цце нациянальнай культури. Яе материяльная складаючая Сћвасо-білася ва Сћдасканаленні Прилад ПРАЦІ, павеліченні рамесних специя-лізаций, виробок Нова прадукциі (кафли, шкло, Папер), утваренні це-Хава сістеми, з'яСћленні новаго типу паселішчаСћ (мястечка) паляп-шенні планіроСћкі и Сћмацаванні гарадоСћ и інш.
ДухоСћная культура білоруських зямель з моманту іх уваходжання Сћ склад ВКЛ абапіралася на Сћсходнеславянскую традицию, што адбі-лася Сћ фальклори (биліни, паданні, казкі), народних святах (Каляди, Купалле) i забавах. Нягледзячи на процідзеянне царкви, усьо здабиткі Народнай творчасці перадаваліся з пакалення Сћ пакаленне, узбагача-ліся новимі творамі, фарміруючи нациянальни характар ​​народу и яго літаратурную мову.
Пад уздзеяннем Сацияльна-еканамічних, палітичних, культур-них и інших фактараСћ мова Нова духоСћнай літаратури паступова адиходзіла пекло царкоСћна-славянскіх узораСћ. Так, В«Сказання аб літоСћ-скіх пакутнікахВ» (XIV ст.) Було напісана на мове, зразумелай біль-шасці насельніцтва. У значнай Ступені гета нашли Сћвасабленне Сћ ле-тапісних творах - В«Летапісец вялікіх князеСћ ЛітоСћскіхВ» (20-я гади XV ст.), а таксамо білоруска-літоСћскі летапіс (1446), В«Хроніка Вялі-Кага княства ЛітоСћскага и Жамойцкага В»,В« Хроніка БихаСћца В». Усе яни напоСћнени апісаннем шматлікіх ратних Падзу, прасякнути гонарам за палю дзяржаву и яе князеСћ. Такім чинам, разнастайния падзеі з ГІС-ториі ВКЛ и яго народу закладалі падмурак нациянальнай літаратури. p> Далейшае яе развіцце звязана з пачаткам новаго етапу Сћ развіцці заходнееСћрапейскай культури - епохі Адрадження (Ренесансу), якаючи канцентравалася не так на богу, а на Чалавек як самадастатковай істоце з уласцівимі яму свабодай, духоСћнай и фізічнай пригажосцю, ствараль-най дзейнасцю. Так гетага годині (канец ХV-пачатак ХVІ стст.) у ВКЛ, найперш у Гарад и мястечках, дзе існавала магдебургскае права, так-сама Сћзніклі перадумови для распаСћсюджання гуманістичних ідей. Адним з дерло іх прихільнікаСћ и прапагандистаСћ биСћ Франциск Скарина (каля 1490 - каля 1550), вихадзец з Полацка, випускнік Кра-каСћскага и Падуанскага СћніверсітетаСћ, бакалаСћр свабодних навука и док-тар медицини. У 1517 у праз вийшла з друку В«Біблія руська, ви-Викладено доктором Франциска Скорини зі славного граду Полоцька, Богу ко шануй і людем посполитим до доброго навченню В». Мета палею ПРАЦІ ен бачиСћ НЕ толькі Сћмацаванне Сћ В«людей посполитихВ» хрис-ціянскай віри и маралі, альо и іх В«научениеВ». Таму ж сприялі прадмови, сказанні и пасляслоСћі, народні каляндар - В«Мала падарожная кніжи-ца са Святцамі и ПасхаліяйВ», видадзения Сћ Вільні, у якіх аСћтар виявіСћ палі перадавия філасофскія, льно-етичния подивимось. p> Видавецкая дзейнасць Скарини значний наблізіла кнігу да читача як па яе кошту, так и па даступнасці зместу. Характерна и тое, што на-друкаваная ім Біблія з'явілася на мове, зразумелай усім усходнім сла-вянам. Яго подзвіг як грамадзяніна и гуманіста заключаСћся и Сћ критим, што ен падриваСћ манаполію царкви на распаСћсюджанне слова боска-га, праз свае кнігі даваСћ магчимасць простим людзям самастойна далучицца да духоСћних и свецкіх каштоСћнасцей. p> Нови, уласцівия епосі Адрадження гуманістичния Риси, знай-шлі Сћвасабленне Сћ творах видатнага білоруського Паета Міколи Гу-соСћскага (каля 1480 - пасли 1533). Напісаная ім у Риме на лацінскай мове паема В«Пісня пра зубраВ» и видадзеная Сћ Кракаве (1523), яна ха-рактаризуе аСћтара як патриета и прихільніка мірнага, стваральнага жицця народу ВКЛ на чале з Моцним и мудрим князем. На мнение аСћ-тара, зубр як сімвал гетага народу велікадушна ставіцца да Сћсіх, хто НЕ нясе яму шкоди, и буваємо бязлітасним, калі яму пагражае небяспека. p> У 1529 биСћ приняти и пачаСћ дзейнічаць ЛітоСћскі Статут, Які з'яСћляСћся НЕ толькі зводам тагачасних законаСћ, альо и Сћзорам палітич-най и прававой культури. Ідея Статуту аб вяршенстве закону для Сћсіх - виводзіла яе аСћтараСћ у ранг мисліцеляСћ сусветнага маштабу. p> Барацьбе супраць усеСћладдзя каталіцкай царкви адпавядала твор-часць Симона Буднага (каля 1530 - ?) Випускніка КракаСћскага Сћнівер-сітета, заснавальніка друкарняСћ у Нясвіжи (1562), (разам з Я. Кішкам) i Лоску. Як прадстаСћнік пратестанцкай плині, ен видаСћ Аснова рефар-мацийнага вучення на білоруський мове В«КатехізісВ», творить В«Пра ап-раСћданне грешнага Чалавек Перад Богам В»и ​​пераклад новаго Запавету (1574). С. Буднаму належаць палемічния трактати Сћ абарону вяршен-ства закону, верацярпімасці, асвета народу, роднаВ мови.
Творчасць Васіля Цяпінскага (Амельяновіча) (каля 1540 -?) Як ас-ветніка, пісьменніка и кнігавидаСћца таксамо звязана з годинах Рефарма-циі на Беларусі. Яму належиць дерло пераклад и виданні на білого-рускую мову Евангелля ва Сћласнай друкарні. Як шчири патриет палею зямлі, В. Цяпінскі виступаСћ за викаристанне роднаВ мови Сћ набажен-стве, навуци, літаратури, за навучанне на їй дзяцей и р. д.
Пад уздзеяннем ідей Ренесансу и Рефарма...
