шче больш працягли часовай цикл, Які СћключаСћ у сябе пяць разоСћ па 18.980 дзен, то пліч, и гета цікава - роСћна 265 двохсотшестідесятіденніх цолькіна. У дадзеним Вишейш гіпатетичним разрадзе залежнасць паміж цолькіна и хааба Цалко відавочная. [3]
значний ролю Сћ жицці майя, асабліва Сћ позні перияд, гуляСћ таксамо дваццацігадови малі цикл, так кликані Катунь. Була Сћ майя, як абвяшчае надпіс на СТЕЛ 9 у Вашактун, и Нейко пеСћная Пачатковая дата, пекло якой, як у нашим календар пекло так званага Каляди Христова, ішоСћ адлік дзен и гадоСћ. Гетая Пачатковая дата (яе запісвалі як 4 ахау 8 Кумхо) адпавядае 3113 да н. е. Праходжанне яе НЕ СћстаноСћлени и СћяСћляе вялікую цікавасць хоць би таму, што 4 ахау 8 Кумхо азначае НЕ пачатак року, а адзін з дзен хааба. Што за адбилася 4 ахау 8 Кумхо, що не вядома. Ні майя, ні Надав ольмеків, пра якія НЕ варта забиваць плиг вивученні майяського культури, тади яшче НЕ існавала. p align="justify"> Майя, якія за Сћсю палю гісторию НЕ стварилі вялікай імпериі І частина жилі Сћ поСћнай ізаляциі НЕ толькі пекло суседніх пляменаСћ, альо и пекло бліжейших суседніх гарадоСћ, регулярна склікалі загальномайяські кангреси, присвечания астраноміі и календарі, каб Перш сумесна Сћдакладніць (літаральна да хвіліни) пачатак новаго хааба. Американісти Сћстанавілі, што адзін з такіх всемайяськіх каляндарних "кангресаСћ" адбиСћся Сћ VIII стагоддзі Сћ Капаньне. НараСћне з усталяваннем пачатку бліжейшага хааба галоСћнай задачай гетага астранамічнага "кангреса" було выпраСћленненедакладнаасцюкоСћ. [10]
Каб датироСћка була яшче дакладней, у Старажитнай перияд да звичайних дат дадаваліся дати, вилічаним або на Аснова кругазвароту Місяця, або часцей на Аснова кругазвароту Венери.
Прикладна да сяредзіни VIII стагоддзя для абазначення таго ці іншага дня майя Сћживалі вельмі Складанний спосабами запісу, Які патрабаваСћ викаристання целих дзесяці іерогліфаСћ и паказваСћ, колькі бак-тунів, акатишаСћ, тунов, Віналій и кинов прайшло Сћ гети дзень пекло пачатковай дати майяського гісториі. Гетую вельмі Складання сістему датироСћкі, якую ми знаходзім пераважна на майяських помніках 05/08 стагоддзяСћ, у амеріканістській літаратури принята називаць доСћгім лікам. p align="justify"> Упершиню падобния запісу на майяських СТЕЛ билі дешифраваць Дж.Т. Гудменом, Які вядоми цяпер широкай публіци, асабліва паСћночнаамериканскай, дере за Сћсе як видавец правінцийнай газети "Вірджинія-сіці Інтерпрайс", якаючи виходзіла Сћ Невадзе. Праворуч Сћ критим, што менавіта Дж.Т. Гудмена дерло прапанаваСћ месца репарцера Нікому НЕ вядомай тади Малад Чалавек, якаючи пісала пад псеСћданімам Марк Твен. p align="justify"> З сяредзіни VIII стагоддзя знікаюць запісу доСћгага рахункі и з'яСћляецца нови спосабами датироСћкі, кароткі рахунак, Які називаецца па-майяськи Сћ кахлай катуноб. Кароткі кошт биСћ значний прасцей. Дата азначала, колькі дзен прайшло пекло закінчешя апошняга ...
