери, каталіцкае и уніяцкае духавенства, якія жилі на Беларусі, а таксамо емісари з Царства Польскага. Ядро паСћстанцаСћ склалі шляхта, навученци, афідери-палякі - каля 10 тис. Чалавек. Вузкія палітичния мети - аднаСћленне шляхецкай Польшчи Сћ межах 1772 - абумовілі тієї факт, што паСћстанне НЕ атримала падтримкі сярод широкіх колаСћ насельніцтва.
У жніСћні 1831 паСћстанне було падаСћлена на Сћсей териториі Беларусі и Літви, а Сћ верасні - и Сћ Полипчи. Альо и пасли гетих Падзу палітичнае брадженне на Беларусі и Сћ Літве НЕ сціхла. У інший впало-ве 30-х гадоСћ XIX ст. тут зноСћ пачалі Сћтварацца тайния суполкі. У 40-50-я гади на Беларусі, як и Сћ Расіі, у асяроддзі, апазіцийним да Сћлади, усьо больш актиСћную ролю адигривалі ревалюциянери-демак-рати. Ідзе фарміраванне новаго пакалення ревалюциянераСћ з ліку дробових чиноСћнікаСћ, духавенства, мяшчан, шляхти. Так яго належаСћ Ф. Савіч, Які биСћ ініциятарам стварення Сћ 1836 плиг Віленскай Медика-хірургічнай академіі найболип радикальнай з таємних Супо-лак - "Демакратичнага тавариства". Яно працягвала развіваць традициі філаматаСћ и дзекабристаСћ. У 1837 Ф.Савіч наладзіСћ су-в'язь зПінскай и Слуцкай ячейкамі тайнага тавариства "Садружнасць польскага народу", якім кіраваСћ польскі ревалюциянер-демакрат Ш.Канарскі. Прапаганда и дзейнасць "Демакратичнага тавариства" набилі Сацияльна накіраванасць. У статуце "Демакратичнага тава-риства" абвешчани ідеі сацияльнай роСћнасці, визвалення сялян и надзялення іх зямля, права кожнага народу на нациянальную сама-стойнасць. У 1838 "Демакратичнае тавариства" було разагнана. Альо грамадска-палітични рух у краі развіваСћся далей. p> Дзейнасць таємних суполак, якія вилучалі патрабаванні нация-нальна-демакратичних пераСћтваренняСћ, наростання сялянскай антифеадальнай барацьби, апаска, што апошняя можа зліцца Сћ адзіную плинь з польскім нациянальна-визваленчим Рухам, примусілі расійскі Сћрад дзейнічаць больш рашуча. Ен пайшоСћ на сур'езни палітични крок, вядоми пад Названий "розбір шляхти". Заходи билі накіравани супраць дробнай шляхти, распаСћсюджвальніка апазіцийних настрояСћ. Сенсом іх заключаСћся Сћ змяншенні колькасці привілеяванага саслоСћя шляхам пераводу Сћ падатния саслоСћі асобі, якія НЕ мелі дакументаСћ аб шляхецтве. Пра-верка шляхецтва пача яшче з 1772 р., альо да 1830 - 1831 рр.. вялася марудна. ПаСћстанне падштурхнула царську адміністрацию да рашучих дзеянняСћ.
У адпаведнасці з указамі пекло 1831, 1847, 1857 рр.. асобі, якія НЕ даказалі дакументамі свойого шляхецтва, що не билі зацверджани Сћ дваранскім званні: яни пазбаСћляліся права валодаць маенткамі и павінни билі прадаць сваю Сћласнасць. Гета категория колишніх шляхціцаСћ павялічвала падатнае саслоСће - аднадворцаСћ у сельскай мясцовасці і "грамадзян заходніх губерняСћ "у Гарад. 1 першия и другія абкладаліся асобним "Падимним" падаткам и виконвалі паслабленую вайсковую павіннасць. Аднадворци, ш...