Міністерства адукациі Республікі Білорусь
Інститут мови и літатури імя Янкі Купали и Якуба Коласа
Нациянальнай Академіі навук Республікі Білорусь
Реферат
Уласния імёни ў творчасці Янкі Бриля
Мінск +2013
Змест
Уводзіни
1. Літаратурнае імя як криніца звестак пра героя
1.1 Імянаслоў прози Янкі Бриля
1.2 Народна-гутарковия форми имени
1.3 Асаблівасці звароту да чалавека
1.4 Імя як спосабами стварення літаратурнага вобразе
2. Прозвішчи літаратурних персанажаў Янкі Бриля
2.1 Семантичная характаристика прозвішчаў
2.2 Марфемнае ўтваренне літаратурних прозвішчаў
2.3 Роля прозвішчаў у літаратурним творити
3. Мянушка як трапних індентифікатар героя
Заключенне
Уводзіни
Анамастика - навука аб уласних імёнах - Адна з маладзейших філалагічних дисциплін, якаючи ўзнікла на стику некалькіх навук: лінгвістикі, етнаграфіі, гісториі, сациялогіі, псіхалогіі. Яна развівалася даволі павольна, толькі ў канц 50-х - пачатку 60-х рр. ХХ ст. наступіў Пераля. В. Івашка адзначае, што калі з 1918 па 1962 р у СРСР було надрукавана криху больш за 800 прац па анамастици на ўсіх мовах, то з 1962 па 1980 рр. вийшла ў світло каля 7000 прац. Даследаванне ж анамастичнай лексікі білоруський мови пача каля сарака гадоў таму. Агульни рагляд антрапанімікі и тапанімікі Беларусі пекло 30 - 40 х рр. ХІХ ст. да наших дзён Зроблено М. Бірилам і В. Лемцюговай, а таксамо Г. Мезенкай у навучальним дапаможніку Беларуская анамастика и артикуле сучасности беларуская анамастика. М. Бірила таксамо сабраў унікальную калекцию білоруських прозвішчаў (паводле апошніх звестак - 54 тис.), Яму ўдалося растлумачиць каля 70% старих народних імён.
Анамастикон жа білоруський мастацкай літаратури амаль НЕ даследаваўся, ен, як заўважае Г. Мезенка, знайшоў адлюстраванне толькі ў асобних тезісах дакладаў, невялікіх нататках (ПРАЦІ В. Вяреніча, Г. Цихуна, Т. Бугай, Ю. Гурскай, Т. Ратнікавай и інш.). Даследчикамі анамастичнай лексікі мастацкай літаратури виступілі А. Усціновіч и Н. Чабатар, якія паназіралі за викаристаннем уласних імёнаў и прозвішчаў у творах Якуба Коласа.Н. Лобань правлячої аценачна-характаристани аналіз антрапонімаў (у асноўним прозвішчаў) у мастацкім тексце.
Што ж такое літаратурни онім? На мнение навукоўцаў, гета адзінка, больш Складання, чим звичайнае імя: яна служиць сродкам спасціження аўтарскай задуми, хаця часта семантика такогого апелятива дапаўняецца пісьменнікам падсвядомимі, інтуітиўнимі фактарамі.
Літаратурния антрапоніми, паводле В. Шура, можна падзяліць на дзве групи:
· імёни, якія нясуць значную сенсавую навантаження, якаючи реалізуецца непасредна ў тексце;
· оніми, што ствараюць пеўния асацияциі, якія працуюць на раскриццё вобразе персанажа.
Уплиў на імёни аказваюць и дадатковия канатациі - сацияльни, гісторика-культурні и іншия падтексти, якія виконваюць шераг функції:
· аценачна-характаристачную - персанаж або месца дзеяння характаризуюцца шляхам прамога або метафаричнага називання;
· функция лакалізациі ў годині и прастори, або культурно-гістаричную - служиць для суаднясення фабули твора з пеўнимі прасторава-часавимі каардинатамі (реалізуецца праз увядзенне імёнаў реальних гістаричних асобі);
· сімвалічную и алюзіўную - больш ЦІ Менш зашифравания намёкі, звязания з канкретнимі асобамі, месцамі и падзеямі;
· сациялагічную - паказвае на грамадскую приналежнасць, асяроддзе жицця и дзейнасці, вияўляе сацияльнае и нациянальнае паходжанне носьбіта имени;
· емациянальна-експресіўную - виражаецца ў магчимасці ўласних імёнаў уздзейнічаць на емацияльнуюсферу читача, виклікаць тия ЦІ іншия пачуцці, пераживанні.
Адна з найважливіших функцій літаратурнага имени - характаристика аб'екта намінациі па рисах характар, паводзінах, льно якасцях.
Мастацкі патенциял літаратурнага оніма - виразни сродак, Які істотна ўпливае на Стила пісьменніка и дае магчимасць прасачиць витокі творчасці, станаўленне індивідуальнага метаду мастака.А. Супяранская лічиць, што оніми займаюць прамежкавае становішча паміж реальнимі імёнамі и створанимі фантазіяй ...
