, як биццам маць, салiвалiся ў живи підви ядини
Тієї виглядають Мацера ди з воблiкам дзяўчини
Дзiцячим, цененькiм ... [3, 94]
Ад iдилiчнай i ў тій жа годину нейкай тривожна трапяткой карцiни, падгледжанай Пает, павеяла якойсь широкаю, радзiмаю красою. Альо далей Пает пiша:
А можа не фарбувати була ў дзяўчинци тієї, -
Дзяўчинци ўпецканай, i хiлай, i худий, -
А штось вишейшае, што Рафаель вялiкi
Стараўся виявiць праз мацi Божан лiкi. [3, 95]
У дзяўчинци ўпецканай, i хiлай, i худий па-зямному няма нiчого пригожага (ди гета i не прикрашає - так i кажа цi, дакладней, сумняваецца ў такий красі Пает), проста зямной краси няма, зямная краса будз красою тади, калi яна таборі радзiмаю - м. зн. аплодненай нечим Вишейш, красою.
Живую праяву вобразе Мадонни ў білоруський весци Пает назваў лепшай старонкай у сваiм штодзеннiку жицця. Мацi-Дзевіо стала для Паета сiмвалам високай краси бацькаўскага краю, да якога iмкнулася яго серца. Цяпер зразумела, чаму Вянок паезii Багдановiча пачинаецца зачарованість царствам, а канчаецца Мадоннамi: у дерло цикл - паетизация природна-касмiчних праяў Бацькаўшчини, а ў апошнiм цикл - праслаўленне яе духоўнай пригажосцi.
... що є краса
І чому її обожнюють люди?
Посудина вона, в якому порожнеча,
Або вогонь, мерехтливий в посудині? [5, 75]
Лірика М. Багдановіча ў значнай заходи біяграфічная.
Візьмемо адзін з найлепших твораў - паему Вераніка (Пает назваў яе вершаваним апавяданнем). Видатная, поўная незвичайнай мяккасці, святла, непаддзельнай лірикі паема «Вераніка», напісаная анегінскай страфой. Бе-ларускі Пает у їй ніби мераецца сілай з вялікім Пушкіним. Пает Малю Дні, поўния шчасця, якія ягони лірични герой перажиў у загарадним будинку свойого гімназічнага тавариша Мікалая Какувва. У ягоную сястру Ганну Рафаілаўну Максім биў закахани. Каб ад-весці читача пекло думкі, што гераіня паеми травні адносіни да Ганни Какуевай, а критим самим да асобі аўтара, Пает бяре епіграфам СЛОВА італьянскага Паета Джавані «Яна - вигадка маей галавіт». [1, 38] Альо гети епіграф толькі адводзіць уваг пекло сапраўднай гераіні паеми - Ані Какуевай. Яго адносіни да жанчини билі патаемна страсния и чистия. У апошнія гімназічния гади Максім пазнаеміўся з сям «їй аднакласніка Рафаіла Какуева. Максім стаў часта биваць у домі Какуевих. Магчима, гета билі сами шчаслівия годинник яго НЕ вельмі радаснага юнацтва. У сям »и Какуевих, як и Дзябольскіх, Максім знаходзіў тое, чаго НЕ меў будинку: утульнасць, інтелігенцкую Атмасфера, шчирую прихільнасць.
Гераіні паеми - яе прататипам стала Аня Какуева - Пает даў імя дзяўчини Веранікі. У яе вобразе Пает уклаў свае розумінню жаночай пригажосці, цнатлівасці, Риси будучага мацяринства.
І крейди дзеўча виглядають маці,
Калі тади но мені яна,
Тривожнай пещу паўна,
Схілілася, як да дзіцяці,
Зіяючи Перада мною
У Нова пекнасці живой,
У Тей, што з постаццю дзяўчини
<...
