(дзеянне, стан, примету, прадмет ЦІ з яву).
Як адзначае Т.Рамза, сярод дзеяслоўних аднасастаўних сказаў безасабовия оповіді ... самая стракатая и Найбільший уживальная група аднасастаўних сказаў [24, с.47].
У мове мастацкіх твораў Л.Дайнекі Меч князя Вячкі,?? Лід ваўкалака, Жалезния жалуди НЕ назіраецца вялікая колькасць аднасастаўних сказаў. Намі було Сабран и прааналізавана адзінак аднасастаўних сказаў, сярод якіх уживання пеўна-асабових сказаў.
Пеўна-асабовия оповіді, гета аднасастаўния оповіді,
у якіх галоўни член висловлюємо дзеясловам у асабовай формі, што ўказвае на пеўную дзеючую асобі [5, с.212]. Усе даследчикі (Бурак Л.І., Сцяцко П.У., Яўневіч М.С.і інш.) Лічаць, што галоўни член пеўна-асабових сказаў виражаецца дзеяслоўнимі формамі:
1-й асобі адзіночнага и множнага ліку цяперашняга и будучага годині абвеснага ладу
Слова хачу табе сказаць. [1, с.26]
Слави и сіли хачу Новагародку. [1, с.32]
Адда лицарем літоўцам. [2, с.271]
2-й асобі адзіночнага и множнага ліку цяперашняга и будучага годині абвеснага ладу
А зараз гляньце сюди. [1, с.31]
2-ий асобі адзіночнага и множнага ліку загаднага ладу
Давайце сюди наступнага. [1, с.188]
Адда травня дачку. [2, с.247].
плиг параўнанні пеўна-асабових сказаў з іншимі аднасастаўнимі сказамі можна заўважиць, што яни валодаюць найбольшай ступенів логіка-граматичнай члянімасці, збліжаючися з двухсастаўнимі сказамі [5, с.214].
Так няпеўна-асабових сказаў адносяцца оповіді, у якіх абазначаецца дзеянне, утваральнікам якога виступаємо няпеўная або невядомая асобі, а виказнік виражаецца дзеясловам ў формі 3-й асобі множнага ліку прошлаго годині [25, с.128] . Нягледзячи на тое, што витворци дзеянняў, пра якіх гаворицца ў такіх оповідях, існуюць реальна, оповіді називаюцца няпеўна-асабовимі па причине таго, што дзеючая асобі канкретна не названа и мисліцца няпеўна. З гетага винікае двайная назва сказаў.
У мове твораў Л.Дайнекі няпеўна-асабовия оповіді размешчани на другім месцев па ўживанні у параўнанні з пеўна-асабовимі сказамі. Гета звязана з критим, што ўживаюцца няпеўна-асабовия оповіді часцей за ўсе ў размоўним стилі, а ў мове гістаричних раманаў Л.Дайнекі присутнічае шмат диялогаў.
Вежу яшче НЕ адбудавалі. [1, с.21]
У ямах и гліняних домніцах там виплаўлялі руду. [1, с.35]
Есці давалі толькі хліб и Ваду. [2, с.138]
Можна адзначиць, што камунікатиўная роля няпеўна-асабових сказаў заключаецца ў критим, што з іх дапамогай виражаецца паведамленне, канстатация реальнага факту дзеяння ... з праяўленнем абиякавасці да паведамлення пра дзеяча [5, с.216].
Яшче ў гістаричних Раманов Л.Дайнекі можна прасачиць уживанне безасабових сказаў. Як адзначае П.У. Сцяцко, безасабовия оповіді разам з інфінітиўнимі ўваходзяць у групу неасабових сказаў, бо галоўни член Дані відсутні типаў оповіді абазначае дзеянне, стан, што ўзнікаюць Самі па сабе, що не залежна пекло асобі. У такіх оповідях асобі НЕ толькі НЕ називаецца, альо и НЕ падразумяваецца [25, с.128]. Галоў...
