якога, пеўна, толькі што ўпаляваў [2, с.457].
Пабочния оповіді визначаюцца адноснай сенсавай закончанасцю І Великому канкретним зместам, чим пабочния Слово і словазлученні. Яни могуць суадносіцца з аднасасатаўнимі и двухсастаўнимі развітимі и неразвітимі сказамі [10, с.200]:
Павернецца, крутнецца літоўка, и зашуміць, зазвініць на їй уся гета пригажосць, и здаецца, що не жанчина стаіць Перад табой, а раскашуееца пад вясновим вітрам аблітая сребним дажджом бяроза [1, с.191]
ранєй жа, кажуць стария людзі, усьо русінства було сінявокае и светлачубае [1, с.264]
здавай, ен Живе заўседи и будз жиць да таго годині, Пакуль НЕХТІЙ пажирае некага, Пакуль есць ікли, зуби, капцюри, капити, Дзюби, отрута у Джалілі, Пакуль есць страўнікі, у якія можна запіхнуць некага , Пакуль есць Апет [1, с.90].
Пабочния канструкциі заўседи виконваюць кваліфікуюча-аценачную функция и могуць мець розния значенні:
? пабочния канструкциі, якія виражаюць щабель верагоднасці паведамлення:
Вядома, таке казалі на пачцівай адлегласці пекло князя Ізяслава, а то адразу загадаў б набіць жалезних цвікоў у мову [1, с.16]
Значиць, Нешта есць, есць Сіла ў Новагародку, якая хочай нанесці раптоўни ўдар [1, с.139]
? пабочния канструкциі, якія паказваюць на криніцу паведамлення:
Гета вузкая спіна (падало Далібору) няўлоўна ўздригнула и зноў ніби скамянела [1, с.80]
У яго дружина, якіх я мала бачиў, хоць, як вядома вам, шмат дзе ваяваў [1, с.125]
ранєй жа, кажуць стария людзі, усьо русінства було сінявокае и светлачубае [1, с.264]
? пабочния канструкциі, якія характаризуюць спосабами и форму паведамлення (часта з рознимі суб ектиўнимі адценнямі):
Па чуйним, зрабіўся там дамініканец духоўнікам княгіні Марти, стаў яе ўлюбенцам, ди такім, што поўнасцю завалодаў княгінінай душею [1, с.261]
А страх жа, як вядома, рідні бацька жорсткасці [1, с.284]
А можа, гета биў воўк-людаед, якіх, па-чуйним, шмат развялося ў навакольних пушчах [1, с.332]
? пабочния канструкциі, якімі надаецца емациянальная афарбоўка паведамленню и інш. [10, с.202-203]:
Думаў я, грешним чинам, што и цябе затаўклі дзе-небудзь паганци, што болів ми не ўбачимся [1, с.98]
Князь аж плюнуў, праўда, асцярожна. Каб, крий боже, віча НЕ ўбачила [2, с.134].
плиг аслабленай сувязі са зместам оповіді пабочния канструкциі набиваюць адатковае значенне ўстаўкі:
Можна було падумаць (і ен так думаў), што іх пасилае яму саме неба [1, с.90]
Ен (зразумеў Далібор) биў у іх за важака [1, с.92]
Беларуская граматика адзначае, што пабочния елементи, паводле аб йому и структури, биваюць [5, с.196]:
а) аднаслоўния
Князь Кандратьев Мазавецкі, пеўна, ужо не раз пракляў тієї дзень, калі запрасіў рицараў з Паноніі, дзе яни ваявалі супраць уграў, да сябе пад бік, каб кінуць іх на прусаў [1, с.20]
б) слова з приназоўнікам
Па-Першай, кунігас з ездзіўши ў Лівонію...
