ім святі Яфет
Нес и шаблю и мушкет.
Адним з Найбільший значних твораСћ білоруський паезіі епохі Асветніцтва з'яСћляецца В«Пісня білоруських жаСћнераСћ 1794 В», напісаная Сћ сувязі з паСћстаннем Т. Касцюшкі. Невядоми аСћтар заклікае Сћзняцца на барацьбу з царскім самаСћладствам. У В«ПесніВ» пералічваюцца Сћсе сацияльния криСћди, якія адчуСћ народ:
Помнім добра, што рабілі,
Як кас дзерлі, як нас білі. p> Дакуль будз так маСћчаці,
Годзі нам сядзець у хаці. p> Каней нам пазаезджалі,
Што хацелі, то и бралі ... p> Нашто землю нам забралі? p> Нашто Сћ пута закавалі? p> Дачкі, жонкі нам гвалцілі? p> Тре, каб ми ім заплацілі.
АСћтар апелюе да пачуцця Сћласнай годнасці білоруського народу, заклікае яго Сћ імя перамогі ахвяраваць палею маемасцю. Імени, приведзения Сћ вершили, сведчаць, што ен звернута менавіта да білоруського сялянства:
Ці Сћжо ми Сћсі сабакі? p> Гаспадари - не бурлакі. p> зашто травнем криСћду знаці? p> зашто церпіць наша маці? p> Прадаваймо аСћци, воли,
Жита з свірна ди Сћсе доли. p> Нехай ксьондз нас пасвенцае,
Нехай Бог нам памагае! p> Бувай здрово, Грипіна! p> Параска! Травень дзяСћчина! p> Ад вас цяпер ад'езджаем,
Так Касцюшкі Сћсі пристаем.
білоруський літаратура
В«Пісня білоруських жаСћнераСћ 1794 В»напісана Сћ целим з пазіций шляхецкай ревалюцийнасці. Гета дерло Сћ білоруський літаратури непасредни заклік да народних мас узяць у рукі зброю, В«коси ди янчаркіВ», каб самім вирашиць ліс радзіми, В«гордия гнуць каркіВ» знешніх ворагаСћ и Сћнутраних здраднікаСћ. У вершили адчуваюцца и слабия бакі асветніцкай ідеалогіі: Надзея на сацияльнае визваленне зверху, на добраго и адукаванага пана, Які дасць вольнасць и признае сялян за людзей, анеляция да Бога, Які нібита паСћстанцам В«у помац стаецьВ». Па сваіх ідейна-естетичних вартасцях и гутарковай мове В«Пісня білоруських жаСћнераСћ 1794В» адносіцца, як и парадийния розчини, Цалко да Нова традициі.
1.3 Драматургія
Пад відпливаючи ідей Асветніцтва, класіцисцкай естетикі значнії змена адбиліся Сћ развіцці театра Беларусі. Перш за Сћсе змяніліся адносіни да самогу відовішча. Калі Сћ годинник Барока пекло яго патрабавалася, каб яно здзіСћляла гледача, уздзейнічала на яго емоциі, то Сћ епоху Асветніцтва театру адводзілася роля вихавальніка грамадства.
В іншої палового XVIII ст. побачим са шкільним и народним театрам з'явіліся придворния и прафесіянальния театри. Па-рознаму яни билі звязана з шматмоСћнай літаратурай Беларусі. Репертуар приезджих прафесіянальних труп Цалко складаСћся з польскіх и заходнееСћрапейскіх п'єсою. Больш апіраСћся на мясцових аСћтараСћ придворни театр (Камедиі Ф. Радзівіл у Нясвіжи, опери А. Агінскага Сћ Слоніме). Рабіліся СПРОБА Сћвесці Сћ яго пастаноСћкі и білоруську мову (пераробка У. Радзівіл В«Езопавай камедиі В»Е. Бурселем).
Пишния відовішчи па-ранейшаму наладжваліся на сценах езуіцкіх калегій (Навагрудак, Нясвіж, Слонім, Гродна и інш.). Аднако езуіти згубілі ранейшую манаполію на театральния прадстаСћленні - іх Сталі наладжваць таксамо піяри, дамініканци, базильяне. Ідеі Асветніцтва наклалі виразни адбітак на змест тагачаснай школьнай драми. Яна станавілася больш свецкай и рацияналістичнай, виводзіла на сцену грамадзяніна и патриета (В«АртахарВ», пастаСћлени Сћ 1765 у Віцебску). Езуіцкі и піярскі шкільні театр адчуваСћ усьо большай Сћздзеянне класіцисцкай естетикі: захоСћвалася фармальнае адзінства годині, месца и дзеяння, у характар ​​герояСћ пераважала Нейко адна риса, ідея Сћвасаблялася прамалінейна, з падкресленим дидактизмам.
Знамянальна, што з сяредзіни XVIII ст. са сцен езуіцкіх театраСћ пача знікаць інтермедия. Адной з причин тут була натуральна евалюция жанраСћ. На Аснова інтермедиі нараджалася камедия, якаючи виконвалася НЕ Сћ прамежках паміж дзеяннямі драми, а пасли яе, часта Надав на Наступний дзень. Таму пекло каталіцкага школьнага театра епохі Асветніцтва захаваліся лічания Беларускія інтермедиі. Яни НЕ визначаюцца ідейна-мастацкімі якасцямі, а сведчаць хутчей пра деградацию жанру. Беларускія сяляне паказваюцца Сћ іх у карикатурним святле - як людзі примітиСћния, здольния здзекавацца з прадстаСћнікоСћ інших нациянальнасцей и саслоСћяСћ (В«Селянін и яСћрей В»).
Зусім адметним Виступав галоСћни герой у інтермедиях, якія Сћ сяредзіне XVIII ст. з'явіліся на праваслаСћнай и уніяцкай школьнай сцене. Для іх характерни нови, шмат у чим асветніцкі погляд на селяніна - ен абвяшчаецца роСћним са шляхтай, стваральнікам зямних даброт. Калі Сћ езуіцкіх сценках цемная, нязграбни, примітиСћни мужик часта рабіСћся аб'ектам павучанняСћ и насмешак, то Сћ праваслаСћних и уніяцкіх інтермедиях ен, як правіла, виклікае павагу и сімпатию, перамагае Сћ сутикненні з прадстаСћнікамі пануючих класаСћ. Інтермедия пачинае больш усебакова паказваць сацияльния Сћмови жицця...
