»Па випадкі зачинення ў Кобринскім павеце римскакаталіцкіх касцелаў Крупчицкага, Збірагоўскага, Гарадзецкага и Брашевіцкага, г . Губернатар, згодна хадайніцтву Преасвяшченага Ігнація, уваходзіў прадстаўленнем да галоўнага начальніка Краю аб пераўтваренні гетих касцелаў у праваслаўния церкви. На правядзенне такавога меркавання ў викананне р. Генерал-Ад ютантам Фон Кауфманн виказати згода" [22, с.1].
У 1866 р. цивільнаму інжинеру Кржижаноўскаму гродзенскім губернатарам даецца загад на складання праекта па перабудове касцела 7 сніжно картезіянцаў у Бярозе ў праваслаўную царкву, Які ў 1871 р. ажиццяўляе приватни гродзенскі архітектар I.М. Фардон. Пад кіраўніцтвам гродзенскага губернскага архітектара Нябольсіна ў 1880 биў реканструявани ў праваслаўную царкву бернардзінскі касцел у Слоніме. У 1862 пад праваслаўную царкву перабудоўваецца «пустопорожній» Бухавіцкі дамініканскі касцел, зачинени ў 1830 [17, с.170]
Паказальна, што калі сяляне актиўна ўдзельнічалі ў будаўніцтве нових ЦІ перабудове старих праваслаўних церкваў, то на пераабсталяванне касцелаў пад церкви яни сродкаў НЕ збіралі. Гетия мераприемстви субсідзіруюцца ўладамі з кантрибуцийних сродкаў. Актиўную палітику ў гета галіне праводзіў галоўни начальнік Паўночна-Заходняга краю М.М. Мураўеў. На працягу 1866-1880-х рр.. ім видаюцца загидила на перабудову каталіцкіх касцелаў у праваслаўния церкви ў Слонімскім и аб закриццці касцелаў у Кобринскім Павєтьє. У 1867 ен видзяляе 6678 рублеў на перабудову касцелаў пад церкви ў вагомі Раготнае, Рандзінава, Спрундзінава. Па распарадженні гродзенскага генерал-губернатара ў 1865 у праваслаўную царкву перабудоўваецца зачинени касцел у мястечку Бездеж на вилучаную скарбницею суму ў 1000 рублеў. Касцел у Гарадци скасавани 22 кастричніка 1866 мясцовай грамадзянскай уладай. I паколькі" праваслаўная царква по палею струхнеласці пагражае падзеннем, то прасіць Літоўскую Кансісторию зрабіць са свойого боці хадайніцтва аб пераўтваренні гетага будинка ў праваслаўную царкву. Перабудова завершуємо па праекту інжинера-архітектара Чекмасава ў верасні 1871 [17, с. 193]
Перабудова касцелаў, як правіла, абмяжоўвалася зменай сакральних сімвалаў и атрибутикі. Інжинер Кадрунцаў у рапарце аб перабудове Брашевіцкага касцела пад праваслаўную царкву дакладваў:" Знахожу магчимим пераўтваренне яго у праваслаўную царкву, абмяжоўваючися ўнутраним учиненнем и зменай форми крижа на чолі.
Академіку архітектури В.I. Чагіну ў 1889 даручаецца реканструкция сяредневяковага гатичнага касцела ("Фара Вітаўта) у Гродно пад праваслаўни кафедральним Сафійскі Сабор.
Езуіцкі касцел у в. Кривошин (Ляхавіцкі р-н Бресцкай вобла.) Паўстаў у 1740 р., а ў 1864-1866 гг. биў перароблени ў праваслаўную Пакроўскую царкву.
У 1862 у в. Раўбічи (Мінскі р-н) асвячони новапабудавани ў ретраспектиўна-гатичним стилі касцел, Які ў 1866 пераасвячони ў приходскую Успенську царкву. Каб надаць храму праваслаўни характар, інжинерам Трашчинскім биў распрацавани праект яго реканструкциі. [17, с. 198]
Прикметна, што на Беларусі дзейнічала яўрейская іканастасная Арцела пад кіраўніцтвам «маючага патент аб навука» варшаўскага мешчаніна Абрама Прехнера (праживаў у Слоніме). Так, толькі для церкваў Ваўкавискага Павєтьє ім па кантракту 1868 було виканана восем іканастасаў. [17, с. 199]
До К...
