праблєми развіцця и функциянавання сучаснай білоруський терміналогіі
Паводле сфери викаристання лексіка білоруський мови падзяляецци на агульнаСћживальную и абмежаванага викаристання. У склад лексікі абмежаванага викаристання звичайна Сћключаюць диялектния, специяльния и жаргонния слів. У палю Чарга специяльная лексіка падзяляецца на терміналогію, прафесіяналізми и наменклатура. Слова терміналогія викаристоСћваецца Сћ двох асноСћних значеннях:
- Сістема термінаСћ пеСћнай галіни навукі, технікі або Мастацтва, якаючи адлюстроСћвае адпаведную сістему паняццяСћ.Наприклад, терміналогія еканомікі, мовазнаСћчая, юридичная терміналогія. У больш широкім Сенсит слова терміналогія Сћживаюць для абазначення агульнай сукупнасці термінаСћ гетих галін дзейнасці. p> - Раздзел мовазнаСћства, Які займаецца вивученнем термінаСћ.
Пад прафесіяналізмамі звичайна разумеюць Слово і висловитися, уласцівия мове прадстаСћнікоСћ якой-небудзь прафесіі, сфери дзейнасці. Прафесіяналізми и терміни складаюць паняцце В«специяльная лексіка В». Альо терміни адрозніваюцца пекло прафесіяналізмаСћ сістематизаванасцю, унармаванасцю, кадифікаванасцю. Прафесіяналізми ж часта з'яСћляюцца паСћафіцийнимі словамі, викаристоСћваюцца вузкім колам специялістаСћ, пераважна Сћ гутарковим стилі и характаризуюцца емациянальнасцю, напр., у асяроддзі камп'ютершчикаСћ: вінда (віндаСћс), клава (клавіятура), жалеза (камп'ютер), знесці вінду (удаліць віндаСћс). Примета емациянальнасці принципова адрознівае прафесіяналізми пекло термінаСћ, якім уласціва неемациянальнасць, дакладнасць, адназначнасць, наяСћнасць строга визначанай дефініциі (азначення) i інш. p> Паняцце В«наменклатураВ» некатория даследчикі размяжоСћваюць з паняццем терміналогія, падкресліваючи абстрактнасць паняццяСћ и категорий терміналогіі и канкретнасць прадметаСћ, якія абазначаюцца наменклатурнимі знакамі, напр., геграфічния терміни раку, гара и геграфічная наменклатура - Назв канкретних гір, рек. Некатория даследчикі Сћключаюць наменклатура Сћ склад терміналогіі, падкресліваючи агульния прикмети термінаСћ и наменклатура.
Принциповае значенне для даследавання терміналогіі и яе месца Сћ сучаснай білоруський мове, утварення, упарадкавання и складу нациянальнай терміналогіі, узаемадзеяння паміж агульнаСћживальнай лексікай и терміналогіяй травні вирашенне вань аб сутнасці паняцця В«термінВ». СПРОБА визначення сутнасці гетага паняцця маюць Глибока навуковую традицию. Сярод мноства існуючих пекло старажитнагречаскай навукі часоСћ Платона азначенняСћ терміна асноСћнае месца займаюць тия, якія адзначаюць яго суаднесенасць са стружи дефініцияй и кваліфікуюць термін як знак специяльнага паняцця.
У большасці Сучасний лінгвістичних даследаванняСћ адзначаюцца таксамо примети дефінітиСћнасці, сістемнасці, специяльнасці термінаСћ, іх адрозненне пекло наменклатурних назваСћ и інш.
У палею Аснова примети дефінітиСћнасці, сістемнасці, специяльнасці термінаСћ НЕ з'яСћляюцца процілеглимі пеСћним уласцівасцям агульнаСћживальних слоСћ. Так, примета дефінітиСћнасці, якаючи вияСћляецца Сћ критим, што навуковае азначенне виступаю неад'емнай часткай терміна, па палею сутнасці з'яСћляецца толькі специфічним праяСћленнем агульних суадносін В«знак - абазначанаеВ», В«слова - значеннеВ».
Примету сістемнасці терміна Сћ Сенсит суаднесенасці яго з сістемай паняццяСћ таксамо Нельга назваць принципова адметнай рисай у параСћнанні з агульнаСћживальним словами. Яе адметная асаблівасць заключаецца толькі Сћ критим, што терміни як СЛОВА або словазлученні пеСћнай специяльнай сфери (навука, техніка, Мастацтва и інш.) суаднесени з сістемай паняццяСћ гета сфери, у тієї годину як пеСћная тематичная група агульнаСћживальнай лексікі суаднесена з сістемай адпаведних паняццяСћ іншай сфери. Аднако плиг больш детальним аналізе семантичнай суаднесенасці термінаСћ, іх лексічнай и сінтаксічнай спалучальнасці, словаСћтваральних гнездаСћ и інш. вияСћляюцца іх адметния Риси Сћ параСћнанні з агульнаСћживальнимі словамі.
Термін НЕ проціпастаСћлен па сваіх асноСћних приметах агульнаСћживальнаму слову. І гета пацверджана на материяле тих даследаванняСћ, у якіх терміналогія разглядаецца Сћ складзе літаратурнай лексікі Сћ якасці найважнейшага елемента функциянальнага Стила літаратурнай мови, або самастойнай функциянальнай разнавіднасці агульналітаратурнай лексікі, або без размежавання гетих двох паняццяСћ І з іх сінанімічним викаристаннем з паняццем В«мова навукова-технічнай літаратуриВ».
аднако адрозненне терміна пекло агульнаСћживальнага Слова не абмяжоСћваецца толькі яго асаблівай функцияй. Сама гета асаблівая функция, якаючи праяСћляецца, на мнение даследчикаСћ, у сфери намінациі (галіни навукі, технікі, Мастацтва ...) i Сћ сфери Сћживання (вузкае кола специялістаСћ дадзенай галіни), накладвае пеСћную специфіку на природу термінаСћ як моСћних знакаСћ, сістему іх утварення, сістемную граматичную и семантичную арганіз...
