лавек, а дакладней? Нейко істоту, пазбаўленую людскай вопраткі, у Лахману, Надав без добрих лапцяў, у зямлянци. Зрешти, у перакладзе на ўкраінскую мову Дзмітро Паўличка так и падаў украінскаму читачу білоруса? як постаць віморену ї недолугих и ўвогуле до Людський НЕ подібну сотворінь (абмежаваўся такім акресленнем) [6, с. 167].
Калі ў польскім, беларускім и ўкраінскім вариянтах пазбавіць пекло гора и цярпення маглі толькі Карчма и магіла (Чалавек міг вибраць Карчма б або не адиходзіць пекло речаіснасці и да канца дзен пакутаваць), то рускамоўни читач уяўляе сабе білоруса як горкага п яніцу: його кінець? корчма, потім могила? Карчма стала приступкай на шляху да магіли.
Такім чинам, у разгледжаних вариянтах перакладу Санет Беларус Янкі Купали на білоруську І, у большай Ступені, на рускую и ўкраінскую мови нациянальна-культурні та асаблівасці творить не захавания ў поўнай заходи. Больш за тое, перакладчикі, магчима, що не вельмі клапаціліся пра грамадскае призначенне перакладу? тих асацияций, якія могуць Биць виклікани ў читача вільним абиходжаннем з текстам. Вольни пераклад паетичнага твора, дзе кожнае слова нясе вялікую емациянальна-сенсавую навантаження, проста недапушчальни. Чи не треба забивацца и пра асобі самогу мастак, пра яго духоўни склад, схільнасці, сімпатиі и антипатиі. Такі текст Нельга Цалко припісваць аўтару аригінала и цитаваць як яго слові на іншай мове [5, с. 14]. Узуальні неадпаведнасць перакладу НЕ толькі ў значнай Ступені ўскладняе сенсавае ўсприманне, порушували б адекватнасць емациянальнага и естетичнага Ефєкт, альо и стварае скажонае, памилковае ўяўленне пра асобі аўтара [5, с. 113]. Як бачим, перакладчикам НЕ ўдалося без страт паяднаць музику верша з яго вобразна-змястоўнай сутнасцю ў пераствораних вариянтах.
Нельга НЕ пагадзіцца з думкай перакладчика У Смірнова, што читач, що бере перекладену книгу, наполовину обкрадений. <...> Переклад необхідний татарською, німецькою і т. д., але ми то повинні читати один одного в оригіналі. Напевно, в майбутньому в наших школах вивчатимуть білоруський. Це необхідно ще й тому, що не можна добре знати російську без знання білоруського. Вірніше, знати то можна, а любити? навряд чи [8, с. 3].
У рускай и білоруський мовах працент безеквівалентнай лексікі даволі малі, І, адпаведна, у іх присутнічаюць нязначния разиходжанні паняццевих тезаўрусаў, таму вольні пераклад з гетих моў недапушчальни. Каб виканаць якасни пераклад, треба добра ведаць НЕ толькі мову твора-аригінала, альо и культуру народу, прихільнасці аўтара твора.
3. ТЕМА Пает-ПРАРОКА Ў ТВОРЧАСЦІ ЯНКІ Купали І ЯЄ повяз З РЕГІЯНАЛЬНАЙ ПОЛЬСКАМОЎНАЙ ТРАДИЦИЯЙ
Значенне паезіі и роля Паета ў сучасности яму грамадскім жицці - гетия питанні хвалявалі Янку Купалу літаральна з дерло яго крокаў у літаратури. У хрестаматийна вядомим сення вершить Чаго б я хацеў, датаваним 1905 р., Пает упершиню адкрита виказвае палю адданасць тієї місіянісцка-прарочай роли паезіі ў народним лісі, якую актиўна визнавалі вялікія рамантикі XIX стагоддзя, а пазней У. Сиракомля и на пачатку XX століття неарамантикі , прадстаўнікі Малад Польшчи:
Дик жа зіайце, чаго б я хацеў,
Аб чим думачкі толькі травні:
Каб мій люд маю пісню запеў
и пазнаў, аб чьш п...
