і. У яго нататках з'яСћляецца Такі вокліч: В«Зямлі мала, паши для живели мала - таму гірка жиць!В» У весци Заберазь - беднасць, безгаспадарлівасць. Ен пачинае даваць паради, як Лепша арганізаваць гаспадарку, альо Раптена пераривае апавяданне: В«Не СћВ« лістох В»аб гетим месцев гавариць, што І як треба Сћзяцца каля гетага, дий Пакуль НЕ будз паміж сялян Згоди, еднасці, хаСћрусаСћ, Пакуль НЕ пазбудуцца няволі палею - шнурувати гаспадаркі, - датуль важка што колечи и зрабіць В»15.
бяда селяніна Сћ беззямеллі и бяспраСћі - так такогого виваду приходзіць Ядвігін Ш. Ен піша: В«мужик ж вибіраць няма з чаго: скрабі ен пекло мяжи да мяжи: Хіба Сћжо якую непраце толькі пакідае. I Сћсе ж Такі плиг палею цяжкай ПРАЦІ, плиг найлепшим ураджаі вижиць сямейнаму селяніну з палею гаспадаркі - без заработкаСћ са старалися - Нельга, бо сам варштат яго ПРАЦІ Цесна. Некатория дабрадзеі и апекуни Наші кажуць, што зямлі мужик Хіба вистачає, калі и гета, якую травні, що не мржа як належиць викаристаць. Альо каб падняць даходнасць зямлі, треба перакуліць варункі НЕ толькі гаспадаркі, альо и варункі самогу жицця нашага мужик. А на гета треба Праця і годині. Працюю - Пакуль мужик не стану добра свядомим; годині - Пакуль мужик не стану свабодним В». p align="justify"> Ва Сћзорних памешчицкіх гаспадарках есць ласкаві слуга, Які завецца Капітал; сам ен няскора яшче, Бадай, пяройдзе на бік селяніна, а без яго НЕ дадуць раді ніякія СћпраСћляючия - з цвердай упеСћненасцю заяСћляе аСћгар В«ЛістоСћ з дарогі В».
А Сћ апошнім лісце (В«Думкі з падарожжаВ») пісьменнік робіць зусім рашучия вивади: В«Народ паспеСћ: чи не такімі вачамі глядзіць ужо ен на світ, якімі глядзеСћ гадоСћ 10-15 таму тому. ПраСћда, з яго биццам закпілі, мігнуСћши Перад вачамі бляскам вяселкі, - альо як туман розплився яна, и без таго асцярожни білорус зрабіСћся яшче больш неприступним да палею души, та сваіх думак ... Адно зразумеСћ ен, што так жиць, як жиСћ дагетуль, - Нельга; ен шукае нових дарога и гатоСћ пайсці па іх, альо треба НЕ толькі паказаць, кудою вихад, альо и разам - побачим пратаптиваць гетую нову дарогу, бо віра на слово страціла свій Кредо ... В».
Многа думак виказаСћ пісьменнік аб роднаВ мове. 3 гориччу гавориць ен пра тих беларусаСћ, што за апошнія бацькоСћскія кривавия Грош приждалі надзець модния курткі з бліскучимі гузікамі и пачалі цурацца роднаВ мови. В«Мова - гета душа нациянальная народу: калі есць така душа, то есць и гаспадар яе - гета сам народ ... Дик НЕ чурацца, що не заракацца треба гетага народу, а ісці на сустречу яго Жаданом, яго думками ... Хай шкірно святлейши Чалавек ідзе паміж гетага народу и запальвае паміж яго светач навукі, свядомасці, справядлівасці и геткім парадці сплачвае хоць частко таго доСћгу, Які ен зацягауСћ Перад роднаВ палею старонкай, каторая Сћскалихала и Сћзгадавала яго ... В». p align="justify"> Пісьменніка заСћседи хвалявала праблєми Народнай асвета. У В«Лістах з...
