ВітаСћт. У виніку династичная барацьба Сћскладніла праблему централізациі дзяржаСћнай залагодить. Ягайлу як вялiкага князі не признавалі Андре Полацкі, ВiтаСћт Кейстутавіч и інш. p> У тієї сами годину кандидатура Ягайла стала сур'езна разглядацца Сћ якасці претендента на польскі трон. У 1382 пасли смерці Караль яго спадкаемцам заставали непаСћнагадовая дачка Ядзвіга. 14 жнiСћня 1385 р. приехаСћшимі з Кракава Сћ Кревен пасламі з аднаго боці, а так-сама Ягайло и яго братамi з другог, адбилося падпiсанне акта Сћніі. Паводле яе, Ягайлу прапаноСћваСћся шлюб з Ядзвiгай и польскі трон. Неабходнимі Сћмовамі Надання акту юридичнай сіли признаваліся: приняцце каталіцкай віри вялікім князем, яго братамі и сваякамі; ви-зваленне Палон палякаСћ. І нарешце, што крейди асаблiвую знач-насць, дагавор абавязваСћ вялікага князя В«назаСћседи далучиць палі ЛiтоСћскiя i Рускiя землi да каралеСћства ПольскагаВ».
КреСћская Сћнiя була зацверджана Сћ 1386 р. пасли каталіцкага хри-шчення Ягайла, яго шлюбу з Ядзвiгай i урачистай каранациi у Кракаве. Ен набиваСћ імя РЋладзіслаСћ и пачаСћ афiцийна звацца В«Караль Польшчи, вярхоСћним князем лiтоСћскiм i дзедзiчам рускiм В». ВярнуСћ-шися Сћ 1387 у Вiльню, нови кароль ажиццявiСћ хришченне літоСћскай знаці. Створанае ім каталіцкае біскупства з кафедрала у Вільні, надзялаляся багатимі Сћладаннямі.
Зх юридичнага боці Сћнія азначала iнкарпарацию Вялікага княства ЛiтоСћскага и рускаго Сћ склад Карон. Сваiм намеснiкам у княстве Ягайла пакiнуСћ брата Скiргайлу. Альо зімой 1389 ВiтаСћт, скаристаСћ-ши незадавальненне Баяр, распачаСћ барацьбу за вялікакняскі трон. У виніку 4 жніСћня 1392 у Востраве, што непадалек пекло Лiди, паміж ва-рагаваСћшимі бакамі було падпiсана пагадненне, на падставе якога Сћлада Сћ ВКЛ пажиццева перадавалася ВiтаСћту (1392-1430) як В«вялiка-му князю Лiтви и пану i дзедзiчу зямель РусiВ». Хоць пасли присягi на вернасць Ягайлу i Ядвiзе ен i заставаСћся Сћ васальнай залежнасцi пекло Польскага каралеСћства, пагадненне 1392 надавала дзяржаве пеСћную самастойнасць и сприяла аднаСћленню яе суверенiтету.
У студзені 1401 у Вільні билі падпісани акти нова, Віленска-Радамскай уніі з Польскім каралеСћствам. Яна признавала палітичную асобнасць ВКЛ, Улада Сћ якім пажиццева належала ВітаСћту, а пасли яго смерці мусіла перайсці да Ягайла ці ягоних пераемнікаСћ. Калі б бяз-дзетним памер Ягайла, то польскі двір мусіСћ узгадніць кандидатуру новаго Караль з ВітаСћтам. Такім чинам, урегуляванне Сћ ліку інших вань статусу ВКЛ здимала напружанасць паміж бакамі и сприяла іх агульним інтаресам. Яскрава прикладам таго стала перамога над ТеСћтонскім орденам пад годину Грунвальдскай бітви 1410
Акт Нова уніі биСћ приняти Сћ кастричніку 1413 на з'ездзе польскіх и літоСћскіх паноСћ и Баяр у Горадлі над Бугам. Ен признаваСћ, што як дзяржава ВКЛ захавать палю асобнасць и пасла смерці ВітаСћта. ЛітоСћскія Баяра абавязваліся НЕ вибіраць нікога вялікім князем без Згоди Ягайла, а польська шляхта - не вибіраць новаго Караль без уз-гаднення з вялікім князем літоСћскім. Винікамі яе Сталі - набицце лі-тоСћскай знаццю права распарадження атриманай у літературна спадщина зямля. Асобния літоСћскія феадали билі набліжани да знатних польскіх ро-даСћ атрималі дазвол на каристанне іх гербамі.
Праводзячи Сћмацаванне вялікакняскай залагодить, ВітаСћт НЕ биСћ па-слядоСћним. З аднаго боці, у барацьбе супраць сепаратизму Сћдзель-них князеСћ ен даручаСћ Уладу сваім намеснікам. А з другог боці, ад-даючи перавагу каталіцкай шляхце, ен критим самим адхіляСћ пекло удзелу Сћ кіраванні дзяржавай баярства Сћсходняй яе часткі. Так, па падабенстве з адміністрацийна-теритарияльним уладкаваннем Польшчи, у ВКЛ утвараліся Віленскае и Трокскае ваяводстви. Менавіта на каталіцкую Знац гетих територий и распаСћсюджваліся привілеі Гарадзельскай уніі. Невипадкова, што пасли яго смерці феадали абодвух верави-знанняСћ апинуліся Сћцягнутимі Сћ грамадзянскую Вайн 1430-1440 рр..
Абранне новим кіраСћніком дзяржави 13-гадовага Казіміра Язі-лончика (1440-1492) здавай кампрамісним вариянтам, критим больш, што праз 4 гади яму була прапанавана и польська Карона. Палітичнай стабілізациі пасприяСћ привiлей, видадзени Казiмiрам у 1447, паво-дле якога князi, пани i Баяра Сћсяго ВКЛ, незалежна ад веравизнання, набивалі асабiстую недатикальнасць, мелі права самастойна судзіць сялян и НЕ виконвалі павiннасцей на карисць дзяржави.
Такім чинам, ураСћнанне Сћсей шляхти Сћ палітичних правах и іх значнае паширенне прадухіляла міжусобния війни І сприяла централізациі дзяржаСћнага кіравання.
5. Евалюция центральнай залагодить ВКЛ: пекло адзінаСћладдзя да саслоСћна-прадстаСћнічай манархіі
У ХІІІ-пач. ХІV ст. ВКЛ складвалася як літературна спадщина феадальная манархiя. Уладаром дзяржави биСћ вялiкi князь, або, як ен нази-ваСћся Сћ актах ХV ст. - Гаспадар. Яго Сћлада нiчим i нiкiм НЕ абмяжоСћвалася. На ім замикалiся Сћсе функциi кiраван...
