пакінуСћ усталяванне Чарадзея Сћ Полацку без увагі. Барацьбу з Усяславам узначаліСћ брат вигнанага Святаполка - старейши син Ізяслава - Яраполк. У 1071 Годзе Яраполк разбіСћ Усяслава пад Галацічаскам. Яраполку НЕ хапіла моці, каб ісці вяртаць на Кіеву Полацк, а Усяславу проста не було патреби ісці на КіеСћ ці за межи свойого княства.
пасли шасцігадовага перапинку, зноСћ пачинае актиСћную дзейнасць УсяслаСћ Чарадзей. У 1077 годе ен нападають на НоСћгарад. А Сћ Восени 1078 полацкія дружини нападаюць и захопліваюць Смаленск - горад незаконна адабрани Уладзімірам (Манамахам) у Барис Яраславіча Смаленскага. Падзеі 1077-1078 гадоСћ Манами не міг дараваць Усяславу и праз 6 гадоСћ. Восени 1084 ен з чарнігаСћскімі и полаСћцамі-чицеевічамі знянацку нападають на Менск. ЗахапіСћши горад, ні пакінулі Сћ ім ні чалядзіни, ні скаціни . З 1084 па 1105 летапіси маСћчаць аб війнах супраць Наша зямлі. АСћтаритет Чарадзея триваСћ настолькі Моцний, што Надав пасли яго смерці нейкі годину на Полаччине було спакойно.
Дзякуючи мудрай и празорлівай палітици Усяслава, ягоная дзяржава стала недасягальнай для валадароСћ зямних. Альо тое, што НЕ змаглі зрабіць яни, було па сілах уладару нябеснаму. Ці НЕ з гетим звязана апошняя припеСћка, якую прапеСћ Усяславу славути Баян:
Ні хітраму,
Ні спритнаму,
Ні чарадзею дасціпнаму
Суду Боскага НЕ мінуць.
Година гетага суду натупіСћ для Усяслава Сћ 1101 Годзе. Значенне яго лічнасці Сћ славянскім Свеце падкреслівае запісь летапісеца: памер УсяслаСћ, князь полацкі, місяця красавіка на чатирнаццати дзень, у дев'ятим годині дня Сћ сераду .
УсяслаСћ Чарадзей аставіСћ на генеалагічним древе полацкіх князів магучую гілку. Акрам дачкі, якаючи аставіла у жилах візанційскіх імператараСћ кривіцкую кроСћ, у яго було шесць синоСћ: Барис-Рагвалод, Давид, Гліб, Раман, СвятаслаСћ-Георгій и РасціслаСћ. Адзінай сільнай рукі кривічи ужо НЕ мелі. Менск, Віцебск, Друцьк, Лагойск становяцца сталіцамі удзельних княств, дзе правяць Усяславічи. p align="justify"> білоруський княжицкая династия
Викаристаная літаратура
1. АрлоСћ У. Таємниці полацкай гісториі. Мн., 1995
. Барис С.В. Сини и пасинкі Беларусі. Мн., 1996
. ДоСћнар-Запольскі М.В. Гістория Беларусі. Мн., 1994
