ей усяго чалавечае жицце, яго самотнасць ... розумієш, Чалавек - гета святая реч, І, як святу реч, яго треба шанаваць у імя таго жицця, якое яму дадзена, у імя шчасця гетага жицця ... Хто ж цябе пашануе, калі чи не ти сам? Хто аб табє паклапоціцца, калі чи не ти сам? Бачиш - з цябе зрабілі бескаштоСћную реч, якую шпурляюць усюд, як треску ... Треска падаю Сћ Ваду - тані, треска падає на агонь - гари ... I ти згариш загадзя, як треска, калі НЕ вирвеш з цепкіх рук, што хапіліся за тваю само ... А сям'я? А родния? Жиць з ІМІ разам, стреСћшися пасли доСћгай разлукі ... Жиць вільна и незалежна, ахоСћваючи сябе пекло па-сягненняСћ на твае шчасце и волю ... Вось, як цяпер. Ласно ти жи-веш? I ласно, наогул, ти - та? Вядома, што - не. Ти - ня-вольнік казарми, ти - раб, ти - астрожнік. Табою распарадкуец-ца чужа воля В». I гетия СЛОВА знаходзяць водгук у ду-ши Панкела. В«А, бач, многа шчирай праСћди Сћ словах Прова, - мінула Сћ Головата Панкела, - сапраСћди ж, калі я пачну Сћжо жиць па-чалавечаму? Калі я вирву з гетих балючих ланцугоСћ ваен-шчини? Калі я пачую сябе вільним? В». p align="justify"> Па аСћтарскай задума, ПроСћ, Які гавориць такія гуманния сло-ви, скіравания да разгубленага Панкела, аказваецца Сћ решце решт жорсткім забойцам. ЄП не пашкадаваСћ Панкела, що не дараваСћ яму тое, што ен зрабіСћ свій вибар. Альо словами, укладзения Сћ Вусни ад-моСћнага героя, напоСћнени балючай суровай праСћдай. У завірусе Падзу, якія прийшлі на змена ревалюциі, годинах забиваліся тия високія ідеали, у імя якіх яна здзяйснялася. Кривави ВІР грамадзянскай Вайни СћцягнуСћ у сябе вялікую колькасць людзей, падзяліСћ іх на два варожия лагери. Адарвания пекло мірнага жицця, героі апавяданняСћ Ц. Гартнага чуюць толькі СЛОВА пра Самана-вярнасць, пра неабходнасць адмаСћлення пекло приватнага жицця. А приватнае жицце - гета будинок, сям'я, родния мясціни, прац - усьо тое, без чаго Чалавек толькі напалову Чалавек, непаСћнаценная істота, што з цягам годині ператвараецца Сћ робата, Які пад-парадкоСћваецца чужий Волі и аСћтаматична виконвае Люби загидила, що не асенсоСћваючи іх, бо пазбаСћлени думак и пачуццяСћ, сумненняСћ, а значиць, у канчатковим виніку и Сумленний.
У апавяданні В«Чирвонаармеец Панкел ЛіпаВ» Знайшов адбітак тривога пісьменніка, Які асенсаваСћ драматичния падзеі тагачаснай речаіснасці. Гіне чирвонаармеец Панкел Ліпа. Ніхто, Акрам Прова, так и НЕ даведаСћся пра тия душеСћния пакути, што разривалі яго серца, и пра тое, як ен, у імя ревалюцийнага абавяз-ку, пераадолеСћ палі памкненні, мари, звязания з В«приватним жиццемВ». Ніхто НЕ ацаніСћ яго грамадзянскі подзвіг ці ахвяру. Чу-жая воля, аб якой гавариСћ ПроСћ, доСћгіх восем гадоСћ тримала яго Сћ В«Ланцуг ваеншчиниВ», так и НЕ спраСћдзіСћши яго Жаданом пачаць жиць па-чалавечи. p align="justify"> Герой апавядання В«Больш за СћсіхВ» Платон Гічка вярнуСћся да мірнай ПРАЦІ, альо праблєми грамадскага и асабістага паСћстае Сћ яго жицці па-ранейшаму вострое. Вер...
