Адмена пригоннага права
Дзве галоСћния причини абумовілі адмену пригоннага права Сћ Расіі: існаванне пригонніцтва стримлівала еканамічнае развіцце дзяржави; узрастанне антипригонніцкага руху, дере за Сћсе сярод сялянства, пагражала Моцним Сацияльна вибухая. Нельга сказаць, што пригонніцкая сістема гаспадаркі зусім спиніла еканамічнае развіцце краіни. Яно працягвалася, и даволі Хутка. Так, на териториі Беларусі з 1828 па 1860 колькасць прадприемстваСћ (без вінакурних) павялічилася з 449 да 942, колькасць робітників - з 4674 да 9269. Калі Сћ 1845 було 9 прадприемстваСћ, дзе примяняліся Машинние, то Сћ 1860 - ужо 30. Узрастала інтенсіфікация ПРАЦІ, кваліфікация працоСћних, фарміравалася мясцовая буржуазія, расло гарадское насельніцтва (з 1825 па 1861 яно павялічилася з 261,4 тис. да 330 тис. Чалавек).
Памешчицкая гаспадарка таксамо паступова развівалася. Беларускія памешчикі, пристасоСћваючися да запатрабаванняСћ ринку, пераводзілі палю гаспадарку на витворчасць тих тавараСћ, якія каристаліся найболипим спро. ГалоСћнай риначнай Культурал напяредадні реформи було жита, а найболип вигаднай Форман реалізациі таварнага жита - вінакуренне. Так прибиткових таварно сельскагаспадарчих культур адносіліся таксамо льон и бульба. Льон призначаСћся галоСћним чинам на експарт, а бульба Сћ асноСћним уживалася Сћ мясцовай вінакурнай витворчасці. Таварнае значенне набивала живелагадоСћля, асабліва авечкагадоСћля. Многія памешчикі будавалі Сћ сваіх маентках вінакурния, цукраварния, лесапільния и іншия прадприемстви. Працавалі на іх пригонния сяляне. p> У целим еканоміка развівалася невисокімі темпамі, пераважна екстенсіСћним шляхам. ЕкстенсіСћни шлях развіцця, па-Першай, меСћ пеСћния межи, па-інше, ужо НЕ адпавядаСћ запатрабаванням годині. Яскрава сведчаннем кризісу пригонніцкай сістеми стала Кримська вайну. Расія НЕ здолела супрацьстаяць високаразвітим капіталістичним краінам Заходняй ЕСћропи и пацярпела параженне. Стала відавочна, што пригонніцкая сістема гаспадаркі значний прайграе капіталістичнай з яе таварно-грашовимі адносінамі, ринкам Праця і жорсткай канкуренцияй, якія виклікаюць зацікаСћленасць виканаСћцаСћ у виніках палею ПРАЦІ, падштурхоСћваюць технічнае развіцце, вядуць да інтенсіфікациі витворчасці и гетим паскараюць агульни прагрес грамадства.
На працягу Сћсей Першай палового XIX ст. вань аб адмене пригоннага права Займаюсь центральнае месца Сћ ідеалагічних спречках. У канц 50-х гадоСћ яно набило найвишейшую вастриню. Ва Сћрадавих колах у решце решт зразумелі, што пара адмени пригоннага права наспела и гета Лепша зрабіць "зверху", інакш можна дачакацца яго адмени "Знізу". ПадрихтоСћка сялянскай реформи пача Сћ сакреце пекло широкіх колаСћ грамадскасці. У студзені 1857 биСћ створани Сакретни камітет "для абмеркавання заходів па Сћладкаванні побуті памешчицкіх сялян ". Сярод членаСћ камітета разгарнуліся спречкі наконт умоСћ адмени пригоннага права. Адни прапаноСћвалі "остзейскі" вариянт, г.зн. визваленне сялян без зямлі, іншія жадалі, каб цар узяСћ ініциятиву на сябе и дараваСћ вольнасць сялянам пекло свойого імя, некатория лічилі, што Сћмови визвалення сялян павінни випрацаваць памешчикі. Так канца ліпеня 1857 биСћ складзени кампрамісни вариянт - визваліць сялян з сядзібай, Які и атримаСћ перавагу. Зямля павінна викупляцца на працягу 10 - 15 гадоСћ па Цане, якаючи Сћключала б у сябе и кампенсацию страти памешчикам яго Сћлади над асобай селяніна; Польни надзел міг Биць зменшани и аддадзени селяніну Сћ каристанне за асобную плату грашима ці працай; у аддаленан будучині міг адбицца викуп гета зямлі па добраахвотнай дамоСћленасці памешчика з селянінам. Реформу було вирашана пачинаць з заходніх губерняСћ. p> Перш за Сћсе мясцовия памешчикі значний болипой, чим памешчикі Сћ інших РАПН Расіі, билі Сћцягнути Сћ таварно-грашовия адносіни. Гета абумоСћлівалася блізкасцю да заходнееСћрапейскага ринку. Адчуваючи хіби пригоннай ПРАЦІ, некатория Сћладальнікі памесцяСћ ужо Сћ Першай чверці XIX ст. виступалі з праектамі беззямельнага визвалення сялян. ПраСћда, тади большасць памешчикаСћ гетия праекти НЕ падтримала, яни билі адхілени и Сћрадам. Апошні таксамо разумеСћ, што Сћвядзенне Сћ 40-х гадах абавязкових інвентароСћ памешчицкіх гаспадарак у заходніх губерній привяло памешчикаСћ Беларусі да хуткан и непазбежнай страти ІМІ палею залагодить над сялянамі І, разлічваючи на болипой вигадния для сябе Сћмови адмени пригонніцтва, яни першимі адгукнуцца на сакретную прапанову Сћрада. Так гетага треба дадаць 1 тое, што для самадзяржаСћя апазіцийна настроенае польскае дваранства СћяСћляла пагрозу палітичнай небяспекі - неабходна було як мага хутчей пазбавіць яго магчимасці викаристаць сялянскія хваляванні Сћ сваіх нациянальних інтаресах.
Альо для Сћрада було вельмі важлива, каб ініциятива адмени пригоннага права зиходзіла пекло памешчикаСћ, якія заставаліся галоСћнай сацияльнай апорай залагодить. Узяць на сябе афіцийную ініциятиву Сћ такий скл...
