жам упеўнена сцвярджаць, што пастаноўка знакаў припинку залежиць пекло структури простага оповіді. Менавіта ў залежнасці ад таго, як оповідь аформлени сінтаксічна, ми ставім тієї ЦІ інши пунктуацийни знак. Для таго, каб виявіць сутнасць сувязі пунктуациі з сінтаксісам, неабходна звяртаць Рамус на пунктуацийнае правіла. Наяўнасць пунктуацийних знакаў у оповіді абумоўлена найперш за ўсё будовай таго ЦІ іншага оповіді, яго сінтаксісам. Можна зрабіць вивад, што неабходнасць пастаноўкі знакаў припинку залежиць пекло граматичних асаблівасцей оповіді.
2.1 Знакі припинку паміж дзейнікам и виказнікам
плиг вивученні правіл пастаноўкі знакаў припинку паміж дзейнікам и виказнікам асноўную ўвагу вучняў неабходна накіраваць на запамінанне и адрозненне момантаў уживання працяжніка паміж дзейнікам и виказнікам. Можна лічиць поўним и паспяхова викладзеним материял, змешчани ў падручніку. Правіла дае магчимасць параўнаць вучням випадкі пастаноўкі працяжніка и моманти, калі працяжнік паміж дзейнікам и виказнікам НЕ ставіцца.
Працяжнік паміж дзейнікам и виказнікам з нулявой звязкай ставіцца ў Наступний випадкі:
) калі дзейнік и виказнік виражається назоўнікамі ў назоўним схилі: Юравічи - паселішча вельмі старажитнае (В. Вольскі). Наша хата - травень калиска и притулак (А. Казлоў);
) калі дзейнік и виказнік виражається колькаснимі лічебнікамі ў назоўним схилі ЦІ адзін з іх виражається назоўнікам, а другі - лічебнікам у назоўним схилі: вки и пяць - восем. Плошча поля - два гектари;
) калі абодва галоўния члени оповіді виражається інфінітивам або адзін з іх - інфінітивам, а другі -назоўнікам у назоўним схилі: Поле араць - НЕ рукамі махаць (Приказка). Вучицца ў народу - завдання кожнага пісьменніка (К. Чорней). Наш абавязак - заставацца жиць (А. Бембель);
) калі виказнік виражається фразеалагізмам або сінтаксічна непадзельним словазлученнем: Возера -Руки падаць (Я. Скриган). Ніви - вокам НЕ абняц' (А. Русак). А будинок у суседі - дай Бог кожнаму (Я. Бриль);
) калі Перад виказнікам ёсць указальния словами гета, вось, значиць, гета значиць: Мова - гета гістория народу (А. Лісіцкі). Ахоўваць природу - значиць любіць усьо живое (У. Ягоўдзік);
Працяжнік паміж дзейнікам и виказнікам з нулявой звязкай НЕ ставіцца:
калі дзейнік виражається асабовим займеннікам: Ен артист. Ми вучні;
калі плиг виказніку ёсць адмоўная часціца НЕ або параўнальния злучнікі як, ніби, нібита, биццам и інш .: Серца не камінь. Зімови ліс ніби казка. Гостем як гостем, а валакіти, дасць (Приказка);
) калі виказнік виражається приметнікам, займеннікам, приназоўнікава-іменним спалученнем: дарога чистая и гладка. Такія винікі іспиту. Ен тут за старшага;
) калі паміж дзейнікам и виказнікам стаіць пабочнае слова або недапасавани да виказніка Дада член оповіді: Хлопці, відаць, Добрия рибакі (Я. Сіпакоў) .Дзяўчати. ў нас красуні (I. Мележа);
) калі абодва галоўния члени виражається назоўнікамі ў назоўним схилі, но виказнік стаіць Перад дзейнікам (так кликані адваротни парадак слоў): Адвечнае древа дуб (I. Шамякін). Весялуха наша Таня [3, с. 83].
плиг разглядзе гета ТЕМи настаўнік можа примяняць розния віди роботи на ўроку. Наприклад, плиг вивученні правілаў пастаноўкі працяжніка паміж дзейнікам и виказнікам, вучням можна прапанаваць читанне сказаў и текстаў, визначаць спосабами вираження дзейніка и виказніка, абгрунтоўваць пастаноўку працяжніка и інш.
Значнае месца плиг навучанні пунктуациі простага оповіді надаецца практикаванням, у якіх вучням неабходна паставіць правільния знакі припинку и растлумачиць іх. Разгледзем некатория заданні.
Наприклад, у падручніку для 8 класа плиг вивученні дадзенай ТЕМи падаецца наступнае практикаванне:
Умова: спішице оповіді. Пастаўце, дзе треба працяжнік паміж дзейнікам и виказнікам.
. Мова гета тієї асяродак, у якім душа чалавечая Живе НЕ Менш натуральна, чим Птушка ў паветри ЦІ ў ВАДЗА риба. 2. Пацерикі зборнікі кароткіх апавяданняў пра людзей, слаўних свае Віра. 3. Лотас Адна з самих старажитних раслін на Свецє, йой болів за сто мільёнаў гадоў. 4. Іаан сами вядоми са старажитних дойлідаў. 5. Асабліви чалавек яго бацька.
. Подвір'ях е хоць з хати не вилазять. 7. Сляпи сляпому НЕ павадир.
. А Дзядзько РАПТ гоп наліво [3, с. 85].
Виканаць яго можна Наступний чинам:
. Мова (наз.) - Гета тієї асяродак (наз.), У якім душа чалавечая Живе НЕ Менш натуральна, чим Птушка ў паветри ЦІ ў ВАДЗА риба. 2. Па...
