недахопамі чалавека: Маня Варона, Каця Курица, Кульгач, Цукерка, Різати живот, Сіви, Касавокі, Двухжильни - такіх онімаў 21 (24,1%);
· Мянушкі, атримания за звичку часта паўтараць пеўнае слова або висловити, манеру гавариць, мянушка як винік бязглуздай агаворкі: Акудити, інше, Пшепюрка, Сідар-гоп, Дай я ГАХН! у відповіді таво наскачила!" (іх 18, або 20,6%);
· Найяскравіша категория - мянушкі, звязания з характар ??персанажа: Дзічка, Хропунам, Ліска, Каза - іх 15.
· Оніми, звязания з пологам дзейнасці: Лётчик, Свісток, Свіцязянка, Гусак (усяго 10);
· Мянушкі, утворания пекло уласних імён: УВАН, Мазалёк, Аляксандр Сяргеевіч, Хміль - 10;
· Найменні, якія ўказваюць на паходжанне чалавека: Жабрак, Козак, латишкоє - 7;
· Оніми, звязания са звичкамі чалавека: Балалей, Ляпножка (іх 2);
· Мянушкі, паходжанне якіх аўтар НЕ тлумачиць: Риўка, Ведзьма, Сячкарня, Маркітантка (усяго 4).
Привядзём приклади.
Високі Чарнявая хлопець Толя Касёнак ( Лазунок) атримаў мянушку Циган; пригожанькую блакітнавокую дзяўчинку Ліпу, якаючи носіць білу и пушистую, як сніг, шубку [8, C.66], бацькі називаюць Снягурачкай. Ляснік Сцяпан - худі и недагледжани, адзін толькі сінявати носік тирчиць [9, C.169], таму и вядоми ен як Сцёпа Свярдзёлак, па асацияциі са знешнім виглядає.
Паручніка Слядзінскага з Рамана Птушкі и гнёзди, Маладога ди випінастага палонния салдати клічуць Пінгвінам з-за яго залішне фанаберистай пастави и Хади. Хлопчик Шурко ( Золак, убачани здалёк) атримаў мянушку Сцягач, бо аднойчи яго, занадта цікаўнага, знявечила бомба, и замести пяці пальцаў на руце ў хлопця атрималася вки. " Камусьці першаму така рука наворожила сцягач, сагнути трохзуби сахором, якім на полі сцягаюць з воза гній, и параўнанне стала мянушкай [7, C.373].
Мянушка часта з яўляецца як реакция на Нейко маўленчую звичку чалавека. У Аснова такіх онімаў, адзначае В. Шур, ляжиць мімезіс, а дакладней антимімезіс, як винік імітациі чужога маўлення, яго манери, асаблівасцей, Найбільший паўтаральних слоў-паразітаў и целих фраз [39, C.63]. Так, Дзядзько Рамана ўсе ў вёсци називаюць Ляманам, бо ен НЕ вимаўляе гук [р], а палю Жонка називати не Параска, а Палятка, и Надав у лістах йой піша: Далягая Палятка! [7, C.137]. Мясцовага дурня аднавяскоўци називаюць Салава, бо ен мала гавариў, а калі и мармитаў сабе пад ніс, то песеньку Соловей, соловей, пташечка//Канареюшка жалібно співає ..." [7, C.393].
Часта мянушкі приліпаюць да вяскоўцаў у сувязі з камічнимі сітуациямі, у якіх іх носьбіти апиналіся. Дзядзько Тодаро Клімовіч стаў Грамуздай, калі ў школі не вивучиў байку Крилова Ворона і лисиця. З апошняй парти яму шапнулі падказку: На ялина ворона взгромоздясь, якую ен, що не зразумеўши, паўтариў па-свойму: Варона їла грамузду [4, С.136]. Каваль Пучок у дзяцінстве атримаў больш доўгае інше імя - Laquo; Чи не хачу хліба, хачу сала. Хлопчик прасіў у маці Скварка, а тая адправіла яго да суседзяў. Суседзі смяюцца, даюць яму хліб, а ен шмогае носам з Марозія: Чи не хачу хліба, дай сала ... [4, С.136].
Шмат другіх імён звязана з дзеяннямі, учинкамі, характар ??персанажаў твораў. Распуціним празвалі тато-гуляку, грубіяна и аматара випіць и пазаляцацца да жанчин. Даречи, В. Шур адзначае, што ўтваренне мянушак пекло пераасенсаваних амонімаў (пераважна прозвішчаў вядомих у социуме асобі, дзяржаўних дзеячаў и інш.) - Raquo; адзін з прадуктиўних у пісьменніцкай моватворчасці" [37, C.69].
Адзін з цікавих персанажаў Рамана Птушкі и гнёзди - пан Самацевіч па мянушци Бязмен. Бязмен - ручна важільна або спружинная вага [31, C.439], якаючи часта викаристоўвалася плиг гандлі на кірмашах. Аднако з-за свае недакладнасці такія вагі маглі падмануць пакупнікоў. Ілживим и прадажним биў и пан Самацевіч, емігрант з Заходняй Беларусі. Працуючи адначасова на фашистаў и нібита дапамагаючи сваім суайчиннікам, пане Самацевіч атримаў laquo, не Менш з едлівую мянушку - Бацька.
Директара школи пана Дилембу ( Сірочи хліб), дзеці празвалі Павуків за тоє, што ен Пляц інтригі за спіной настаўніци пані березня і. Найбільший ярка вияўляе чалавечую сутнасць Мітроши Рагача ( Ніжнія Байдуни) яго мянушка Важнае ліцо. Хлопець імітаваў з сябе інтелігента, хаця ім НЕ з яўляўся: чи не дапамагаў сям и у ПРАЦІ на полі, а займаўся пісарствам: перамяраў надзел и майстраваў шильдачкі з імёнамі кароў у хлеўніку. Перад вячоркамі ў суседняй вёсци Мітроша папрасіў мясцових дзяўчат папяредзіць хлопцаў, што да іх прийдзе важнае ліцо. Ен биў сустрети належности чинам, затое за падман биў виправедзени бізунамі.
Мянушкі ўзнікаюць и ў сувязі з пеўнимі заняткамі чала...
