ворчай ПРАЦІ многія Беларускія пісьменнікі, а сярод іх и сами блізкія яго сябри, аднадумци, удзельнікі аб'яднання В«УзвишшаВ» Уладзімір ДубоСћка, Язеп Пушча, Андре Мрий, Адам Бабарека, мариць пра Свабоду творчасці не випадають. ЗастаСћшися хутчей випадкова на Волі, пісьменніку давлячи термінова пераглядаць усьо палі вялікія творчия задуми и плани. Ен раптоСћна абривае працю взяти над Раманов В«Ідзі, ідзіВ», запланованих ім як трилогія, альо причина гетага Менш за Сћсе ТВОРЧА: працавітасць яго була Широкий вядомая. У гетим розчини Чорней СћздимаСћ праблему шляхоСћ білоруський нациі Сћ нови годину - у Першай частци героі твора горача спрачаюцца па нациянальнаму вань, а гета Сћ пачатку 30-х гадоСћ зрабіць ужо було немагчима, калі, вядома, що не ствараць Цалко свядома шаржиравания, фельетонния вобразе дзеячаСћ нациянальна-демакратичнага руху, на што Чорней НЕ міг пайсці. Пісьменнік гучно аб'явіСћ у гети годину у друку аб сваім мають намір пісаць В«У мастацкіх вобразе гісторию білоруського народу за години пекло знішчення паншчини и да наших дзен В». У виніку з'явіліся Раман В«БацькаСћшчинаВ» (1931), В«Триццаць рік В»(няскончани, 1934),В« Трецяе пакаленне В»(1935), аповесцьВ« Люба Лук'янская В» (1937), п'єси В«БацькаСћшчинаВ» (некалькі вариянтаСћ, 1932-1939), В«ІринкаВ» (1940). У 30-я гади Чорней актиСћна СћдзельнічаСћ у літаратурним жицці Беларусі, биСћ адним з арганізатараСћ САЮЗ пісьменнікаСћ. З 1934 ен кіраваСћ Кабінетам Маладога аСћтара плиг СП БРСР, дапамагаСћ авалодваць азамі Мастацкай творчасці, аб чим сведчаць артикули гетага годині. Пісьменнік рабіСћ СПРОБА падключицца да заклікаСћ, якія чуліся з усіх бакоСћ, аб неабходнасці пісаць "гісторию сучаснасці В»и видаСћ зборнікВ« Бригадзірави апавяданні В»(1932), альо адразу адчуСћ штучнасць гета задуми. Вялікі В«хапунВ» канца 30-х гадоСћ яго НЕ абмінуСћ: 14 кастричніка 1938 Чорней биСћ ариштавани. 8 червеня наступнага 1939 Чорнага нечакана випусцілі з турм: гета биСћ годину, калі В«яжоСћшчинаВ» змянялася на В«БериеСћшчинуВ» и НОВА кіраСћніцтва Нкусі рабіла виглядають абнаСћлення палітикі, випусціСћши на волю невялікую колькасць нявінна асуджаних людзей. У гети годину Чорней биСћ вельмі Хворов: балела серца, апухалі да Кален ногі. А галоСћнае: ен биСћ Глибока Сћзрушани Сћсім убачаним у сталінскіх засценках, многае зразумеСћ и пераасенсаваСћ, пра што напісаСћ у апошнія місяці жицця Сћ сваім дзенніку. Адчуваючи, што СІЛ у яго з шкірним рокам меншае, празаік спяшаецца ажиццявіць задуманае. Так пачатку Вайни з фашизмам ен паспеСћ напісаць вки рама, п'єси В«ІринкаВ», вялікую працю взяти пра В«Нову зямляВ» Якуба Коласа. Разам з бежанцамі Чорней дайшоСћ да Кричава, развітаСћся з сям'ей и пайшоСћ у ваенкамат. 10 ліпеня 1941 ен уступіСћ у шерагі Чирвонай Арміі, альо праз некалькі дзен биСћ адклікани Сћ Клімавічи Сћ групу друку. Разам з групай журналістаСћ зноСћ апинуСћся Сћ Кричаве, затим у Магілеве, дзе стаСћ супрацоСћнікам сатиричнай газети В«Раздавім фашисцкую гадзінуВ». З гетага годині ен вандраваСћ разам з редакцияй гетага виданні Сћ Гомель, Добруш, Чебаксари, Казань. З іншого палового студзеня 1942 Чорней Живе Сћ Масквє, у гасцініци В«ЯкараВ», дзе Займаюсь Цесна нумар разам з сям'ей. На кавалак хліба ен змушани биСћ зарабляць працай у редакциі часопіса В«БілорусьВ», пішучи и друкуючи ледзь НЕ Штодн па артикулу, вельмі часта пад псеСћданімамі: Ігнат Булава з-пад Турава, Раман Талапіла, Арцем Чамярица, Симон Чарпакевіч, Максім Алешнік. Сатиричния фейлетони Чорнага вийшлі асобнай кніжкай В«Кат у Бєлай манішциВ» (1942). У гади Вайни ен здзейсніСћ сапраСћди пісьменніцкі подзвіг, напісаСћши Раман В«Пошукі будучині В»(1943),В« Чумацький шлях В»(1944),В« Вялікі дзень В»(1941-1944), Аповесці В«Скіп'еСћскі лісВ» (няскончаная, 1944), В«Сумліцкая хронікаВ» (няскончаная, 1941-1944). Зборнік апавяданняСћ В«Вялікае серцаВ» биСћ апублікавани Сћжо пасли смерці пісьменніка - у 1945 НеСћзабаве пасли визвалення Мінска ен приязджае на Радзіму, а праз два місяці, 22 Лістапада 1944 р., памірае. Пахавани К. Чорна на Вайскових могілках. У архіве пісьменніка застаСћся дзеннік и вище названих дзесятка пачатих нових вялікіх твораСћ, сярод іх Раман и Аповесці В«СмагаВ», В«Лявончикава Ліда и якубаСћскі карчмар Симон БіруляВ», В«Сини Хведара НявадиВ», В«АлесяВ», В«Захар ПагудіїВ», В«Решткі вялікай сялібиВ» и інш. p> ПачинаСћся Чорней-празаік, як и многія іншия пісьменнікі, з апавяданняСћ. Раннія апавяданні яго - типовия для творчасці В«маладнякоСћцаСћВ» замалеСћкі, ецюди, імпресіі, своеасаблівия В«вершили Сћ прозіВ». Вибар героя Сћ іх Зроблено адразу и без сумненняСћ - Гета мужик-білорус, бядняк, Які Сћвесь століття мариСћ аб вольнай ПРАЦІ на Сћласнай зямлі. У нови годину, калі яму здал, што мара яго блізкая да ажиццяСћлення, гети герой стаіць В«на ВарціВ» сваіх інтаресаСћ. Менавіта так прачитваецца Сенсит дерло апавяданняСћ празаіка В«На граніциВ» и В«На ВарціВ» (1923). На мяжи двох светаСћ адчувае сябе чорнаСћскі герой: мін...
